Dr Đuro Zatezalo: Ubijeni i prognani Srpski pravoslavni sveštenici na području Eparhije gornjokarlovačke u vrijeme NDH 1941. – 1945. godine

Đuro Zatezalo: „Radio sam svoj seljački i kovački posao” – SVJEDOČANSTVA GENOCIDA U NDH 1941. – 1945. II dopunjeno izdanje

Ubijeni i prognani Srpski pravoslavni sveštenici na području Eparhije gornjokarlovačke u vrijeme NDH 1941. – 1945. godine

Trlajić Sava (Svetozar Trlajić) (Mol. Bačka, 1884.), Episkop gornjokarlovački. Ustaše ga uhapsile 17. juna 1941. godine, mučile ga u štali zločinca Josipa Tomljenovića u Plaškom sa još 13 Srba i sveštenika, te se naslađivali u njegovim mukama. Ima svjedočenja da je odveden u logor „Danicu“ kod Koprivnice pa u u kaznionicu Okružnog suda u Gospiću gdje je mučen.

Polovinom augusta 1941. godine vezan je s većom grupom Srba u lance i odveden prema Velebitu. Ustaše su ga zajedno sa oko dvije hiljade mučenih Srba ubile i bacile u jamu. Prema istraživanjima, bačen je u Katinu jamu (uz cestu od Brušana prema Velebitu).

KORDUN

Čakširan J. Jovan (Crkveni Bok, Kostajnica, 1909.), sveštenik, paroh u Toboliću kod Slunja. Teško bolesnog, već u aprilu 1941. godine odvele su ga ustaše i strahovito ga mučile. Protjeran je u Beograd, gdje je umro 10. juna 1941. godine od posljedica ustaškog zlostavljanja.

Dobrosavljević B. Branko (Gornji Skrad, Krnjak, 1886.), protojerej, paroh u Veljunu, Slunj. Ustaše su ga uhapsile na Đurđevdan, 6. maja 1941. godine i sljedeći dan ubile u Hrvatskom Blagaju zajedno sa sinom Nebojšom, studentom i s’ 524 Srbina sa područja Veljuna i okolice.

Dokmanović D. Mile (Lapat, Plaški, 1909.), sveštenik, paroh u Perjasici. Uhapsile su ga ustaše 14. jula 1941. i sa grupom Srba i sveštenika ubijen je u Ivanović Jarku kod Krnjaka 29. jula 1941. godine.

Đurić Ignjatije (Ležimir, Sremska Mitrovica, 1898.), jeromonah iz manastira Gomirja. Rat ga je zatekao na službi u Velikoj Kladuši. Početkom avgusta 1941. ustaše su ga s grupom Srba zatvorile u pravoslavnu crkvu gdje je mučen. Ubijen je u Mehinom Stanju 15. augusta 1941. godine.

Gutovski S. Mihailo (Rusija, 1881.), protojerej, paroh u Trebinji, Vojnić. Bio je uhapšen i zatvoren u podrumu jedne kuće kod željezničke stanice Skakavac na Badnji dan, 6. januara 1942., gdje je mučen sa više pravoslavnih Srba godine. Ubijen je na Božić, 7. januara 1942. godine.

Kojić Sava (Miletićevo, 1906.), jeromonah, privremeni paroh u Buvači, Slunj. Ubile su ga ustaše u Mehinom Stanju kod Velike Kladuše, 30. jula 1941. godine.

Kovačević M. Radovan (Latin, Plaški, 1908.) sveštenik, paroh u Primišlju, Slunj. Ustaše su ga uhapsile 29. jula 1941. godine i odvele u Slunj, ali su ga Italijani oslobodili. Nakon tri dana ponovo su ga ustaše uhapsile i s porodicom odvele u Slunj. Ustaše su prvo ubile suprugu i dvoje maloljetne djece pred njegovim očima a nakon toga su njega ubili.

Lapčević Radovan (1863.), protojerej, paroh u Blatuši, Vrginmost. Početkom avgusta 1941. godine ustaše su ga mučile i ubile drvenim maljem, te bacile u jednu jamu kraj puta u Vrginmostu.

Malobabić I. Dušan (Plaški, 1866.), protojerej, paroh u Kolariću kod Vojnića. Sredinom jula 1941. godine ustaše ga u ranim jutarnjim satima izvele iz stana i 50 metara od stana pokraj jedne živice zaklale. Odmah poslije izvele su i njegovu suprugu Ljubicu sa starijom kućnom pomoćnicom i zaklale ih pokraj njegovog leša.

Matić Simeon (Vučinić Selo, Srpske Moravice, 1912.), sveštenik, paroh u Tržiću kod Slunja. Ustaše su ga uhapsile u vozu u Velikoj Gorici i sprovele u Zagreb. Ubijen je 17. jula 1941. godine u Zagrebu (Trešnjevka).

Muljev Boris (Rusija, 1876.), protojerej, paroh u Velikoj Crkvini/Gornjem Skradu, Krnjak. Ubijen je, zajedno sa suprugom Milkom nesmotrenošću partizana u Ponorcu (Skradskom) 15. novembra 1941.

Nakarada V. Vasilije (Ličko Petrovo Selo, 1917.), sveštenik, paroh u Mašvini kod Slunja. Ustaše su ga uhapsile 2. septembra 1941. godine i odvele u Bihać. Ubijen je na Garavicama kraj Bihaća.

Ninković N. Petar (Plaški, 1909.), sveštenik, paroh u Vojniću. Ustaše ga uhapsile 14. jula 1941. godine. Sa grupom grupom Srba i sveštenika odveden je iz zatvora i ubijen u Ivanović Jarku kod Krnjaka 29. jula 1941. godine.

Peurača G. Mile (Gornji Budački, 1907.), sveštenik, paroh u Gornjem Budačkom. Odvele su ga ustaše iz kuće u Vojnić 14. jula 1941. godine gdje je bio u kućnom pritvoru do 29. jula 1941. kada je sa grupom Srba i sveštenika odveden i ubijen istog dana u Ivanović Jarku kod Krnjaka.

Radmanović J. Nikola (Sadilovac, 1869.), protojerej, paroh i arhijerejski namjesnik u Slušnici kod Slunja. Ustaše su ga, zajedno sa suprugom Katarinom i kćerkom Ljubicom, uhapsile na Sv. Iliju, 2. augusta 1941. godine i odvele u Slunj i zatvorile u prostorije Građanske škole gdje je bilo oko 700 zatočenih Srba. Nakon mučenja, svi su isto veče pobijeni i zakopani u masovnu grobnicu u Rastokama kod Slunja.

Skorupan B. Dmitar (Lapat, Plaški, 1911.), sveštenik, paroh u Cvijanović Brdu, Slunj. Ustaše su ga uhapsile na Đurđevdan, 6. maja 1941. godine. Sljedećeg dana je sa još 524 srpska civila ubijen u Hrvatskom Blagaju.

Stanisavljević L. Rade – „Rašo” (Gračac, 1913.), vjeroučitelj u Karlovcu. U augustu 1941. uhapsile ga ustaše u Karlovcu i nakon mučenja i zlostavljanja strijeljan je u Rakovu Potoku kod Zagreba, 15. augusta 1941. godine.

Šušnjar R. Dušan (Janja Gora, 1910.), sveštenik, paroh u Dunjaku kod Vojnića. Uhapsile ga ustaše 14. jula 1941. godine i odvele u kućni pritvor. S grupom Srba i sveštenika 29. jula 1941. odveden je i istog dana ubijen u Ivanović Jarku kod Krnjaka.

Vujić S. Miloš (Vojišnica, 1917.), sveštenik, paroh u Radovici kod Cetingrada. Ustaše su ga uhapsile 26. juna 1941. godine i odvele u Cetingrad. Ubijen je 30. jula 1941. godine na Mehinom Stanju kod Velike Kladuše. Supruga Danica je ubijena 5. avgusta 1941. godine na Bakića Glavici kraj Cetingrada gdje su je ustaše živu rasporile i izvadile dijete iz utrobe, a drugo dijete, sina Nedeljka starog dvije godine zaklale.

BANIJA

Babić Danilo – Dane (Petrinja, 1884.), sveštenik, paroh iz Svinjice kod Petrinje. Uhapsile su ga ustaše u parohijskom stanu u Svinici u noći 14/15. juna 1941. godine, mučili ga i nakon likvidacije ostavili tijelo u jarku pored puta u selu Graboštani, Majur.

Barać S. Branko (Tržić, Slunj, 1887.), sveštenik, službovao u Plaškom, Javornji i Dvoru, a od 1938. godine u Sisku. Ustaše su ga uhapsile 4. maja 1941. godine. Bio je u raznim ustaškim zatvorima do 24. oktobra 1941. godine kada je otpremljen u logor Jasenovac. Ubijen je u logoru Jasenovac i bačen u rijeku Savu, pred katolički Božić, u decembru 1941. godine.

Galogaža M. Petar (Ponikve, Vrginmost, 1890.), protojerej i arhijerejski namjesnik u Petrinji. Ubijen u logoru Jadovno na Velebitu, augusta 1941. godine.

Opačić Bogdan, (Škare, Otočac, 1905.), paroh i arhijerejski namjesnik u Glini. Nakon strahovitog mučenja u pravoslavnoj crkvi u noći između 10. i 11. maja 1941. godine odveden je s grupom Srba 11. maja 1941. god. u Hađer u Prekopu i bačen u jednu od tri jame.

Pajić Rodoljub (Uštice, 1961.), sveštenik u Petrinji. Uhapsile ga ustaše jula 1941. godine i zajedno sa suprugom i zatvorile ih preseljenički logor Caprag kod Siska gdje je mučen. Deportiran je u Srbiju gdje je od posljedica ustaškog zlostavljanja umro 31. decembra 1942. godine.

Vignjević M. Branko (Pučenik, Bosanska Krupa, 1910.), sveštenik, paroh u Javornju kod Dvora na Uni. Po proglašenju NDH u aprilu 1941. godine, ustaše su ga uhapsile i mučile te je odveden u logor Caprag, a potom protjeran u Srbiju. Uhapsili su ga Njemci 1942. godine i zatvorili u logor Sajmište kod Beograda, odakle je prebačen u logor na Banjici. Strijeljan je krajem februara 1943. godine u Jajincima.

Vučković G. Nikola (Srpske Moravice, 1908.), sveštenik, paroh u Drljačama, Sunja. Ustaše su ga hapsile tri puta, a 23. maja 1941. godine odveden je u petrinjski zatvor. Ubijen je juna 1941. godine u šumi Brezovica kraj Siska.

Živković V. Gligorije (Slabinja, H. Dubica, 1871.), sveštenik iz Buzete kod Gline. Ubile su ga ustaše u šumi Brezovica kod Siska, 21. juna 1941. godine.

GORSKI KOTAR I LIKA

Ajduković Đ. Ilija (Ploča, 1905.), sveštenik, paroh iz Srednje Gore. Ustaše su ga 19. aprila 1941. godine uhapsile na željezničkoj stanici u Lovincu iako je imao urednu ustašku propusnicu. Mučen je i ubijen 21. juna 1941. godine u Lovincu.

Alagić Đuro (Mazin, 1882.), protojerej, paroh u Gornjim Dubravama, Ogulin. Ubijen je na Galgama, pokraj Ogulina, sa još nekoliko stotina mučenih pravoslavnih Srba 22. juna 1941. godine.

Bjegović S. Jovan (Divoselo, 1910.) jerej, vjeroučitelj u Bihaću, Ustaše su ga uhapsile odvele na otok Pag gdje je ubijen 15. jula 1941. godine.

Bogunović J. Nikola (Zrmanja, 1908.), sveštenik, paroh u Donjem Lapcu. Početkom maja 1941. godine ustaše su ga uhapsile i odvele u Gospić. Mučen je u zatvoru a zatim odveden u logor Jadovno i živ bačen u Šaranovu jamu, juna 1941. godine sa većom grupom ubijenih Srba. Suprugu Daru i dvojicu sinova ustaše su žive bacili u jamu Jasenovača kraj Boričevca.

Brakus S. Danilo (Zalužnica, Vrhovine, 1911.), sveštenik, paroh u Bijelopolju, Korenica. Ustaše su ga uhapsile, polile bradu benzinom i zapalile. Odveden je u logor Jadovno na Velebitu gdje je bačen u Šaranovu jamu, 15. jula 1941. godine.

Ciganović Milan, jerej, Udbina. Ubijen je u proljeće 1945. godine kod Otočca.

Cvjetičanin S. Andrija (Visuć, Udbina, 1866.), paroh u Tomingaju. U prvim danima NDH-a bio je s narodom u Gubavčevom Polju. Umro je od posljedica ratnog stradanja 23. februara 1943. godine.

Diklić Dušan (Škare, 1912.), paroh u Plitvičkom Ljeskovcu, Korenica. Ustaše su ga uhapsile 1. juna 1941. godine i odvele u Korenicu gdje je mučen u podrumu ustaškog stana. Ubijen je u Prijeboju 6. juna 1941. godine.

Diklić R. Milan (Staro Selo, Otočac, 1907.), sveštenik, paroh u Kosinju. Ustaše su ga uhapsile 18. juna 1941. godine i odvele u Gospić. Ubijen je u logoru Jadovno i bačen u jamu krajem juna 1941. godine.

Dokmanović I. Milan – „Ljuti“ (Kruševice, Trebinje, 1887.), protojerej, paroh u Plaškom. Ustaše su ga od 25. aprila 1941. godine stavile u kućni pritvor. Uhapšen je 28. maja 1941. godine i odveden u ogulinski zatvor gdje je mučen. Prebačen je u junu 1941. u logor „Danica“ u Koprivnicu. Sa grupom od 250 Srba otpremljen je 2. jula 1941. u zatvor u Gospiću gdje je strahovito mučen. Ubijen je u logoru Jadovno i bačen u Šaranovu jamu.

Došen M. Milojko (Počitelj, 1880.), sveštenik, paroh u Počitelju kod Gospića. Ubijen u logoru „Jadovno“ i bačen u Šaranovu jamu na Velebitu 15. juna 1941. godine.

Dujić P. Vladimir (Modruš, Bugojno, 1868.), sveštenik u Srpskim Moravicama. Ustaše su ga uhapsile 13. juna 1941. godine i odvele u ogulinski zatvor „Kula“ a nakon dva dana u logor „Danica“ u Koprivnicu gdje je mučen. Krajem juna 1941. otpremljen je u Gospić gdje je zlostavljan. Odveden je na Velebit i ubijen u logoru „Jadovno“ nad Šaranovom jamom 25. juna 1941. godine.

Đukić T. Milan (Grmuša, 1885. [1883.]), sekretar Eparhijskog upravnog odbora u Plaškom. Uhapšen je 28. maja 1941. godine i odveden u ogulinski zatvor „Kula“ gdje je mučen. Prebačen je u junu 1941. u logor „Danica“ u Koprivnicu. Jedno vrijeme bio je u zagrebačkom zatvoru, a potom vraćen u „Danicu“. Sa grupom od 250 Srba otpremljen je 2. jula 1941. u zatvor u Gospiću gdje je strahovito mučen. Ubijen je u logoru „Jadovno“ i bačen u Šaranovu jamu.

Đurčić Đ. Stevan (Podum, Otočac, 1905.), sveštenik, paroh u Ogulinu. Uhapsile ga ustaše u krajem maja 1941. godine. Mučen je u ogulinskom zatvoru „Kula“, te u zatvoru u Glini, Zagrebu i logoru „Danica“ u Koprivnici. Otpremljen 30. juna u Gospić, a potom u logor „Jadovno“, gdje je jula 1941. godine bačen u Šaranovu jamu.

Gaković M. Bogoljub (Bosanska Krupa, [Tomina], 1900. [1902]), jerej, sekretar Crkvenog suda u Plaškom. Ustaše su ga uhapsile 17. juna 1941. godine i zajedno sa episkopom Savom i grupom sveštenika zatvorile i mučile u štali zločinca Josipa Tomljenovića. Prebačen u zatvor u Gospić a potom na Velebit gdje je juna 1941. godine ubijen u logoru „Jadovno“ i bačen u Šaranovu jamu.

Grozdanić S. Jovan (Ponori [Švica], Otočac, 1914.), sveštenik, paroh u Raduču, Gospić. Ustaše su ubile njega i brata Nikolu na Đurđevdan, 6. maja 1941. godine. Ostalo je nepoznato mjesto njihove smrti [Medak, 6. juli 1941].

Ilić Geno (Smiljan, 1863.), sveštenik u Gospiću. Teško bolesnog mučile ga ustaše vezanog za postelju. Umro je krajem jula 1941. godine i tajno sahranjen na Gospićkom groblju.

Ilić V. Ilija (Rujnica, Cazin, 1888.), jeromonah, član eparhijskog Crkvenog suda u penziji. Rat ga je zatekao u Zagrebu odakle se sklonio u Rujnicu. Ustaše su ga uhapsile i sa šestoricom crkvenih odbornika otpremile u Gospić. Ubijen je u logoru „Jadovno“ i bačen u Šaranovu jamu.

Jerković D. Dimitrije (Divoselo, 1909.), sveštenik, paroh u Širokoj Kuli kod Gospića. Ustaše su ga uhapsile 12. aprila 1941. godine. Odveden je u logor u Gospić gdje je viđen 26. juna 1941. godine. Ustaše su ga vezanog odvele na Velebit u logor Jadovno gdje je ubijen i bačen u Šaranovu jamu.

Kosanović Đuro (Plaški, 1864.), paroh u penziji. Ubili su ga italijanski fašisti kod željezničke stanice Latin, kad se vraćao sa jedne sahrane 15. oktobra 1941. godine.

Kosanović Teofan (Vera, Plaški, 1881.), iguman manastira Gomirja. Ustaše su ga uhapsile sredinom juna 1941. godine i odvele u Ogulin. Mučen je u ogulinskoj „Kuli“, zatim u logoru „Danica“ u Koprivnici. Odveden 30. juna 1941. u Gospić gdje je mučen. Bačen je u Šaranovu jamu na Velebitu 25. jula 1941. godine.

Lavrnja Spaso (Pritoka, Bihać 1912.), sveštenik, paroh u Suvaji Ličkoj kod Donjeg Lapca. Ustaše su ga uhapsile početkom juna, mučile i zatvorile u Donjem Lapcu. Prebačen je 19. juna 1941. u zatvor u Gospić, a nakon stravičnog mučenja odveden je na Velebit u logor „Jadovno“ gdje je ubijen i bačen u Šaranovu jamu. Ustaše su 1. jula 1941. godine u parohijskom stanu, supruzi Ljubici rasporili utrobu i izvadili dijete, a sina Dragana [Boška], starog četiri godine zaklali.

Majstorović Petar (Boričevac, 1870.), protojerej, paroh u Ličkim Doljanima, kod Donjeg Lapca. Ustaše su njega i bolesnog sina Milojka uhapsile 15. juna 1941. godine i odvele u zatvor u Donji Lapac, a nakon četiri dana u Gospić gdje su ih strahovito mučili. Obješen je 22. juna 1941. godine u zatvoru Gospić, a sin je odveden na Velebit gdje je ubijen.

Mamula Dušan, sveštenik u Jasenku. Zbog ustaškog zlostavljanja izbjegao je u Marindol (Slovenija). Ubili su ga partizani 1945. godine.

Mandić Miloš (Gračac, 1881.), protojerej, arhijerejski namjesnik iz Gračaca. Ustaše su ga uhapsile 29. maja 1941. godine i zatvorile u Gračacu. Nakon stravičnog mučenja njega i drugih 27 Srba, ustaše su 31. maja 1941. godine poklale i bacile u ranije iskopane jame u šumi između Metka i Vrepca.

Marjan Georgije – Đuro (Podum, 1894.), protojerej, paroh iz Senja. Ustaše su ga uhapsile u selu Brinje. Odveden je u Gospić, gdje su ga nakon mučenja zavezali za kola i odvukli na grobove “Senjskih uskoka“, nedaleko od Gospića gdje je živ zapaljen augusta 1941. godine.

Nasadil F. Stanislav (Čehoslovačka, 1904.), paroh u Ličkoj Jasenici, Ogulin. Ustaše su ga uhapsile zajedno s episkopom Savom Trlajićem 17. juna 1941. godine. Odveden je u Gospić, te 20. juna 1941. godine ubijen u logoru „Jadovno“.

Obradović Dositej, jeromonah u Plaškom. Ubijen je jula 1941. godine. U drugim izvorima se navodi da je sveštenik Obradović Dositej (1916). iz Gomirja 14. jula 1941. doveden u iseljenički logor Caprag radi transporta za Srbiju.

Obradović T. Pavle (Bruvno, 1871.), protojerej, paroh u Nebljusima kod Donjeg Lapca. Ustaše su ga uhapsile 16. juna 1941. godine i zatvorile u Donjem Lapcu. Odveden u gospićki zatvor a potom na Velebit gdje je ubijen u logoru „Jadovno“ jula 1941. godine.

Oklobdžija A. Mihajlo/Manojlo (Počitelj, 1860.), protojerej-stavrofor, paroh u Vrelu kod Korenice. Preminuo u Zagrebu 14. janura 1945. godine od posljedica ustaškog mučenja. Sina mu odveli i ubili u logoru „Jadovno“.

Omčikus Simeon (1883.), sveštenik u Sušaku. Interniran je sa suprugom 1943. godine u Italiju, gdje je umro 1945. godine.

Panjković Vujadin (Brlog, 1905.), sveštenik, paroh u Debelom Brdu kod Korenice. Zatvorile su ga ustaše 28. maja 1941. godine u zatvoru u Buniću. Mučen je, te odveden u Gospić, a potom u logor „Jadovno“ gdje je ubijen.

Pavlica J. Ilija (Podum, Plaški, 1905.), sveštenik, paroh u Munjavi kod Ogulina. Uhapšen je po drugi put 12. juna 1941. godine i odveden u Ogulin gdje je mučen u „Kuli“. Prebačen je u logor „Danica“ u Koprivnicu, a potom u Gospić. Ubijen je 2. jula 1941. godine na Velebitu u logoru „Jadovno“.

Popov Pavle (Rusija, 1895.), jerej, na službi u Ponikvama (Gornje Dubrave). Ubile ga ustaše kod Ogulina maja 1945. godine.

Radaković S. Nedeljko, (Korenica, 1915.) jerej, Osredci, Gračac. Ubile su ga ustaše februara 1942. godine u Srednjoj Gori.

Rajčević J. Milan (Divoselo, 1886.), protojerej, crkveno-sudski tužilac u Plaškom. Odvele su ga ustaše krajem maja 1941. godine u zatvor u ogulinsku „Kulu“, zatim u logor „Danica“ u Koprivnicu. Nakon mučenja, prebačen je 30. juna u logor Gospić. Sljedećeg dana je otpremljen na Velebit gdje je ubijen u logoru „Jadovno“ i bačen u jamu. Tu je ubijena i njegova kćerka Dušanka koja je otišla na Velebit da ga traži.

Rajčević S. Uroš (Mali (H)Alan, 1913.), sveštenik, paroh u Mogoriću kod Gospića. Ustaše su ga uhapsile 16. juna 1941. i odvele u Gospić gdje je mučen u zatvoru Okružnog suda. Odveden je iz Gospića na Velebit gdje je ubijen i bačen u Šaranovu jamu na Vidovdan, 28. juna 1941. godine.

Rašeta J. Petar (Donji Lapac, 1887. [1877]), protojerej, paroh u Buniću kod Korenice. Ustaše su ga uhapsile 26. maja 1941. godine i odvele u Gospić. Sproveden je u logor „Jadovno“ i izmučen bačen u Šaranovu jamu na Velebitu, juna 1941. godine.

Skendžić D. Vukolaj (Ponor, Otočac, 1904.), sveštenik, paroh u Brinju kod Otočca. Odvele su ga ustaše 22. juna 1941. godine i nakon mučenja u brinjskom zatvoru ubile 25. juna 1941. godine na Maloj Kapeli u selu Hubari, između Brinja i Brloga, bacivši ga u jamu Škamrica.

Stanisavljević I. Radivoj (Gračac, 1891.), sveštenik, paroh u Korenici. O vele su ga ustaše i nakon stravičnog mučenja ubile sa većom grupom srpskih civila jula 1941. godine na Prijeboju između Korenice i Ličkog Petrovog Sela.

Stepanov S. Jaša (Turija, Bačka, 1910 [1911.].), sveštenik, paroh u Plaškom. Ustaše su ga uhapsile 10. juna 1941. godine i odvele u ogulinski zatvor „Kula“. Otpremljen je u logor „Danica“ u Koprivnicu odakle je 30. juna 1941. godine prebačen u zatvor u Gospiću. Ubijen je 15. jula 1941. godine u logoru „Jadovno“ i bačen u jamu.

Stijačić V. Matija (Klobuk, Trebinje, 1883.), protojerej, paroh u Smiljanu kod Gospića. Uhapsile su ga ustaše 12. aprila 1941. godine i odvele u logor Gospić. U zatvoru je zlostavljan, a potom odveden na Velebit u logor „Jadovno“ gdje je 15. juna 1941. godine ubijen i bačen u Šaranovu jamu.

Stojanović Đorđe (Škare, 1919.), sveštenik, vjeroučitelj u Plaškom. Odvele su ga ustaše zajedno sa Episkopom Savom, 17. juna 1941. godine. Zatvorili ih u staju zločinca Josipa Tomljenovića. Mučili su ih i odveli u logor Gospić, te ih krajem jula 1941. godine ubili u logoru „Jadovno“.

Subotin Metodije (Bačko Gradište, 1879.), iguman, paroh manastira Gomirja. Ustaše su ga uhapsile 9. juna 1941. godine i odvele u Ogulin. Mučen u ogulinskoj „Kuli“, te su ga odveli u logor „Danica“ u Koprivnicu gdje je takođe mučen. Prebačen u Gospić 30. juna 1941. godine te je ubijen u logoru „Jadovno“ – bačen u Šaranovu jamu.

Vučinić Petar (Srpske Moravice, 1904.), član Crkvenog suda u Plaškom. Strahovito mučen u logoru Caprag, pa u logoru Gospić, te zvjerski ubijen u logoru „Jadovno“ gddje je bačen u Šaranovu jamu.

Vujnović M. Petar (Divoselo, 1886.), protojerej, arhijerejski namjesnik u Gospiću. Uhapsile su ga ustaše maja 1941. godine i odvele u logor Caprag kraj Siska, gdje je strahovito mučen. Protjeran je u Srbiju. Raspoređen je u Šabačku eparhiju, gdje je, od posljedica mučenja u NDH, umro oktobra 1941. godine.

Vujnović Vujo, (? – Brinje, 1941.), sveštenik. Ustaše ga, sa grupom Srba, uhapsile i odvele iz Brinja u maju 1941. godine. (vidi str. 458.)

Vurdelja Ilija, sveštenik, Crna vlast, Vrhovine. Zbog ustaškog terora izbjegao je u Beograd, gdje su ga ubili partizani 1944. godine.

Zagorac M. Nikola (Ličko Petrovo Selo, 1910.), sveštenik, paroh u Ličkom Petrovom Selu. Ustaše su ga uhapsile odmah po proglašenju NDH. Ubijen je na svirep način 13. augusta 1941. godine. Supruga i dvoje djece su odvedeni i ubijeni u logoru Jasenovac u maju 1942. godine.

Tabela II:

Poimenični popis organizirano, prisilno iseljenih pravoslavnih sveštenika (izvod za Gornjokarlovačku eparhiju)*

NAPOMENA

•        U literaturi se navode različiti brojčani podaci o usmrćenim pravoslavnim sveštenicima na području Gornjokarlovačke Eparhije za vrijeme NDH 1941 – 1945. godine. Tako u “Spomenici pravoslavnih sveštenika 1941-1945. godine“, (Beograd, 1960) navode se 62 imena. U knjizi “Ustaše i pravoslavlje“, (Beograd, 1989) Veljko Đ. Đurić navodi 57 imena. Dimitrije Z. Plećević u knjizi “Novi svedoci Vaskrslog Hrista“, (Beograd, 2010) godine; navodi 59 imena. Jovan Mirković u monografiji „Stradanje Srpske pravoslavne crkve u NDH“ (Beograd, 2016) navodi 65 imena stradalih sveštenika, dok za još dva sveštenika nema dovoljno podataka.

Koristeći navedenu literaturu, zbornike građe i radova Historijskog arhiva u Karlovcu i istraživanjem na terenu, došao sam do podataka da je tokom postojanja NDH stradalo najmanje 76 pravoslavnih sveštenika Gornjokarlovačke eparhije. Ustaše su od aprila 1941. godine do sredine 1942. godine na najzvjerskiji način ubile preko 70 pravoslavnih sveštenika, a tek nekoliko je stradalo kasnije i na druge načine. Takođe, ne mali broj sveštenika je prisilno deportovan preko iseljeničkih logora u Srbiju, a jedan dio je vrlo brzo umro zbog posljedica prethodnog maltretiranja u NDH.

** Alternativni podaci navedeni u [ ] preuzeti su iz „Žrtve rata 1941—1945. (Rezultati popisa), Savezni zavod za statistiku, Beograd, avgust 1966.

*        Filip Škiljan, Organizirana prisilna iseljavanja Srba iz NDH, SNV, Zagreb, 2014

Đuro Zatezalo: „Radio sam svoj seljački i kovački posao” – SVJEDOČANSTVA GENOCIDA U NDH 1941. – 1945. II dopunjeno izdanje

Knjigu za internet izdanje priredio Dušan Bastašić

udruzenje@jadovno.com