Spomenik palim borcima u hercegovačkom selu Hum

Na prednjoj strani nalazi se koalicija, koja se u komunističkoj vizuri na ovim prostorima udružena borila protiv tzv. NOP-a: ustaše, Italijani, Nemci i četnici.

Na početku rata, četnik, da li iz početnog sažaljenja ili kukavičluka, okreće glavu i beži od sukoba sa partizanima.

Na drugoj kompoziciji, ista koalicija udara na nejač. Dok otac Hercegovac, rodoljub, prkosi zločincima, majka čuva decu koja su joj se svila oko suknje. Ali četnik sada nasrće prvi, sa isukanom kamom, da kolje.

I to je to.

Ovakva spomen obeležja nisam zapazio u hrvatskim selima, već u srpskim u kojima je trebalo konstruisati simetriju u zločinima „domaćih izdajica“, četnika (Srba) i ustaša (Hrvata), često i uz prikaz ovih prvih kao vodećeg zla u Jugoslaviji.

Na tom temelju laži sazdano je jugoslovensko zdanje, koje je jednom moralo da se sruši kao kula od karata, bez obzira što se ponekim od naših starih i sad naježi koža uz „Od Vardara pa do Triglava“.

A čitava priča oličena je i u sudbini autora spomenika, hrvatskog vajara i pesnika Marjana Kockovića.

Nekadašnji politički komesar, autor brojnih zdanja i spomenika posvećenih revoluciji i jedan od omiljenih Titovih vajara, shvatajući kako se carstvo laži ruši – sam je sebi presudio… samoubistvom u Dubrovniku u maju 1991. godine.

NEMANjA DEVIĆ

Izvor: SLOBODNA HERCEGOVINA

Od istog autora:

NEMANjA DEVIĆ – KOLUMNISTI