Velikosrpska avet ponovo na udaru marksista

(Povodom seminara „Između nacije i istine: (Nova) Istorija Republike Srpske“ održanog u Banja Luci 18. 10. 2017)

Pompezno najavljen, „kritički seminar“ pod nazivom „Između nacije i istine: (Nova) Istorija Republike Srpske“ još jednom je pokazao da ozbiljna i odgovorna društvena kritika nije isto što i površno kritizerstvo i (pseudo)ideološko prokazivanje stvarnih ili projektovanih protivnika.

Seminar je organizovan u okviru projekta „Razotkrivanje istorije“ koji sprovodi organizacija „ReEKS“. U centru pažnje ovog projekta je fenomen „revizije istorije“. Pokrovitelji seminara su bili Evropska kulturna fondacija (ECF) i Švajcarska agencija za razvoj i saradnju (SDC). Kao osnovni zadatak seminara, najavljeno je davanje odgovora „na pitanje koji su ciljevi najnovije mejnstrim historiografske produkcije u Republici Srpskoj i susjedstvu“.[1]  Uprkos takvoj najavi, nije bilo riječi o „ciljevima mejnstrim historiografije“ u „susjedstvu“. Nije bilo ni riječi o „historiografiji“ u Republici Srpskoj već je predmet diskusije bila isključivo knjiga Istorija Republike Srpske autora Čedomira Antića i Nenada Kecmanovića.

Svi učesnici seminara, nastupajući sa proklamovanih ljevičarskih pozicija, istakli su da pomenuta knjiga sadrži brojne manjkavosti. Karakteristično je mišljenje Tamare Šmidling, jednog od učesnika, koja je po obrazovanju „socijalna antropologinja“, da je u knjizi problematično predstavljeno stvaranje „onoga što danas nazivamo Republika Srpska“. Nikola Vukobratović koji je diplomirao „povijest i komparativnu književnost na Filozofskom fakultetu u Zagrebu“ u svom izlaganju je tvrdio da su autori Antić i Kecmanović „prespavali“ čitav jedan vijek razvoja istoriografije jer država (u ovom slučaju Republika Srpska) nije i ne može biti predmet istoriografske obrade još od 19. „stoljeća“. Ove dvije tvrdnje učesnika seminara nedvosmisleno pokazuju da cilj ovog skupa nije bilo samo kritičko preispitivanje Istorije Republike Srpske već i ukazivanje na to da „ono što danas nazivamo Republika Srpska“ ne može i ne smije da bude poseban predmet istoriografskog istraživanja. „Ono što danas nazivamo Republika Srpska“ (čitaj „tzv. Republika Srpska“) dakle, ne smije da dobije istoriografsku legitimaciju ne samo od Čedomira Antića i Nenada Kecmanovića već ni od bilo koga drugog.

Šta u vizuri učesnika seminara i projekta „Razotkrivanje istorije“ označava ključni pojam „revizija istorije“? Po riječima Vahide Ramujčić iz organizacije „ReEKS“, „Istorijski revizionizam provodi se na različitim nivoima u ovim našim društvima-kroz sudske rehabilitacije, kroz muzejske postavke, udžbenička štiva, razne tekstove. Mi kroz različite seminare i sa različitim stručnjacima bavimo se otvaranjem ovih tema“. Faktički sud da je nakon raspada Jugoslavije došlo do „revizije istorije“ u novonastalim državama, u očima ljevičarskih kritičara se nekom čudnom logikom pretvara u negativan vrijednosni sud. Dakle, do te „revizije“ po njima nije trebalo da dođe. To bi značilo da nakon raspada Jugoslavije nema nikakvog kvantitativnog i kvalitativnog pomaka u istorijskoj nauci. Takođe, to bi značilo da je jedino u jednopartijskoj, socijalističkoj Jugoslaviji postojao pravilan odnos prema prošlosti. To su krajnje konsekvence načina mišljenja i načina izražavanja naših ljevičara. Istoriografija nakon raspada bivše države ne može da se svede isključivo na „antikomunistički revizionizam“.

Nacija i država su relevantna tema u istoriografiji i danas. To negiraju naši borbeni marksisti jer, kako sugeriše naslov seminara, istina se nalazi nasuprot naciji. Istoriju Republike Srpske Čedomira Antića i Nenada Kecmanovića treba kritikovati ali ne po ideološkim kriterijumima već u ime i po načelima istorijske nauke.

Na kraju, ostaje pitanje zbog čega je banjalučki portal „Buka“ netačno prenio kako je na skupu bilo „veoma burno, jer su se okupili lokalni istoričari koji su branili djelo Istorija RS“? Niko od prisutnih „lokalnih“ istoričara nije branio „djelo Istorija RS“ već se vodila polemika u vezi sa brojnim načelnim istoriografskim pitanjima. Možda i „Buka“ smatra da ne treba da se piše istorija nečega „što danas nazivamo Republika Srpska“.

AUTOR: Nikola Ožegović

FOTO: Buka

[1] http://www.6yka.com/novost/130503/preispitivanje-nacije-i-istine-kakva-je-to-je-nova-istorija-republike-srpske. Pristupljeno 22. 10. 2017.

Izvor: Srbi u BiH