Veljko Đurić Mišina: Ivo Goldštajn o Jasenovcu, NDH, Paveliću, Nediću i još ponečemu

Povodom intervjua Iva Godštajna „Istinu o Jasenovcu zna svatko tko želi“ (Radio Slobodna Evropa), prenetom i na Stanju stvari

Ja sam osnovne studije istorije završio na Filozofskom fakultetu u Beogradu. Knjiga Ustaše i pravoslavlje – Hrvatska pravoslavna crkva, objavljena 1989. godine, bila je osnov za prijavu doktorske disertacije. Potom sam 1991. objavio Prekrštavanje Srba u Nezavisnoj Državi Hrvatskoj – Prilozi za istoriju verskog genocida. Doktorat, odbranjen na Filozofskom fakultetu Univerziteta u Novom Sadu 1996, objavio sam pod naslovom Golgota Srpske pravoslavne crkve 1941–1945. godine, i imao je tri izdanja.

Moja bibliografija obiluje radovima o novijoj istoriji Srpske pravoslavne crkve i srpskog naroda, o ličnostima uoči, tokom i posle Drugog svetskog rata…

Posao koji obavljam poslednjih pet godina – direktor Muzeja žrtava genocida – obavezuje me da pratim gotovo sve šta se u svetu objavljuje o zločinima počinjenim u 20. veku u ovom delu Evrope, ali mi i daje za pravo da mogu da izričem lične sudove o objavljenim tuđim radovima, novinskim ili internet tekstovima objavljenim kao autorski prilozi ili intervjui.

Ovom prilikom dajem sebi za pravo da reagujem na intervju koji je dr Ivo Goldštajn dao 30. aprila Radiju Slobodna Evropa (RSE). To činim iz prostog razloga što je gotovo kompletan sadržaj posvećen temama kojima sam posvetio više od tri decenije i stekao u znatnoj meri drugačije činjenice od tumačenja gospodina Goldštajna.

Sagovornik Dragana Štavljanina, novinara RSE, doktorirao je (na beogradskom Filozofskom fakultetu) na temi iz istorije Vizantije, potom objavio nekoliko radova iz te oblasti i onda se „prebacio“ na daleko profitabilnije teme a to je Drugi svetski rat i Nezavisna Država Hrvatska, s posebnim osvrtom na sudbinu pripadnika jevrejske zajednice. Naravno, niko ne treba da mu zameri što tek sada započinje novo poglavlje u svojoj naučnoj karijeri. Sporno je, međutim, što želi da, u toj novoj tematici, koju inače nedovoljno poznaje, bude meritoran.

Intervju profesora Goldštajna je odveć opširan pa bi komentar o sadržaju izrečenih kvalifikacija zahtevao barem duplo više prostora (što bi bilo previše zamorno za čitaoce), daje mi za pravo da se osvrnem samo na određene tvrdnje. Svestan da će mi neko prigovoriti da pojedine rečenice „izvlačim“ iz konteksta, citiraću kompletno pitanje i odgovor i potom davati svoje komentare. Izbor sam napravio u nameri da pokažem uzak dijapazon tema za razgovor i da uverim čitaoce u tendencioznost postavljenih pitanja i sagovornikovo slabo poznavanje istorijske faktografije.

Jasenovac, Jasenovac.., iznad svega

Kako se od nečega mora početi, neka to bude nadnaslov pomenutog intervjua: „Besmislena je neka međunarodna komisija koja bi debatirala o tome šta se dogodilo u Jasenovcu, jer onaj tko želi znati bez politiziranja, manipulacije i mistifikacije šta se dogodilo u ovom logoru – on to već zna, kaže za Radio Slobodna Evropa povjesničar Ivo Goldstein, profesor Sveučilišta u Zagrebu i nekadašnji hrvatski ambasador u Parizu.“

Pre desetak dana rekao sam novinaru riječkog dnevnika Novi list rekao da u načelu podržavam ideju gospođe Kolinde Grabar Kitarović o formiranju jedne međunarodne ekspertske komisije za raspravu o Jasenovcu. Pročitavši pomno intervju prof. dr Ive Goldštajna, ostajem pri podršci s napomenom: Posle tog intervjua još više sam ubeđen da je predlog koristan kao tema za raspravu koju treba dobro pripremiti! To podrazumeva da bi iz Hrvatske u raspravi učestvovao neko „jači“ među istoričarima, poželjno bi bilo makar sa doktoratom na temu iz perioda Drugog svetskog rata u Jugoslaviji (a ne iz istorije Vizantije)! Uostalom, zašto istoričari i „istporičari“ beže od jedne kvalifikovane međunarodne rasprave o državnom zločinu Nezavisne Države Hrvatske s posebnim osvrtom na Jasenovcu?

Da bi čitaoce uverio u svoje reči, najpre nudim analizu izrečenih Goldštajnovih stavova.

Drugi pasus pomenutog intervjua glasi:

„Monstruoznost Jasenovca proizlazi iz masovnih ubojstava i načina na koji su ona počinjena, ali još više iz činjenice da su zločinac i žrtva govorili istim jezikom, da su komunicirali, i jedni i drugi bili su seljaci koji su razgovarali o tome kako je žetva dobra ili loša, šljiva rodila ili nije. I onda drugi dan taj ustaša ubija logoraša. Ima puno takvih primjera u Jasenovcu“, kaže profesor Goldstein čija će obimna knjiga o Jasenovcu na 900 strana biti objavljena ove godine.“

Po mom dubokom sudu ove reči predstavljaju takvu relativizaciju zločina kakva nije zabeležena čak ni u hrvatskoj emigrantskoj (ustaškoj) literaturi!!! Naime, Goldštajnu su u prvom planu tobožnji (jer ničim tu tvrdnju nije potkrepio, na primer, da je dodao „prema iskazima bivših zatočenika“) razgovori ubice i žrtve o rodu šljiva toliko bitni a ne, primera radi, bacanje odojčeta u vis i dočekivanje na bajonet!

Pitanje: Ustaški teror je, uslovno rečeno, legalizovan donošenjem rasnih zakona na početku rata 1941, po kojima su Srbi, Jevreji i Romi bili tretirani kao niža rasa, a na njihovom udaru su se našli i Hrvati koji su se protivili politici Nezavisne države Hrvatske (NDH).

Goldstein: Kad se kaže rasni zakoni, misli se na tri protužidovske odredbe donesene već 30. travnja 1941. To je tada bilo usmjereno samo protiv Židova i jednim dijelom protiv Roma. U međuvremenu je donijeto još tridesetak raznih uredbi protiv Židova, zatim protiv Srba, Roma, kao i političkih protivnika. Uglavnom, izgrađivao se ubrzano tih mjeseci režim terora koji je sve ove tri etničke odnosno vjerske skupine stavio s one strane zakona.

Gospodin Goldštajn pravi grešku kada u istu ravan stavlja odnos hrvatskih vlasti prema Jevrejima i Romima, s jedne strane, i prema Srbima, s druge strane. To mi govori da ne razume rasnu nemačku politiku a posebno da ne poznaje program ustaške organizacije prema srpskom narodu, koji je, s vremena na vreme, objavljivan u njihovom glasilu pre 10. aprila 1941. godine.

Potom mi ostaje da se čudim: Da li je moguće da i Goldštajn Srbe shvata kao versku kategoriju a ne kao narod? Zar to nije ponavljala hrvatska a naročito ustaška propaganda govoreći za Srbe da su grko-istočnjaci a kasnije grko-iztičnjaci? Uzgred, on i u citiranoj rečenici ne poima da su Romi pripadali pravoslavnoj i muslimanskoj a nikako rimokatoličkoj zajednici, što znači da su bili verski heterogeni! Na stranu i činjenica da su pravoslavni Romi bili isključivo žrtve stradanja u Nezavisnoj Državi Hrvatskoj jer su muslimani, a to uključuje i Rome, bili proglašeni za „hrvatsko cvieće“!

Totalna relativizacija zločina Nezavisne Države Hrvatske vidljiva je i u sledećoj rečenici:

„Proskribirani su i Hrvati, ne samo antifašisti, već i svi oni koji su se na bilo koji način zamjerili režimu, uključujući i one koji su slušali strane radio stanice poput BBC, babice koje su radile abortus, ili ljudi koji su pričali nezgodne viceve. Svi su oni bili kandidati za Jasenovac. Iako je u Hrvatskoj postojalo 30-tak logora, Jasenovac je bio vrhunac – i u stvarnom i u simboličkom smislu – tog terorističkog režima. Dakle, na udaru su se našli svi koji bi na bilo koji način predstavljali opasnost za režim pa čak i rizik da bi mogli postati opasnost.

Da li bi na ovom mestu pitanje „Da li je moguće da su Srbi bili opasnost po Nezavisnu Državu Hrvatsku u istoj ravni kao i babice (verovatno Hrvatice) koje su vršile abortuse?“ predstavljalo cinizam najniže vrste ili bi ukazivalo da sagovornik RSE nije dovoljno pročitao literature kada je reč o Jasenovcu!

Nezavisna Država Hrvatska i Srbija, Ante Pavelić i Milan Nedić

Posebna tema razgovora bila je paralela Nezavisne Države Hrvatske i vojno-okupacione teritorije Srbija, Ante Pavelića i Milana Nedića:

RSE: Desničari u Hrvatskoj u nastojanju da relativizuju genocidni karakter NDH, ističu da je ona bila totalitarna država koja jednostavno nije tolerisala drugačije mišljenje, dodajući da su NDH i Nedićeva Srbija bile identične. Štaviše, da je jevrejsko pitanje u tadašnjoj porobljenoj Evropi najdrastičnije rešeno u Srbiji, jer su gotovo svi likvidirani.

Goldstein: Ne bih sada polemizirao sa desničarima, jer su sve te njihove tvrdnje ili na klimavim nogama ili posve netočne. Nema nikakve dileme da se u NDH-aziji dogodio genocid koje su provodile tadašnje državne vlasti, o čemu govore ne samo naknadni izvori već i sama legislativa koju je NDH-azija napravila i objavila tokom svoga trajanja. Tisuće dokumenata govore da je taj režim bio teroristički te da je počinio genocid.

RSE: Kako komentarišete tu paralelu na kojoj insistiraju hrvatski desničari između NDH i Vlade Milana Nedića u Srbiji?

Goldstein: I jedan i drugi su bili kvislinški režimi. Oba su upotrebljavali metode i oruđa koja im je omogućio vrhovni kontrolor, odnosno njemački Rajh. Nedićev režim je bio pod neposrednijom paskom nacista i nije imao tolike ovlasti kao NDH. No, i NDH je bila strogo kontrolirana od Nijemaca. Nacisti su okupirali sjeverne dijelove NDH-azije i demarkacijskom linijom odvojili je od okupacijske talijanske zone. Dakle, u načelu nije bilo velikih razlika iako je NDH-azija pokušavala zadobiti međunarodnopravni legitimitet što do kraja rata nije uspjela, pa čak ni Sveta Stolica nikada ju je nije priznala iako se često tvrdi da je ona stajala iza Pavelićevog režima.

RSE: Da li se Nedićev režim može okarakterisati kao genocidni imajući u vidu likvidaciju Jevreja?

Goldstein: Apsolutno. S druge strane, Nedićev režim je počinio protiv samih Srba najveće zločine i po svojoj biti bio je antisrpski.

Što se NDH tiče, ona nije imala državnopravni legitimitet. Neki međunarodnopravni stručnjaci taj legimitet ocjenjuju po tome da li je, na primjer, dotična država imala službu koja je zarobljavala i potom razmjenjivala savezničke pilote koji su padali i iskakali iz oborenih aviona koji su bombardirali teritorij NDH. NDH je napravila tu službu tek koncem travnja 1945, praktički 15-tak dana prije kraja rata. Inače su ustaše po automatizmu predavali Nijemcima savezničke pilote koje su ulovili. Toliko o međunarodnopravnom položaju i vjerodostojnosti NDH-azije.

Ovoliko neznanje pravnih prilika ne bi trebalo da bude svojstveno jednom istoričaru koji pretenduje na veliko tumačenje nečega što ne razume. Ili je nešto sasvim drugo u pitanju koje ja i dalje ne mogu da shvatim? A u tom svom nerazumevanju, moglo bi mi se dogoditi da pomislim da je tvrdnju o genocidnosti vlasti Milana Nedića izrekao neki zagriženi ustaša! Uostalom, Goldštajn koristi pridev „teroristički“ uz Nezavisnu Državu Hrvatsku dok uz Nedića upotrebljava pridev „genocidni“! A možda je Goldštajn ipak u pravu: ustaška organizacija je bila i teroristička a, kao što znamo, teroristi ne mogu da izvršuju genocid?

U Goldštajnovim rečima ima sijaset netačnosti i pogrešnih tumačenja. Da pojasnim: Nezavisna Država Hrvatska bila je država sa svim atributima: poglavnik, vojska, granice, vlada, zakoni, odredbe, programi, međunarodno priznanje… Državnopravni legitimitet nije moguće pravdati razmenom zarobljenih pilota, tim pre što se zna da je u Jasenovcu, u jesen 1944. godine nekoliko angloameričkih pilota bilo zaklano.

Nemački poslanici u Zagrebu imali su suprotne stavove: Zigfrid Kaše bio je fanatični nacista i podržavalac ustaške politike, Edmund Glez fon Horstenau pripadao je sasvim drugim političkim opcijama. Ti poslanici nisu mogli da utiču na ključne Pavelićeve odluke, na primer o zakonodavstvu protiv Srba, niti su nemački komandanti mogli da menjaju planove protiv, na primer, Srba u koncentracionom logoru Jasenovac.

Srbija je bila vojno-okupaciona teritorija na čijem čelu su se nalazili nemački generali, čija je reč u svakom pogledu bila i prva i poslednja! Jevrejsko pitanje nije bilo u domenu ni Milana Aćimovića niti Milana Nedića, to bi i gospodin Goldštajn trebalo da zna. Uostalom, nijedan Srbin u Srbiji nije ubio nijednog Jevreja jer su to uradili Nemci, u Nezavisnoj Državi Hrvatskoj nijedan Nemac nije ubio Jevreja jer su to uradili Hrvati! Koncentracioni logor Zemun je, primera radi, bio pod apsolutnom nemačkom kontrolom i na teritoriji Nezavisne Države Hrvatske. Nedićeva krivica bila je u učestvovanju pravljenja spiskova i pojedinih hapšenja pripadnika jevrejske zajednice. (Uzgred, u tom logoru stradali su i brojni Jevreji poreklom sa teritorija Nezavisne Države Hrvatske.) To jeste saučesništvo ali nije direktno učešće u izvršenju zločina. Simetrije radi ovom prilikom trebalo bi se zapitati koliko su pripadnici nemačkog Vermahta u svojoj zoni u Hrvatskoj doveli Srba do Jasenovca i predali ih tamošnjoj upravi na „uredovanje“?

U Nezavisnoj Državi Hrvatskoj nije bilo dozvoljeno postojanje Srpske pravoslavne crkve pa je ta civilizacijska vertikala srpskog naroda doživela totalni genocid, mitropolita zagrebačkog Dositeja od stradanja nije želeo da spasi nadbiskup zagrebački Alojzije Stepinac…

U Vojno-okupacionoj teritoriji Srbija, u Beogradu je nesmetano živeo i služio nadbiskup beogradski Josip Ujčić, kao i desetak drugih rimokatoličkih sveštenika (koji su, prema sačuvanoj arhivi ondašnje Državne bezbednosti bili u Srbiji okosnica obaveštajne službe pri Ministarstvu inostranih poslova Nezavisne Države Hrvatske). Uostalom, jedan od njih učestvovao je u zakletvi jedinice Dimitrija Ljotića!

Nadbiskup zagrebački Alojzije Stepinac

O nadbiskupu zagrebačkom Alojziju Stepincu napisano je na stotine radova različitih kvaliteta i kvantiteta: od optužbi za saučesništvo u zločinima do hagiografija. U pomenutom razgovoru Goldštajn je izrekao nekoliko grešaka i pokazao neznanje iz prava:

RFE: Hteo sam da Vas pitam oko kanonizacije nadbiskupa Alojzija Stepinca, što danas takođe izaziva velike polemike. Kakva su Vaša saznjanja o verodostojnosti optužbi na njegov račun da je podržavao ustaški režim, pokrštavao Srbe i slično?

Goldstein: Ne bih ulazio u polemike o njegovoj kanonizaciji. Ukratko, nadbiskup Alojzije Stepinac nije bio ratni zločinac i nije mu se trebalo suditi poslije rata. To je bilo, zapravo, potpuno kontraproduktivno jer njegova odgovornost nije krivična, nego moralna.

RFE: U čemu se ogleda ta moralna odgovornost?

Goldstein: Pa, on pokušao spasiti pojedine Židove i Srbe, u nekim slučajevima je i uspio. Kada je čuo za pokolj u Glini, kada je pobijeno – on kaže 260 – a likvidirano je 350 Srba u svibnju 1941, pisao je Anti Paveliću da je to zločin zbog kojeg „moramo propasti kao NDH“. Govorio je i za Jasenovac da je to sramotna ljaga za hrvatski narod.

Ali, s druge strane, davao je tom režimu legitimitet i legalitet kroz te četiri godine rata, podržavajući ga na svim javnim manifestacijama, obljetnicama, sprovodima istaknutih dužnosnika. Samo pokrštavanje, odnosno prelaz pravoslavnih na katoličanstvo imao je dvojaku ulogu. S jedne strane, govori se o tome da su se Srbi na taj način spasavali, što je jednim dijelom istina. Oni koji su prešli na katoličanstvo dobili su na neki način kartu da prežive. Sa druge strane, bilo je mnogo i takvih slučajeva u kojima su Srbi prešli na katoličanstvo kao što je bilo u selu Crkveni Bok nedaleko od Jasenovca. No, stanovništvo tog sela je stradalo, velik broj ljudi je pobijen, iako je lokalni župnik tvrdio da to stanovništvo nije surađivalo s partizanima, kao što su ustaše tvrdili.

Gledajte, istina o Stepincu nije ni crna ni bijela nego je negdje u sivoj zoni i žalosno je da se 70 i nešto godina nakon rata o tome na taj način diskutira. To pokazuje ne samo složenost događanja u Drugom svjetskom ratu, nego i sve manjkavosti naših današnjih političkih situacija.

RFE: Da, o toj ambivalentnosti Alojzija Stepinca sada bi mogle da se prave i psihološke studije…

Goldstein: Treba znati da je on bio jugoslavenski dobrovoljac na kraju Prvog svjetskog rata. On je 1934. postao pomoćni biskup nadbiskupu Baueru, već tada teško bolesnom. Pristanak za njegovo imenovanje je dao sam kralj Aleksandar. Novine su tada pisale: Alojzije Stepinac – dobar Hrvat, dobar Jugoslaven.

Nadbiskup zagrebački Alojzije Stepinac kao austrougarski vojnik bio je izvesno vreme u italijanskom zarobljeništvu. U vreme političke akcije radi formiranja novih jedinica koje bi sačinjavali dobrovoljci iz austrougarske vojske, i Stepinac se prijavio. Doduše, on je i formalno stupio u vojsku Kraljevine Srbije 26. decembra 1918. godine na prostoru nekadašnjeg Solunskog fronta! Uzgred, Solunski front bio je probijen krajem septembra, 1. decembra 1918. proglašeno je Kraljevstvo Srba, Hrvata i Slovenaca!

Nadbiskup zagrebački dobro je znao o pokoljima u Glini i to od svog podređenog sveštenika Franca Žužeka, Slovenca po krvi. O Jasenovcu je slušao od sveštenika Juraja Parčića. Meni ostaje pitanje: Šta je preduzeo? Zabrinuo se za pripadnike svoje nove pastve, to jest dotadašnje pravoslavne Srbe a od nedavno rimokatolike?

Brojevi, brojevi

Podrazumeva se da u razgovoru o Nezavisnoj Državi Hrvatskoj mora biti pomenut broj stradalnika i naročito u kompleksu koncentarcionog logora Jasenovac. Tu temu nisu zaobišli ni sagovornici u intervjuu pa su tome posvetili nešto više vremena i prostora:

RSE: Do kada je važio taj uslovno propagandni narativ da je u Jasenovcu ubijeno 500, 600 ili 700 hiljada ljudi?

Goldstein: Do kraja 1980-tih. Ja se sjećam da je dr. Ivan Jelić, istaknuti istraživač povijesti Drugog svjetskog rata, koji je tada bio i član Saveza komunista, početkom 1980-tih napisao da je kroz logor prošlo više desetaka tisuća zatvorenika i da je to bio najgori logor, i zbog toga je došao pod udar partijskih kazni. Činjenica je da se, pogotovo u Hrvatskoj, s obzirom na specifičnu situaciju, o toj brojci nije smjelo raspravljati, iako je stručnjacima bilo jasno da 700 hiljada ljudi nije moglo biti ubijeno u Jasenovcu.

RSE: I Franjo Tuđman je 1960-tih kao direktor Instituta za istoriju radničkog pokreta u Zagrebu prvi doveo u pitanje tu brojku, zbog čega je bio kritikovan. On je govorio o brojci od „samo“ 30, 40 hiljada ubijenih.

Goldstein: Prvo prebrojavanje je napravio Savezni zavod za statistiku 1964. i bilo je popisano nešto više od 59 tisuća žrtava Jasenovca i Stare Gradiške. U Jasenovcu je, po tom popisu, bilo ubijeno nešto više od 49 tisuća žrtava, ostali u Staroj Gradiški. Kada se došlo do te brojke, netko je to pospremio u ladicu i ona nije smjela ići van. To je onda objavio Adil Zulfikarpašić u Zurichu 90-tih godina.

U svakom slučaju, to je osnova za prebrojavanje, koje je potom nastavljeno u Beogradu, jednim dijelom u Jasenovcu, i sada na onom službenom popisu u Jasenovcu ima 83.145 žrtava. Naprimjer, radi se o 13.166 Židova koji su popisani imenom i prezimenom. Pretpostavljam da je broj Židova bio i veći, oko 17 tisuća, jer jednom broju članova židovske zajednice nije poznato mjesto stradavanja članova obitelji, za razliku od Srba za koje se, iz specifičnih razloga, zna gdje su stradali. Gotovo trećini stradalih Židova se ne zna mjesto stradanja. Prije godinu dana Jad Vashem u Jeruzalemu je objavio popis koji se poimenično razlikuje od popisa u Jasenovcu, i oni su prebrojali 16 i nešto tisuća židovskih žrtava Jasenovca. Tako dolazimo, do brojki stradalih Židova, Roma i Srba, ali one nikada neće biti precizno ustanovljene.

Sada je utvrđeno nešto više od 83 tisuća žrtava, ali bih ja brojku podigao za nekih 5 do 10 posto, pa bi ona bila između 90 i 100 tisuća žrtava. Dragan Cvetković iz Muzeja genocida u Beogradu govori o većoj brojci, oko 120 tisuća žrtava, ali nema popisa. No, taj muzej ima popisanih 81 tisuću ubijenih. Dakle, dolazimo u situaciju da možemo mirno na znanstven način diskutirati o broju jasenovačkih žrtava. Uostalom, možemo diskutirati i o povijesti Jasenovca, ona za nas nije sporna.

RSE: Na početku rata u BiH i Hrvatskoj, srpski lideri su tvrdili da neće dozvoliti da im se ponovi iskustvo iz Drugog svetskog rata, a tada je često korišćen termin o Srbima kao potomcima „zaklanog naroda“. Koliko je stradalo Srba u Hrvatskoj za vreme NDH, a koliko u samom Jasenovcu?

Goldstein: Računa se da od oko 2,1 miliona Srba koji su živjeli na teritoriji NDH 1941, tokom rata stradalo 330 tisuća: 82 tisuće kao partizanski borci; 23 tisuće kao kvislinzi i kolaboracionisti, dakle, uključujući četnike, te 217 tisuća kao žrtve nacističko-kolaboracionističkog terora, bilo od ustaša ili drugih kvislinških jedinica (a bilo je i četničkih žrtava). Od spomenute brojke, više od 120 tisuća je ubijeno ispred vlastite kuće, u naseljima, u jamama pored kuća.

To je, na primjer, slučaj u istočnoj Hercegovini 1941. Otprilike 93 tisuće Srba je usmrćeno u logorima, najviše, naravno, u Jasenovcu: prema dosadašnjem popisu 47.627, s tim što taj broj verovatno prelazi 50 tisuća. Zatim, oko 20 tisuća u ličko-gospićkom sustavu logora, dakle Jadovno i druge jame na Velebitu.

Kao direktor Muzeja žrtava genocida tvrdim da nikada i niko iz te institucije nije rekao da ima popisanih 81.000 žrtava! Znači da je gospodin Goldštajn nešto pobrkao!

Kao profesionalni istoričar sa više od 30 godina istraživanja Drugog svetskog rata nerado raspravljam o brojevima jer su oni, osim ostalog, relativna kategorija. Više ističem popise. Goldštajn se upustio u „igru brojeva“ nudeći pri tom proizvoljne podatke, čak i kad je reč o Jasenovcu. Uostalom, ako hoće nešto da nauči o metodologiji istraživanja neka zamoli Dragana Cvetkovića, radnika Muzeja žrtava genocida, koji je odbranio doktorat na temu ratne žrtve Narodnooslobodilačke vojske Jugoslavije, u kome je iskazao visok stepen poznavanja te naučne discipline i pri tom postavio određena nova metodološka pravila.

Velika Goldštajnova pogreška je i tvrđenje da je prvo popisivanje rađeno tek 1964. godine! Uostalom, ako baš hoće da sazna nešto više o popisima žrtava rata, neka zamoli saradnike Muzej žrtava genocida za potpunu informaciju.

I tako u nedogled…

Prof. dr Veljko Đurić Mišina, direktor Muzeja žrtava genocida

(Muzej žrtava genocida)

Izvor: Stanje Stvari

Vezane vijesti:

Veljko Đurić Mišina: Još jednom o Jadovnu i Jasenovcu …

U NDH bilo više od 1.000 stratišta srpskog naroda | Jadovno …

Hrvatski istoričar Goldštajn: Besmislena izjava Grabar Kitarović o Jasenovcu

Ivo Goldštajn piše zagrebačkom kardinalu: Zašto ćutite o …