AKADEMIK VASILIJE KRESTIĆ: Nikola Tesla nije rođen u Hrvatskoj, nego u Krajini kao Srbin pravoslavac

U najnovijim raspravama održanim u Hrvatskom saboru povodom vandalskog rušenja spomenika Nikoli Tesli, koje se dogodilo 1992. godine, i namere da se on izvuče iz skladišta Likovne akademije, obnovi i ponovno postavi, nije moglo da bude zaobiđeno ni pitanje nacionalne pripadnosti tog velikog naučnika.

To pitanje posebno je zatalasalo hrvatsku i srpsku javnost povodom obeležavanja 150–godišnjice rođenja Nikole Tesle. Tada su o tome objavljeni mnogi tekstovi s netačnim a ponekad i zlonamernim tumačenjima pa i falsifikatima. Netačnosti su nastajale zbog nedovoljnog poznavanja istorije i državnopravnog ustrojstva Vojne krajine, Hrvatske, Austrije i Ugarske, kao i teritorijalnog ustrojstva Srpske pravoslavne crkve onog vremena kad je rođen Nikola Tesla. Istorijski falsifikati u hrvatskoj štampi plasirani su s namerom da se dokaže da Tesla nije bio Srbin niti pripadnik Srpske pravoslavne crkve i vere, nego Hrvat.

Činjenice i falsifikati
Što se tiče mesta i kraja u kojem je rođen Nikola Tesla, činjenice su sledeće: rođen je 1856. u Smiljanu, u Lici, koji su bili u sastavu Vojne krajine. Krajina, ili Granica, u upravnom smislu tada nije pripadala ni Hrvatskoj, ni Ugarskoj, ni Austriji, nego je činila posebnu oblast koja se nalazila pod neposrednom vlašću cara i vrhovnih vojnih vlasti u Beču. Međutim, u formalno-pravnom smislu Krajina je pripadala Hrvatskoj. Ta i takva pripadnost njoj je od strane središnjih vlasti u Beču formalno priznavana a u praksi je ostvarena tek u vreme Revolucije 1848. i posle sloma apsolutizma Aleksandra Baha 1861, kad je Krajina sa svojim poslanicima bila zastupljena u Hrvatskom saboru.

Kad je Vojna krajina posle Austrougarske nagodbe 1867. bila razvojačena, tek 1881. ušla je u sastav Hrvatske i stavljena je pod upravu bana i Hrvatskog sabora. Tek od tog vremena bivši krajišnici (graničari) u koje je po teritorijalnoj pripadnosti spadao i Tesla, postali su građani Hrvatske.

Da bi dokazali da je Nikola Tesla bio Hrvat, a ne Srbin srpske pravoslavne vere, hrvatski člankopisci bezočno falsifikuju istorijske činjenice, pozivaju se na hrvatsko državno pravo i na iz njega proističuće zaključke.

Kao jedan od očiglednijih primera falsifikata može da posluži tekst povesničara Gorana Jurišića, koji je objavio u „Hrvatskom slovu“ (16. XII 2005). Poričući Tesli pripadnost Srpskoj pravoslavnoj crkvi i veri, on je, bez stida, obmanuo čitaoce napisavši da su Smiljan i deo Like u kojem se nalazi Smiljan, u vreme Teslinog rođenja „ekumenski bili zavisni“ od crkve u Bukovini.

Ako bi bilo tako, onda Nikola Tesla, pa i njegov otac Milutin, koji je bio srpsko-pravoslavni sveštenik, ne bi imali baš nikakvih dodira sa Srpskom pravoslavnom crkvom i srpskom Karlovačkom mitropolijom. Međutim, Jurišić je saopštio podatak koji ne odgovara istorijskoj istini.

Preveravanje i hrvatsko državno pravo
Smiljan i Lika stotinama godina ranije, kao i u vreme Teslinog rođenja, i mnogo godina kasnije, bili su u sastavu Srpske pravoslavne mitropolije čije sedište se nalazilo u Sremskim Karlovcima. Oni su se nalazili u Gornjokarlovačkoj eparhiji čiji vladika je, u vreme kad se Tesla rodio, bio Sergije Kaćanski. Gornjokarlovačka eparhija, poznata još i kao Plaščanska, nikad nije bila u „ekumenskoj zavisnosti“ od crkve u Bukovini. U takvoj zavisnosti jedno vreme nalazila se Dalmatinska eparhija, što sa Teslom nema baš nikakve veze.

Teslin otac Milutin, kao administrator Parohije smiljanske, pored Smiljana imao je pod svojom upravom još tri parohijalna sela i to Bužim, Vedropolje i Divoselo. Sva ta sela nalazila su se u Ličkom protoprezviterijatu. Otac Milutin bio je obrazovan i veoma pismen sveštenik. Njegove dopise iz pedesetih godina XIX veka nalazimo u novosadskom listu „Srpski dnevnik“, čiji vlasnik i urednik je bio Danilo Medaković. Pored srpskog, odlično je govorio i tečno pisao nemački. Kao srpski pravoslavni sveštenik zalagao se za popravljanje nimalo zavidnog socijalnog i materijalnog položaja srpskog sveštenstva u Vojnoj krajini.

Posebnu pažnju sveštenik Milutin obraćao je školovanju srpske dece i pitanju preveravanja njegovih pravoslavnih parohijana u verski izmešanim naseljima. Višim srpsko-pravoslavnim crkvenim vlastima ukazivao je na uzroke preveravanja tražeći da se oni uklone a preveravanje zaustavi.

Odan svom srpskom narodu i svojoj Srpskoj pravoslavnoj crkvi i veri, otac Milutin Tesla je rimokatoličko stanovništvo hrvatske narodnosti Vojne krajine u svojim dopisima redovno nazivao rimcima, tj, pripadnicima rimske, odnosno rimokatoličke vere. Od takvog oca, Srbina i srpskog pravoslavnog paroha, sin Nikola nije mogao biti rimac i Hrvat, kako tvrde Hrvati, nego samo pravoslavni Srbin.

Proglašavanje Nikole Tesle za Hrvata u najneposrednijoj je vezi s hrvatskim državnim pravom i postulatima tog prava. U nameri da od višenacionalne Hrvatske stvore etnički čistu i što veću državu, hrvatski političari druge polovine devetnaestog i početka dvadesetog veka, poput mađarskih političara tog vremena u Mađarskoj, izjednačavali su zemlju (državnu teritoriju) s narodom. Ako je zemlja (država) bila hrvatska, onda je i narod koji tu zemlju naseljava, bez obzira na njegovu etničku pripadnost, u političkom ili, kako bismo danas rekli, konstitutivnom smislu bio narod hrvatski.

Ovaj princip „čija zemlja onoga i nacija“ preinačen je u geslo evropskog feudalno-staleškog društva kada je vladalo pravilo „čija zemlja onoga i vera“. Smisao i cilj oživljavanja preživelih staleških postulata u građanskom periodu posle Revolucije 1848/1849. godine do naših dana jeste da se po svaku cenu, milom i silom, izvrši hrvatizacija nehrvatskog življa u Hrvatskoj.

S tom namerom srpska nacija i srpsko ime u svim njegovim pojavnim oblicima u Hrvatskoj sistematski su poništavani, brisani, destruisani i zabranjivani. Svi Srbi u Hrvatskoj su se toj nacionalno isključivoj, šovinističkoj politici morali prikloniti ili joj se ukloniti. U svakom slučaju, Srba u Hrvatskoj nije moglo niti smelo biti. Iz tih razloga Nikola Tesla nije i ne može, po hrvatskom shvatanju, koje je utemeljeno na hrvatskom državnom pravu, biti Srbin, no Hrvat i to ne srpske pravoslavne, no samo pravoslavne vere.

Ukorenjeno reakcionarno
Činjenica da u Hrvatskoj i danas, u dvadeset i prvom veku, kad je reč o nacionalnoj pripadnosti, vladaju principi feudalnog društva, dokaz je da je ta sredina daleko od svake demokratije, da je ona ne samo konzervativna no i duboko reakcionarna. Državno pravo kao osnov političke delatnosti u Hrvatskoj, kojeg su se čvrsto držale i Pavelićeve ustaše, na velika vrata u naše vreme uveo je Franjo Tuđman i njegov HDZ.

Svojatanje i hrvatizovanje Nikole Tesle i rasprave vođene o njemu u Hrvatskom saboru samo su jedan od mnogih dokaza da u hrvatskom društvu još uvek ima onih koji nisu spremni da se odreknu politike zasnovane na hrvatskom državnom pravu, koja je u dva navrata, 1941−1945 i 1991−1995, urodila tragičnim posledicama. Tih činjenica srpski političari i srpski narod moraju biti svesni. Pred njima ne bi smeli da zatvaraju oči, jer ako to budu činili, mogu ponovo postati žrtve svoje neodgovorne politike.

Izvor: Pečat