U subotu 13. maja 2023. na 81 godinu od početka stradanja Srba u logoru Zemun, u eri Pokolja, Genocida počinjenog nad Srbima od strane NDH, na groblju u Zemunu kod spomenika nad masovnom grobnicom, potomci i poštovaoci žrtava, u organizaciji Udruženja Jadovno 1941. iz Beograda, održali su molitveni skup.
Parastos su zajedno služili Protoprezviter Luka Verić, paroh crkve Svete Trojice, O. Petar Bakajlić, paroh hrama Sv. Oca Nikolaja, O. Saša Pajković i O. Igor Bates iz Crkve Sv. Dimitrija sa samog zemunskog groblja.
Udruženje Jadovno 1941. je priložilo žito, vino i pogaču za službu, a potom predsednik Udruženja g. Momčilo Mirić i član UO g. Veljko Đinović su svečano položili venac u podnožje spomenika. Venac su položili i podpredsednik Udruženja za odbranu ćirilice „Dobrica Erić“ iz Beograda, g. Miodrag Kojić, zajedno sa članom UO Udruženja g.Ljubinkom Stojanovićem.
Prema najavi g. Kojića, kao moderatora skupa, poznati Zemunac, pravnik i publicista g. Nikola Milovančev je održao istorijski čas na kome je opširno govorio o nastanku, radu i strahotama logora Zemun, žrtvama i njihovom stradanju.
Poslušajte prilog RTS Radio Beograd 1:
Tokom skupa je prisutnom narodu Udruženje Jadovno 1941 iz Beograda podelilo, za tu priliku posebno štampane letke sa kratkim opisom istorije logora Zemun i nastanka same grobnice, sa nizom originalnih fotografija.
Namera organizatora je da se ubuduće svake godine, održi skup sećanja na stradale i žrtve logora Zemun, druge subote u mesecu maju, da se služi parastos, kao i da se uz prisustvo đaka osnovnih i srednjih škola iz Zemuna i celog Beograda održi istorijski čas. Takođe, cilj nam je da se na postojeći spomenik postavi pravoslavni krst i jasno navede poreklo i razlog stradanja žrtava, bilo preuređenjem, bilo izgradnjom novog.
U koncentracionom logoru Zemun, smeštenom od 1941-1944. godine na nekadašnjem beogradskom sajmištu, tada teritoriji Nezavisne Države Hrvatske, od početka maja 1942. godine, u drugoj fazi njegovog rada, ubijeno je, prema dosadašnjim istraživanjima, više od 10.000 Srba.
Od tog broja, najmanje 6.500 žrtava su bile većinom žene i deca sa Kozare, iz Dubice, Međeđe i drugih potkozarskih sela. Žrtve su na to mesto dovožene marvenim vagonima iz sistema logora Jasenovac, počev od 05. maja 1942. godine.
Posle rata, (06.12.1944. je završeno iskopavanje), tela su ekshumirana i bez identifikacije sahranjena u zajedničku grobnicu na jevrejskom delu groblja u Zemunu.
Grobnica je nastala po naređenju tadašnjeg zemunskog N.O.O. 1944. g. tako što su zemni ostaci logoraša, koji su tokom godina rata dovoženi zapregom na zemunsko groblje uglavnom noću i nasumično sahranjivani po celom groblju…otkopani i onda svi zajedno pokopani u sadašnju zajedničku grobnicu. Zapisane su izjave svedoka da su kaldrmisane zemunske ulice noćima tokom rata bile krvave potocima koji su se slivali nizbrdo, i da je često u kolima bilo još živih ljudi koji su potom bili živi zakopavani.
U sredini uređenog memorijala, Savez boraca NOR-a iz Zemuna, 1957. godine je podigao skromni spomenik na kome piše: „Žrtvama fašističkog terora 1941-1944.“ koji skriva poreklo i smisao stradanja žrtava.
Iako je ovo jedna od najvećih pojedinačnih grobnica stradalog srpskog naroda sa teritorije NDH, danas za ovo mesto malo ko zna.
Koliko je poznato, prvo molitveno i komemorativno sabranje, na tom mestu, organizovalo je udruženje Jadovno 1941. iz Banjaluke, 11. maja 2019. godine.
Momčilo Mirić
Predsednik Udruženja Jadovno 1941. Beograd
Vezane vesti:
RTS – Pomen Srbima ubijenim u logoru u Zemunu (AUDIO)
FOTO: 11. maj 2019. – Služen parastos stradalim Srbima u logoru Zemun 1942- 1944.
Molitveni skup Srbima Kozare i Potkozarja ubijenim u logoru Zemun
Pomen žrtvama logora NDH u Zemunu, sve žrtve zaslužuju nezaborav
Zemunski logor nije se nalazio u okupiranoj Srbiji, već na teritoriji NDH
Dva stratišta usred Beograda sa 14.000 žrtava sakrio nemar
Ko i zašto učenicima u Srbiji krije istinu o stradanju Srba u logoru Zemun?
U logoru Zemun najviše je ubijeno Srba
Gledali su Beograd preko svoje smrti – ZEMUNSKI LOGOR ZA SRBE
Sandra Blagić: Mi potomci žrtava, trebamo saviti glave do zemlje i tražiti oprost