Serbian
Armenian
Croatian
Dutch
English
French
German
Greek
Hebrew
Hungarian
Italian
Norwegian
Polish
Russian
Slovenian
Spanish
U periodu od 05 – 08. avgusta 2016. u Prebilovcima će biti obilježen Praznik Svetih Prebilovačkih i donjohercegovačkih mučenika povodom:
– 75 godina od stradanja Srba iz Prebilovaca i Donje Hercegovine u genocidu NDH
– 25 godina od prve sahrane žrtava genocida NDH iz jama Donje Hercegovine
– Prve godišnjice Hrama Vaskrsenja Hristovog u Prebilovcima
Program:
5. avgust 2016.
-pokloničko putovanje iz Novog Sada i Beograda za Prebilovce
-Večernja služba u Hramu Vaskrsenja u Prebilovcima u 19:30 časova
-Promocija knjige Milana Bekana „Oči u oči“, amfiteatar Hrama u Prebilovcima u 20:30 časova
6. avgust 2016.
Sveta Arhijerejska Liturgija u Hramu Vaskrsenja u Prebilovcima u 9:00 časova
Poslije podne obilazak terena Prebilovaca sa istorijskim časom
7. avgust 2016.
– 7, 30 časova, povratak autobusa sa poklonicima iz Prebilovaca mučeničkom stazom preko Stoca, Ljubinja i Popova polja, sa istorijskim časom o stradanju srpskog naroda i zadržavanjem na usputnim jamama i posetom manastiru Zavala
8. avgust 2016.
Otvaranje izložbe dokumenata i fotografija „Prebilovci“ u Muzeju Hercegovine u Trebinju u 19:00 časova
Organizator:
Srpsko nacionalno Društvo Prebilovci, Beograd
O Prebilovcima:
Prebilovci su staro srpsko selo u južnoj Hercegovini na obodu doline Neretve, u opštini Čapljina, Hercegovačko-neretvanski kanton, Federacija BiH.
Od Čapljine su udaljeni pet, od Mostara 35, a od Metkovića (Hrvatska) 10 kilometara. Povezani su dobrim asfaltnim putem sa magistralom Županja-Opuzen, od koje su udaljeni oko tri kilometra. Prebilovci se nalaze na niskom, brdovitom terenu koji se graniči sa poznatim parkom prirode Hutovo blato (močvarni teren, sa više jezera i rijekom Krupom, stanište velikog broja biljnih, ptičjih i ribljih vrsta) i dolinama rijeka Neretve i njene pritoke Bregave.
Pretke sadašnjih stanovnika Prebilovaca zatekli su Turci u selu prilikom osvajanja ovog kraja 1471. godine. O tome je sačuvano bogato predanje koje je zapisano i objavljeno. To potvrđuju i objavljena naučna istraživanja i brojni materijalni spomenici. Turski popis iz 1474. godine izričito potvrđuje da je ovo područje „srpska zemlja od davnina“.
Stanovnici Prebilovaca ostatak su starog srpskog stanovništa istorijskog Huma.
Šira okolina Prebilovaca je poznata po brojnim arheološkim lokalitetima i spomenicima materijalne kulture, od predantičkih do novijih, kao što su Narona, Mogorjelo, Gabela (Drijeva), Ošanjići, Radimlja, Počitelj, manastir Žitomislić…
Prebilovci su, nažalost, više poznati po nesrećnoj sudbini u dva protekla rata.
U avgustu 1941. godine, u vrijeme velikog genocidnog pokolja Srba u Nezavisnoj Državi Hrvatskoj, ubijeno je 826 od ukupno 1000 srpskih žitelja Prebilovaca.
Među stradilima su skoro sve žene i djeca iz sela. Najviše ih je ubijeno u Šurmanačkoj jami kod Međugorja. Žrtve rata Prebilovaca do kraja rata dostigle su cifru od 850, što je 85 % srpskih stanovnika sela. Prema istraživanju japanskog dnevnog lista „Asahišimbun“iz 1999. godine Prebilovci su najstradalnije selo u Evropi i među četiri su najstradalnija sela u svijetu u Drugom svjetskom ratu. Za isti list, genocid Hrvata nad Srbima u Drugom svjetskom ratu je jedno od obiležja globalne istorije 20. veka.
Preživeli očevi i braća žrtava odlučili su još u toku rata da ponovo zasnivaju porodice i da sačuvaju selo. Novoj djeci davali su imena ubijenih u jami. Pedesetih i šezdestih godina 20. vijeka Titov režim je preživelim Prebilovčanima oduzeo najvrijedniju zemlju, istoriju stradanja stavio je pod embargo, a jame pod betonske ploče ne dozvolivši sahranu stradalih. U blizini Šurmanačke i drugih jama je naselje Međugorje, koje posjećuju milioni katoličkih hodočasnika, zbog vjerovanja da se tu 1981. ukazala Gospa.
Srpski narod je jame otvorio 1990. godine, iz njih izvadio kosti žrtava i prenio ih u Prebilovce, gde su položene u kriptu crkve koju je počeo da gradi.
U junu 1992. godine hrvatske snage su miniranjem ili spaljivanjem uništile sve kuće i druge objekte u selu, crkvu u izgradnji, sa kostima 4000 žrtava ustaškog terora eshumiranih iz 13 jama, razorile seosko groblje i opustošile sav prostor sela. Obnova manjeg broja kuća u selu počela je u jesen 1999. godine, a sa njom i povratak predratnih stanovnika. Obnovljeno je ili iznova izgrađeno preko tridesetak kuća.
Prebilovci su sada jedino preostalo srpsko naselje u dolini Neretve i čitavoj Donjoj Hercegovini koje se grčevito bori za svoj opstanak, a od koga dobrim dijelom zavisi i opstanak Srba u dolini Neretve, kojih ima tu oko 5000 ukupno.
U selu stalno živi preko 60 stanovnika, a još dvadesetak boravi povremeno u značajnom dijelu godine. Među žiteljima sela ima petnaestoro dece.
Prošle godine je obnovljen i svečano osveštan Hram Vaskrsenja u koji su položeni preostali dijelići moštiju Svetih Prebilovačkih mučenika koji su kanonizonani i proslavljaju se 6. avgusta. To je svakako veliki događaj, sigurno najviše što su Srbi do sada učinili na planu kuluture sećanja na svoje nevine žrtve stradale u genocidu Nezavisne Države Hrvatske.
Prebilovci se sve više prepoznaju kao važan simbol stradanja srpskog naroda. To otvara perspektivu obnove i razvoja naselja, kao važne tačke na mapi ovih prostora, značajne za srpski identitet uopšte za koju se može vezati obnova i opstanak drugih srpskih naselja u dolini Neretve.
O Srpskom nacionalnom društvu Prebilovci
SND Prebilovci je udruženje Srba iz Donje Hercegovine, potomaka i poštovalaca srpskih žrtava sa ovog područja, ubijenih u genocidu u NDH.
Osnovano je u 19.marta 2006. godine na Osnivačkoj skupštini u Beogradu, kada je usvojen i Statut udruženja.
Osnivači Društva su: Pavle Bulut, Milenko Jahura, Milorad Đ. Ekmečić, Jovica Vlačić, Radoslav Bulut, Gordan Ekmečić, Ilija Zurovac, Milan Bekan, Miodrag Ružić, Miro Čavaljuga, +Dragan Mihić i + Đoko Komad. Za predsjednika Skupštine društva izabran je Pavle Bulut, za predsjednika Izvršnog odbora Ilija Zurovac, a za potpredsjednika Milenko Jahura. Društvo je upisano u registar udruženja kod Ministarastva za ljudska i manjinska prava Republike Srbije 30. marta 2006. godine.
Prva redovna Skupština SND Prebilovci je održana je 20. maja iste godine u sali beogradske opštine Voždovac. Skup je nadahnutim govorom pozdravio Episkop zahumsko hercegovački i primorski Grigorije.
Zbog potrebe usklađivanja sa zakonskim promjenama, četvrta redovna skupština Društva je 19. marta 2011, usvojila novi Statut, na osnovu koga je preregistrovano u Agenciji za privredne registre Republike Srbije . Društvo ima karakter zavičajnog, memorijalnog i nacionalnog udruženja. Funkcija predsjednika Skupštine je izostavljena iz Statuta, a umjesto Izvršnog odbora kao izvršni organ je definisan Upravni odbor, za čijeg je predsjednika izabran jeMilenko Jahura, a za potpredsjednika Jagoda Savić.
SND Prebilovci je na godišnjicu stradanja u jami majki sa djecom iz Prebilovaca, organizovalo komemoracije – parastose u Hramu Svetog Save u Beogradu i pored ruševine Hrama u Prebilovcima (kao saorganizator). Neprekidno od 2006. g. vodimo pokloničko putovanja autobusima iz Beograda do Prebilovaca za godišnjicu stradanja. Izvršili smo i istraživanje ruševine hrama u Prebilovcima radi utvrđivanja načina njegovog uništenja i sudbine posmrtnih ostataka mučenika iz jama.
Obnovili smo Dom kulture u Prebilovcima, u koji smo prenijeli preostale djeliće kostiju mučenika. Obezbijedili smo izradu projekta obnove hrama i time inicirali njegovu obnovu. Zajedno sa našom Crkvom izdejstvovali smo građevinsku dozvolu za obnovu i vodili smo akciju prikupljanja dobrovoljnih priloga za tu svrhu.
Uradili smo projekat obnove i očuvanja Prebilovaca i zaštite njegovog prostora kao kulturno-istorijske i prirodne vrijednosti i memorijalnog rostora. U Albumu Prebilovaca i Galeriji SND Prebilovci (koje su dio ovog projekta), imamo više od hiljadu i po fotografija lociranih na Guglovoj satelitskoj mapi, u programu Panoramio. Tu je uz fotografije kuća i drugih objekata i terena sela, napisana istorija Prebilovaca i drugih naselja. Posebno je značajno što je tu i istorija svih prebilovačkih porodica, pa i onih 57 ugašenih 1941. sa imenima svih žrtava.
Prikupili smo i obradili ogromnu dokumentaciju o prošlosti našeg zavičaja, posebno o genocidu nad Srbima ovog kraja. Prikupili smo imena i podatke za srpske žrtava ustaškog terora iz našeg zavičaja i uradili Pomenik srpskih žrtava Donje Hercegovine u elektronskoj formi. Pomenik je štampan u „Vidoslovu“, časopisu eparhije ZHiP i prepisan je na zidove obnovljenog Hrama Vaskrsenja.
Podnijeli smo obimnu i dokumentovanu krivičnu prijavu tužilaštvima BiH i Srbije zbog genocidnog etničkog čišćenja srpskog naroda u Dolini Neretve od 1992. do 1995. godine. Našim radom i zalaganjem objavljen je u štampanoj i elektronskoj formi, veliki broj članaka, dokumenata, fotografija i više knjiga o prošlosti Prebilovaca i našeg zavičaja u cjelini. Uz naše angažovanje realizovano je i više emisija i informativih priloga, na pomenute teme, na radio i TV programima u Srbiji i Republici Srpckoj.
Uspostavili smo i plodotvornu saradnju sa srodnim srpskim udruženjima, posebno sa Udruženjem „Jadovno 1941.“ iz Banjaluke i Udruženjem „Ognjena Marija Livanjska“ iz Beograda. Sa svima njima smo stupili u asocijaciju „Sabranje udruženja potomaka i poštovalaca srpskih žrtava ratova u XX vijeku“.
Takođe, istu saradnju imamo i sa udruženjima i klubovima Hercegovaca u Srbiji, Srpskoj i dijaspori. Posebno uspješno smo sarađivali sa Srpskom pravoslavnom crkvenom opštinom u Čapljini, Hramom Svetog Save u Beogradu, Mjesnom zajednicom Prebilovci, sajtom „Prebilovci selo na internetu“, pojednim medijima, mnogim institucijama i pravnim licima u Republici Srbiji i Republici Srpskoj.
Vezane vijesti:
One Response
S`postovanjem svih ucesnika u organizaciji oko odlaska u Prebilovce.zao mi je ali iz opravdanihh razloga necu moci putovati iako sam ubrdjena bila da cu to ove godine i ostvariti,Ja licno vam se u ime moje porodice jos jednom zahvaljujem na svim dosadasnjim ostvarenjima i dokazima da su Prebilovci i mnoga donjeneretvanska sela istinit dogadjaj,a da bude ironija da se dosta toga izdogadjalo pored Medjugorja koje na Srpskim zrtvama danas zivi punim plucima ne pokazujuci ni trunke pokajanja za sve ono sto se dogadjalo neposredno pore toga sela.Da je sve to obmana,neke pojedinosti cu licno g-dinu Jahuri preneti,a dogadjalo se dok sam isla u skolu i sedila u klupi sa osobom koja je navodno videla Gospu,Svima vama dragi zemljaci zelim i izrazavam puno postovanjeza pokretanje i dokazivanje ovih zlocina,a sto sam i sama potkrepila istinom i na tome sam ponosna,Poz,