PJESNICI ORGANIZOVANO POSJETILI SPOMEN- PARK ZA 408 UBIJENIH SRBA U BOSANSKIM LUŽANIMA

26. avgusta 1941. godine ustaše su u Slavonskoj Požegi ubile 405 muškaraca starijih od 16 godina iz sela Bosanski Lužani, Novi Lužani, Kostreš i Barica.

Piše: Nenad Simić

U Derventi su održani 21. Međunarodni ilindanski pjesnički susreti „Prljača 2022“, u organizaciji Srpskog književnog kluba „Vihor“ iz ovog grada, gdje je promovisan zajednički zbornik „Ilindansko pjesničko saborovanje“ predstavljeni nagrađeni učesnici manifestacije.

U nastavku programa manifestacije učesnici su organizovano posjetili spomen – park za 408 ubijenih Srba, koji je podignut u znak sjećanja na nevine žrtve ustaškog terora nad Srbima Lužanske parohije, povodom 80 godina od njihovog stradanja, a koji je osveštan 2021. godine.

Sveštenik Dragan Zarić i mještanin Vaso Mičić upoznali su okupljene pjesnike na kratak istorijat gradnje spomen – parka, kao i planovima za nastavak izgradnje, te izrazili riječi zahvalnosti organizatorima i učesnicima manifestacije što su u program uvrstili i posjetu spomen – parku.

Sveštenik  Zarić  je podsjetio da su 26. Avgusta  1941. godine ustaše u Slavonskoj Požegi ubile 405 muškaraca starijih od 16 godina iz sela Bosanski Lužani, Novi Lužani, Kostreš, Barica.

“Bogu hvala, nakon toliko godina skupili smo snage i moći da, pošto se za njihove grobove ne zna, a spomenik koji je bio u Slavonskoj Požegi 1991. godine je porušen, odlučili smo da ovo bude spomenik u znak sjećanja na njihovu nevinu žrtvu, i da se okupljamo  naveo je Zarić.

Mičić je rekao da je želja  da se ljudi vrate na ovo mjesto i sjete svojih predaka.

„Ovo je izgrađeno u znak sjećanja na ljude koji su ovdje posljednji put bili živi, jer odavde su otišli u smrt. Oni nemaju grobova imaju samo imena“, kaže Mičić.

Spomen – park je izgrađen na mjestu pilane i mlina gdje su ustaše 24.avgusta 1941. godine dovele 405 Srba muškaraca starijih od 16 godina iz Bosanskih Lužana,Novih Lužana,Kostreša i Barice.

Sutradan su zarobljene Srbe ustaše vozom prevezli u Slavonsku Požegu gdje su ih na zvjerski način pobili 26. avgusta 1941.godine. Nikada nije tačno utvrđeno gdje su njihova tijela sahranjena.
 
Stradanje Srba ovog kraja počelo je 14. aprila 1941.godine kada su ustaše ubile lužanskog sveštenika Miloša Petrovića ispred parohijskog doma u Bosanskim Lužanima.

Predsjednik Srpskog književnog kluba „Vihor“ Nenad Simić istakao je da je značaj manifestacije „Prljača“  višestruk i da prelazi okvire lokalnog karaktera, te, osim promocije u oblasti kulture, daje znatan doprinos i promociji turističkih potencijala grada.

„Mi gradimo i njegujemo oblik ponašanja koji spaja ljude i krajeve i u najteže vrijeme, kao što je bilo za vrijeme pandemije virusa korona, kada je održana tradicija pjesničkih susreta, a hvala Bogu i ljudima da je i danas tako. Raduje me što vidim poznata lica koja redovno učestvuju i dolaze u Derventu, pronose lijepe riječi o našem zajedničkom poduhvatu, a obradovan sam što se svake godine javljaju i novi učesnici čime `Vihorov` karavan postaje još veći i neuništiv“, rekao je Simić.

On dodaje da je ove godine u program manifestacije uvrštena i posjeta spomen – parku za ubijene Srbe.

„U proteklom vremenu o stradnju Srba sela Bosanskih Lužana, Novih Lužana, Kostreša i Barice je pisano, ali tražeći tragove o tome stekao sam utisak da nije dovoljno, da nedostaje mnogo informacija. Izgradnjom spomen – parka, okupljanjem, godišnjim pomen parastosom i širenjem istine o stradnju Srba iz ovih krajeva činimo mnogo da nikada više ni jedan čovjek ne doživi stradnje i mučenje koje su imali Srbi za vrijeme Drugog svjetskog rata, ali i svim drugim ratovima“, rekao je Simić.

Vladika zvorničko – tuzlanski Fotije je na dan osvećenja spomen – parka naveo da je 405 ljudi sabrano i bez ikakve krivice odvedeno na stratiše u Slavonsku Požegu, gdje su postradali, a njihova jedina krivica je bila što su Srbi pravoslavne vjere.

“To je bilo na mnogim mjestima dovoljno i u Prvom i u Drugom svjetskom ratu. Ovdje su ljudi sabrani i odabrani od 17 do 77 godina i odvedeni su u smrt”, rekao je vladika Fotije u besjedi nakon osveštanja spomen – parka i parastosa za stradale.

On je istakao da, nažalost, drugi srpske žrtve i suzu ne vide, niti hoće da čuju za njih, ali da se Srpska pravoslavna crkva moli za sve stradale.
 
“Nema nijednog mjesta ili sela u Srpskoj gdje nema spomenik stradalima i to osvećujemo kada služimo Svete liturgije, vršimo pomen za te ljude. Prema podacima do kojih sam došao od 25.000 do 30.000 ljudi je postradalo u Republici Srpskoj u najnovijem ratu. Oni su ugrađeni u temelje Republike Srpske, i to je mučeništvo”, rekao je episkop Fotije.

U posjeti spomen – parku bili su članovi Srpskog kulturnog društva „Prosvjeta“, Pododbor Slatina /Hrvatska/, njih dvadesetak, koji su učestvovali u programu manifestacije koja je održana u prostorijama Centra za kulturu Derventa.

Među posjetiovcima bili su i predstavnici Zavičajnog udruženja Srba „Korijeni“ iz Sombora, Književne zajednice „Vaso Pelagić“ Banja Luka, Saveza srpskih književnika Slovenije i Udruženja evropske akademije srpskih nauka i umjetnosti iz Ljubljane.

Učesnici manifestacije posjetili su rijeku Ukrinu u neposrednoj blizini spomen – parka, i zajedničkim fotografisanjem ovjekovječili trenutak boravka.

Generalni pokrovitelj manifestacije bio je grad Derventa – gradonačelnik Milorad Simić, a sufinansiranje projekta prvi put je podržalo Ministarstvo prosvjete i kulture Republike Srpske.

Izvor: Posavske novosti