Zatiranje Srba u Hrvatskoj (11): Progon ćirilice u Istočnoj Slavoniji

Za razliku od Slavonije – „sestrinske“ hrvatske subregije, ukupno stanovništvo se u Istočnoj Slavoniji poslednjih 131 godinu više nego udvostručilo, ali je i ovde slika drastično izmenjena s poslednjim građanskim ratom (1991-1995) i onim što se kasnije događalo. Srbi su i u Istočnoj Slavoniji od naroda koji je činio trećinu stanovništva došao u poziciju da ih je sada manje od 15 procenata.

„Učešće dva većinska naroda, hrvatskog i srpskog, u ukupnom stanovništvu ove slavonske subregije (ostale manjinske etničke grupe zastupljene su sa svega oko 10 procenata) bio je relativno uravnotežen sve do 1991. godine i kretao se između 35,64% prema popisu iz 1900. i 65,01% prema popisu iz 1991. hrvatskog stanovništva, i 19,83% koliko je zabeleženo 1981. i 25,75% srpskog stanovništva zabeleženo na popisu iz 1961.

Međutim, nakon ovog perioda, odnosno 2011. godine, taj odnos se sveo na 80,53% hrvatskog i 14,66% srpskog stanovništva“, navodi Livada u svojoj poslednjoj knjizi „Biološki slom i nestajanje Srba u Hrvatskoj – 1880-2011“.

Revanšistička politika

Ovoliki manjak srpskog stanovništva u Istočnoj Slavoniji 2011, u odnosu na situaciju zabeleženu samo dve decenije ranije, profesor Livada objašnjava činjenicom da tu „razliku“ zapravo čine prognani stanovnici i oni koji su poginuli ili nestali tokom građanskog rata u Hrvatskoj.

„Prema Veritasu, broj poginulih u ovoj subregiji iznosi 1.000, a broj nestalih 135. Prema popisu od 1991. broj srpskih stanovnika ove subregije bio je 77.761, dok je popis 2011. registrovao 40.356 stanovnika, dakle manje 37.405 stanovnika. Kada se od toga broja oduzme 1.135 poginulih i nestalih, dobije se broj prognanih, dakle 36.270 prognanika. Naravno ova je računica orijentaciona jer polazi od pretpostavke da se broj stanovnika nije menjao u međupopisnom razdoblju, odnosno da je ostao isti kao i 1991. godine“, naglašava Livada.

On podseća da je u Zapadnoj Slavoniji ključan događaj iz građanskog rata koji je najviše doprineo progonu srpskog življa, bila Vojno-policijska akcija „Bljesak“. U posleratnom periodu „nastavljeno je sprovođenja nacional-šovinističke i revanšističke politike“ tadašnjeg rukovodstva Hrvatske.

Tenzije i nacionalizam

„Očigledno je da i dalje traje trend smanjivanja srpskog stanovništva u ovoj slavonskoj subregiji, na što ukazuju podaci poslednja dva popisa stanovništva, prema kojima se broj Srba od 2001. do 2011. godine smanjio za daljnjih 6.694 stanovnika ili za 14,2%, iako je ovo područje hrvatska vlast, a tako i mediji, proglasila kao ‘jedinstven primer mirne reintegracije u hrvatski korpus’. Međutim, projekat suživota dva većinska naroda na ovom području hrvatskog i srpskog i dalje ostaje otvoren i nerešen, opterećen nizom vitalnih problema, od privređivanja i zapošljavanja, normalnog održavanja celokupnog načina i kulture življenja, do biološke reprodukcije, zbog tenzija i iskrenja integralnog nacionalizma, koji očito dolaze od strane jednog i drugog etniciteta“, navodi Livada i objašnjava da događaji i tenzije izazvani nacionalističkom netrpeljivošću u ovoj slavonskoj subregiji i dalje potiču i izazivaju otvoreno pitanje pregrupacije i homogenizacije etniciteta.

„Na ovim našim prostorima još uvek se ‘pozivamo i odzivamo’ ne civilizacijski kao čovek – građanin, odnosno ljudi-građani, nego po etničkom kodu“, zaključuje profesor Livada.

On navodi da je sprovođenje aktuelne, revizionističke politike u Hrvatskoj, izvor životne nesigurnosti i neizvesnosti, ali i „neverice u mogućnost suživota“. Ova pojava nije zaobišla ni Istočnu Slavoniju, a podjednako pogađa i Srbe i Hrvate.

„Ovi razlozi prisiljavaju mlađe naraštaje da potraže mesta i uslove školovanja i zapošljavanja izvan ovih prostora. Osim toga, srpsko stanovništvo se i danas stigmatizuje i talibanski progoni zabranom i sramoćenjem ćiriličnog pisma, zajedničkog kulturnog nasleđa svih slovenskih naroda, posebno hrvatskog, čija je istorija u svojoj polovini ispisana ćiriličnim pismom bosančicom“, precizira Livada.

Hrvati se utrostručili

Livada navodi da je hrvatsko stanovništvo prema podacima iz popisa stanovništva, u Istočnoj Slavoniji raslo znatno brže od ukupnog stanovništva i skoro se utrostručilo, što, kako tvrdi, približno odgovara srednje očekivanom rastu za ovako dugoročan period.

„Međutim, ukupno srpsko stanovništvo, uz kontinuirani rast sve do 1971. godine do kada se ono povećalo za nešto više od dva i pol puta (bazni indeks 1971 – 264,03), beleži značajne fluktuacije u razdobljima 1971-1981, 1991-2001. i 2001-2011. godine, kada dolazi do njegovog značajnog smanjenja, odnosno ono se brojčano gotovo prepolovilo. Od 78.520 stanovnika 1971. na 40.356 stanovnika 2011. ili za 38.164 stanovnika odnosno za 48,60%, zapaža Livada.

Brojke i popisi

Prema podacima s prvog regularnog popisa stanovništva održanog u Hrvatskoj 1880. godine, Hrvata je tada u ovoj regiji bilo 120.396, odnosno činili su 66,26% ukupnog stanovništva. Istovremeno, Srba je tada bilo 29.739, odnosno 24,70%.

Međutim, već na popisu iz 1900. Hrvata je bilo skoro pa duplo manje. Od ukupnog broja stanovnika koji je tada iznosio 147. 729, Hrvata je bilo 52.652, a Srba 33.308.

Sutra – Zatiranje Srba u Hrvatskoj (12): Tuđmanov „san“ u Gorskom kotaru

Izvor: VESTI online

Vezane vijesti:

Zatiranje Srba u Hrvatskoj (10): Opustošena žitnica

Zatiranje Srba u Hrvatskoj (9): Etničko čišćenje Dalmatinske zagore

Zatiranje Srba u Hrvatskoj (8): Progon pravoslavlja sa Banije

Zatiranje Srba u Hrvatskoj (7): Kordun istorijski poligon smrti

Zatiranje Srba u Hrvatskoj (6): Opustošena srpska Lika

Zatiranje Srba u Hrvatskoj (5): Etničko čišćenje i u miru

Zatiranje Srba u Hrvatskoj (4): Niko nije popisivao mrtve

Zatiranje Srba u Hrvatskoj (3): Žrtvama se ne zna broj

Zatiranje Srba u Hrvatskoj (2): Kako je stvorena Krajina

Zatiranje Srba u Hrvatskoj (1): Istorija duga sedam vekova