VELjKO ĐURIĆ MIŠINA: HRVATSKA LEGIJA POD STALjINGRADOM 1941-1943. GODINE

Hrvatski legionari izvršili su mnoga silovanja, pljačke, surova ubistva a od nemačke komande dobijali odlikovanja
Nedavno je na brojnim Internet stranicama objavljena fotografija pripadnika Desnog sektora Hrvatske na ratištu na istoku Ukrajine protiv Donjecke i Luganske republike. Oni koji poznaju istoriju Drugog svetskog rata znaju da se tih godina na tim prostorima borila takođe jedna legija iz Hrvatske. Za one koji to ne znaju, da ih podsetimo:

U danima kada je trajao rat Nemačke, Italije i njihovih saveznika protiv Kraljevine Jugoslavije, u Zagrebu 10. aprila 1941. godine, uz obilatu pomoć nemačkih obaveštajaca, proglašena je Nezavisne Država Hrvatska i ustoličena ustaška organizacija predvođena poglavnikom Antom Pavelićem. Imajući to u vidu, Hrvatska se revanširala na razne načine Nemačkom Rajhu. Tako je najpre 16. juna pristupila Trojnom paktu i 14. decembra 1941. objavila rat Velikoj Britaniji i Sjedinjenim Američkim Državama. Jedna od obaveza bilo je slanje veće vojne formacije na ratište na teritoriji Sovjetskog Saveza. Mada su od Hrvata, prema nekim izvorima, Nemci tražili formalnu objavu rata Sovjetskom Savezu, oni to nisu učinili. (Za to je bilo više razloga ali o njima nekom drugom prilikom.) Tako se dogodilo da jedinice hrvatske vojske nisu otišle na Istočni front samostalno i pod svojim imenom već su to uradile kao pripadnici nemačkog Vermahta.

Poglavnik Ante Pavelić 2. jula 1941. pozvao je „ustaše i ostale hrvatske dobrovoljce“ u borbu protiv „židovsko-boljševičke Moskve, zakletog neprijatelja svih europskih, a osobito hrvatskog naroda“. Posle desetak dana započelo je ustrojavanje Hrvatske legije koja je u sastavu imala 369. pojačanu hrvatsku pješačku pukovniju, Pomorski sklop i 4. zrakoplovnu pukovniju. Dobrovoljaca je bilo previše pa su mnoge odbili. Među izabranima, dve trećine su bili rimokatolici a jedna trećina muslimani!

I Italijani su zatražili da im Hrvati, kao i Nemcima, obezbede jednu legiju koja bi ratovala u njihovoj vojsci protiv Sovjetskog Saveza, pa je zahtev 12. jula prihvaćen i započelo je prikupljanje vojnika za traženu jedinicu i njeno slanje na ratište.

Hrvatski pomorski sklop plovio je Crnim i Azovskim morem a zimu 1941/42. godine, zbog leda na Azovskom moru, proveo u luci na Krimu. Jedan deo vojnika raspoređen je na školski jedrenjak „Tovarišč“, tada najveći jedrenjak na svetu, koga su Nemci ranije zarobili od Crvene armije! Jedrenjak je rasturen u slučajnoj eksploziji i tada je stradalo desetine vojnika. Zbog sovjetske opšte protivofanzive, Hrvatski pomorski sklop ograničio je dejstva na Crno more. Maja 1944. godine vratio se u Hrvatsku i bio stacioniran u Splitu, dobivši od Nemaca zaplenjene torpiljerke i brodove za pratnju.

Hrvatska 4. zrakoplovna legija prošla je obuku u Nemačkoj, a potom je septembra 1941. prebačena na ratište kod Harkova i Mariopolja. Posle izvesnog vremena, krajem 1942. jedan deo vojnika došao je u Hrvatsku i ubrzo je vraćen na Istočno bojište kod Staljingrada i Smolenska. Februara 1944. legija je spala na samo četiri aviona! U međuvremenu, komandanti su se hvalili da su oborili 250 aviona Crvene armije.

Posebni deo Hrvatske legije bila je već pomenuta 369. pukovnija. Prve borbe imali su u selu Nadeždovka, ratovali su kod Harkova a potom su prebačeni prema Staljingradu. Krajem avgusta 1942. posetio ih je poglavnik Pavelić.

Hrvatski legionari izvršili su mnoga silovanja, pljačke, surova ubistva a od nemačke komande dobijali odlikovanja.

Nemačke snage pod komandom feldmaršala fon Paulusa bili su najelitniji deo Vermahta. U ofanzivi koja je počela krajem avgusta, hrvatski legionari imali su sporadična napredovanja ali i velike žrtve pa je, na primer, krajem novembra pukovnija brojala manje od 1.000 vojnika. Oko 700 vojnika i oficira, pod komandom potpukovnika Marka Mesića (koji je kasnije bio jedan od „oslobodilaca Beograda“), to jest ono što je preostalo, predalo se 2. februara 1943. crvenoarmejcima i otišlo u zarobljeničke logore pa je time okončano njeno postojanje.

Ideja o Hrvatima koji ratuju protiv Rusa nije, međutim, propala. Uostalom to potvrđuju i reči sa početka ovoga teksta.

Izvor: NOVI STANDARD

Vezane vijesti:

I ustaše i balisti ubijali po Srbiji – Jadovno 1941.

Obnavljanje „Vražje divizije“ – Jadovno 1941.

HRVATSKA ISTORIJA – Jadovno 1941.

Prof. dr Veljko Đurić Mišina: Popis srpskih žrtava …

Prikaz knjige: Veljko Đurić Mišina, Srpska pravoslavna Crkva …

Veljko Đurić Mišina: Nad Srbima je izvršen genocid …