U Beogradu je sinoć obilježeno 100 godina od Mojkovačke bitke u kojoj je malobrojnija Crnogorska vojska u Prvom svjetskom ratu zaustavila austrougarsku ofanzivu i omogućila povlačenje Srpske vojske preko albanskih i crnogorskih planina ka Jadranskom moru i kasnije ka Krfu.
Svečana akademija pod nazivom „100 godina od Mojkovačke bitke“ održana je u Sava centru, u prisustvu crkvenih velikodostojnika, predstavnika vlasti i Vojske Srbije, te javnih ličnosti Srbije, Republike Srpske i Crne Gore.
Akademiji su prisustvovali Njegova svetost patrijarh srpski Irinej, Njegovo visoko preosveštenstvo mitropolit crnogorsko-primorski Amfilohije, specijalni izaslanik predsjednika Srbije načelnik Generalštaba Vojske Srbije general Ljubiša Diković, princ Aleksandar Karađorđević, te Janko Vukotić, unuk slavnog serdar Janka iz Mojkovačke bitke.
Predsjednik Srbije Tomislav Nikolić u video-poruci istakao je da je Mojkovačka bitka jedna od najslavniji srpskih bitaka i da je to dan kada je srpski narod raspoređen u Crnoj Gori i Srbiji odlučio da odbrani srpsku vojsku i teritoriju, a ne vlade dvije države, niti vojskovođe.
„Zbog toga je ta mojkovačka bitka epopeja srpskog naroda iz Crne Gore koji je i mimo volje svoje vlasti, svestan toga da, žrtvujući sebe, spašava Srbiju i srpstvo, odlučio da omogući nesmetan prolaz srpskoj vojsci koja je išla u neizvesnost, na put za koga se nije znalo hoće li se vratiti ovenčani slavom ili će nestati“, rekao je Nikolić.
On je rekao da će Srbija vječito biti zahvalna onima koji su odlučili i koji su učestvovali u Mojkovačkoj bici, navodeći da će to Srbija vječito da pamti.
„Poneko u Srbiji samo može da zaboravi, ali poneko i nije Srbija. Srbija je nešto mnogo više, nešto mnogo svetije i jače“, rekao je Nikolić, poželjevši da više nikome ne padne na pamet da na bilo koji način, u bilo kojim uslovima rastavi srpski i crnogorski narod.
Obraćajući se prisutnima, patrijarh Irinej je podsjetio na veliku žrtvu bratskog crnogorskog naroda koji nije žalio svog života i svoje Crne Gore da spasi srpsku vojsku i narod na njihovom tragičnom putu preko krševitih predjela Srbije, Crne Gore i Albanije.
„Radilo se o životu ili smrti. Naša draga braća Crnogorci su sačuvali srpski narod, ne žaleći svoje živote, učinili su ono što čini jedino brat svom bratu. Ova bitka je velika i slavna, jer da nije bilo Božića na Mojkovcu, ne bi bilo ni vaskrsenja na Kajmakčalanu“, rekao je partijarh Irinej.
Izražavajući zahvalnost srpskog naroda i Srbije za ovu veliku žrtvu Crnogoraca, patrijarh Irinej je istakao da je bratstvo Srbije i Crne Gore istinsko bratstvo i da su srpski i crnogorski narod čeznuli za jedinstvom, a neprijatelj i onda i danas da ih razdvoji.
„Dva naroda, srpski i crnogorski, nikad niko razdvojiti neće moći. To je naša nada, naša vera i ono što i jedan i drugi narod očekuje i želi. Srbija će biti zasvagda zahvalna na žrtvi crnogorskog naroda. Slava i hvala braći Crnogorcima i velikim mojkovačkim žrtvama“, rekao je patrijarh Irinej.
Mitropolit crnogorsko-primorski Amfilohije je podsjetio na bjekstvo kralja Nikole iz Crne Gore, kao i na brojne pokušaje da se razdvoje srpski i crnogorski narod za vrijeme Drugog svjetskog rata i za vrijeme komunizma, da se pocijepa jezik, kultura, ali i SPC u Crnoj Gori.
On je naveo da je novokomponovana Crna Gora, začeta u Brozovom Jajcu, izdala Kosovo i Metohiju, da proganja SPC, ukida ćirilicu i da danas traga za dukljansko-montenegrinskim identitetom i evropskim tržištem.
„Sve je u njoj na prodaju i obraz i duša i otac i majka“, naveo je mitropolit Amfilohije i dodao da vlada fetišizirano zemaljsko carstvo zvano tržišna ekonomija posthrišćanske Evrope.
On je za ministra prosvjete Srbije /Srđana Verbića/, koji je izjavio da nije potrebna vjeronauka u školama, rekao da je objavio rat i Bogu i vjeronauci, zamjenjujući ih nekim svojim fetišem od neznanja.
„Odricanjem od opredjeljenja za carstvo nebesko, već su i Srbija i Crna Gora još 1946. godine iznjedrile autonomnu pokrajinu Kosmet, danas preraslu u takozvano nezavisno Kosovo, koja u Briselu dogovorno zadobija sve nezavisnija svojstva i oblike“, naveo je mitropolit Amfilohije.
On je rekao da oni koji su natopaktovskim bombardovanjem Srbije i Crne Gore nastavili austrougarsko-švapsku i nacifašističku unutarnju i spoljašnju okupaciju izvadivši Srbiji Kosovo i Metohiju iz njedara i danas drže gvozdenu ruku antihrišćanske Evrope „ne samo pod našim, nego i pod grlom cijelog svijeta“.
Na svečanosti je premijerno emitovano devet igranih scena koje su posebno snimane povodom jubileja po scenariju Radoslava Pavlovića, u režiji Marka Marinkovića, a prikazan je i dokumentarni film po tekstu profesora Mileta Bjelajca.
Nastupio je i guslar Boško Vujačić, dok je glumica Jelena Ivanišević izvela dio monodrame „Junak đevojka“.
Mojkovačka bitka vođena je 6. i 7. januara 1916. godine u okolini Mojkovca i u njoj je Sandžačka vojska Kraljevine Crne Gore, pod vođstvom serdar Janka Vukotića, uspješno zaustavila austrougarsku ofanzivu i time omogućila povlačenje Srpske vojske ka Jadranskom moru.
Iako je Crnogorska vojska u tom trenutku i na tom dijelu fronta bila malobrojnija i slabije opremljena od austrougarske, snažnim otporom i hrabrim i odlučnim djelovanjem u odsudnim momentima spriječila je uspjeh austrougarske ofanzive.
To je ujedno bila i posljednja vojna operacija Vojske Kraljevine Crne Gore, koja 1918. godine ulazi u sastav Kraljevine SHS, kasnije Jugoslavije.
Vezane vijesti:
Svečana akademija povodom 100 godina Mojkovačke bitke
Stotinu godina od Mojkovačke bitke
Jubilej Mojkovačke bitke: Herojsko delo za vekove