Za Dan sjećanja na bombardovanje 1941. predstavljena Orfelinova knjiga

Originalna knjiga „Goresni plač“ Zaharija Orfelina, za koju se mislilo da je uništena u nacističkom bombardovanju Beograda, predstavljena je danas u okviru obilježavanja Dana sjećanja na stradanje Narodne biblioteke Srbije 6. aprila 1941. godine.

U jesen 2017. godine to djelo, čiji je autor među najznačajnijim Srbima i prosvjetiteljima 18. vijeka, otkupljeno je od bečkog antikvara i od tada je ponovo u NBS.

Obilježavanju Dana sjećanja prisustvovao je i ministar kulture i informisanja Srbije Vladan Vukosavljević, koji je istakao da su tokom bombardovanja 1941. godine uništene knjige i književno blago, a sami tim i njihovi tadašnji i budući čitaoci.

Vukosavljević je izrazio zadovoljstvo što je književno djelo Orfelina ponovo u posjedu NBS.

„Uspeli smo da bar jednu česticu onog što je bilo uništeno vratimo na mesto gde i pripada“, rekao je on.

Vukosavljević je najavio da će Vlada Srbije i resorno ministarstvo nastaviti da podržavaju rad te nacionalne ustanove kulture.

Zaharije Stefanović Orfelin bio je jedan od najprosvećenijih Srba 18. vijeka i istaknuti srpski pjesnik, istoričar i bakrorezac.

Pisao je udžbenike, radio kao grafer i kaligraf, a zbog uspjeha u slikarstvu sedamdesetih godina 18. vijeka izabran je za člana umjetničke akademije u Beču.

Knjigu „Goresni plač“ Orfelin je izdao 1761. godine u Beču u štampariji Dimitrija Teodosija. Tekst je pisan varijantom crkvenoslovenskog jezika koji je blizak ondašnjem ruskom jeziku.

Knjiga govori o sudbini srpskog naroda koji je izgubio svoju državu i rasijao se po okolnim krajevima, a već u 19. vijeku to djelo je predstavljalo pravu bibliotekarsku rijetkost.

Postoje indicije, prema hroničarima, da je tiraž ubrzo poslije štampanja uništen, jer tekst pominje Hazburšku monarhiju i Ugarsku u negativnom kontekstu.

U aprilu 1941. godine, prilikom bombardovanja Narodne biblioteke na Kosančićevom vencu, uništena je zgrada i gotovo sve što se tu, od njenog osnivanja, čuvalo.

Nestalo je oko 1.300 ćirilskih rukopisa, od kojih je oko stotinu rukopisnih knjiga bilo na pergamentu, kao i 200 starih štampanih knjiga i inkunabula.

Uništene su i bogata zbirka mlađih rukopisa, neproučena zbirka turskih dokumenata o Srbiji i Beogradu, kao i zbirka pisama značajna za politiku, kulturu i književnu istoriju.

Nestala je u plamenu i zbirka starih karata i slika, oko 300.000 časopisa i knjiga, kao i zbirka srpskih i stranih novina.

Izvor: SRNA

Vezane vijesti:

Godišnjica bombardovanja Beograda

Nepoznato o bombardovanju Narodne biblioteke Srbije: Dan …