Piše: dr Aleksandar Raković
U krvavom građanskom ratu (1991–1995) srpski narod je gotovo u potpunosti etnički očišćen iz Republike Hrvatske. Možemo da se prisjetimo antisrpske histerije koja je tih godina, iz dubina ponora, na jugoslovenski prostor u tonama istovarila ustaške pjesme, ustaška obilježja, ustaške uniforme, ustaške pozdrave.
U isto vrijeme, nakon završetka građanskog rata u Jugoslaviji (1995), pa do danas, niko nije toliko proširio ustaški folklor kao hrvatski pop pjevač Marko Perković Tompson i desetine hiljada njegovih istomišljenika koji se od 1996. svakog 5. avgusta okupljaju u Kninu da bi proslavili ulazak hrvatskih oružanih snaga u prestonicu Republike Srpske Krajine. Ustašstvo su podgrijevali hrvatski reprezentativac Džo Šimunić pozdravom „Za dom spremni“ na fudbalskoj utakmici Hrvatska–Island u Zagrebu (2013) i hrvatski navijači prikazivanjem nacističkog kukastog krsta na utakmici Hrvatska–Italija u Splitu (2015).
Ne treba smetnuti s uma da sjećanje na ustašku prošlost najviše njeguje Rimokatolička crkva u Hrvata. Nadbiskup Alojzije Stepinac – koga je Vrhovni sud Narodne Republike Hrvatske u Federativnoj Narodnoj Republici Jugoslaviji 1946. osudio za krivična djela protiv naroda i države među kojima su podrška ustaškom režimu i prekrštavanje pravoslavnih Srba – proglašen je blaženim 3. oktobra 1998. od strane pape Jovana Pavla II. Potom je u februaru 2014. kardinal Anđelo Amato, prefekt vatikanske kurijalne Kongregacije za proglašavanje svetih, objavio da su se stekli uslovi da Alojzije Stepinac bude proglašen za svetitelja.
Ukoliko bi Alojzije Stepinac bio proglašen za svetitelja, značajno bi bila relativizovana uloga Rimokatoličke crkve u Nezavisnoj Državi Hrvatskoj u događajima koji su bili tragični za Srbe, Jevreje i Rome. To bi bio prvi korak da se sa hrvatskih ekstremista i ustaške ideologije skine zaslužena stigma za morbidne zločine koji su počinjeni nad stotinama hiljada nedužnih ljudi. S pravom se može postaviti pitanje da li je sljedeća osoba koja će biti amnestirana za zločine nad Srbima, Jevrejima i Romima biti ustaški poglavnik Ante Pavelić? To što danas izgleda malo vjerovatno u nekom momentu može da postane moguće. Nažalost, živimo u vrijeme kada su Zapadna Evropa i Sjedinjene Američke Države u prethodnim decenijama žmurile na oba oka na pojavu nacizma u Hrvatskoj i Ukrajini zato što su ovi ekstremisti smatrani saveznicima u borbi protiv pravoslavnih Srba i Rusa.
Kada je riječ o Republici Hrvatskoj, možemo li govoriti da se radi o povampirenju fašizma i/ili povampirenju nacizma? I jedno i drugo.Naime, ustaška i nacistička ideologija su najekstremnije forme fašizma jer se zasnivaju na rasnoj segregaciji i izričitim namjerama za fizičko uništavanje „inferiornih naroda“. U svjetskoj naučnoj javnosti stoga se ustaška ideologija naziva „nalik nacističkoj“ („Nazi-like“).
Pokušaji nekih članova hrvatske vlade da relativizuju ustaške zločine doveli su do toga da se od 2016. održavaju tri komemoracije povodom obilježavanja Dana proboja zatočenika iz logora smrti Jasenovac. Reakcije jevrejske i srpske zajednice kao i hrvatskih antifašista bile su silovite.
Povampirenje ustaštva u Republici Hrvatskoj konačno je naišlo na oštru osudu, ne samo deklarativno, dijela zapadne javnosti. U dokumentarnom filmu njemačko-francuske televizije Arte pod naslovom „Desno, dva, tri – kuda će otploviti Evropa“ („Rechts, zwo, drei – Driftet Europa ab?“) – koji je emitovan u aprilu 2016 – Republika Hrvatska je prikazana kao „močvara najcrnjeg fašizma“. Ovaj film govori više od hiljadu riječi. Siguran sam, pritom, da bi pojave u Republici Hrvatskoj trebalo opisati kao „močvaru najcrnjeg nacizma“ jer je to jasnije i preciznije oslikavanje institucionalne obnove ustaške ideologije koja se danas odigrava pred našim očima. Na to moramo da upozoravamo. U svakoj prilici.
Izvor: IN4S
Vezane vijesti:
Hrvatska: Rehabilitovan Pavelićev portparol, još im samo …
Rehabilitovan još jedan zločinac NDH: Poništena presuda …
Bet Israel: Rehabilitacija Lukasa, dokaz širenja proustaških ideja