Potomci žrtava iz Mostara u Jadovnu – Dan sjećanja na Jadovno 1941.

Parastosu i polaganju vjenaca kod Šaranove jame, na planini Velebit kod Gospića 26. juna 2010 godine su prisustvovali mnogobrojni potomci i poštovaoci jadovinskih žrtava iz Hrvatske, Srbije, Republike Srpske -Bosne i Hercegovine, Crne Gore i šire. Među njima se sabraše i nekolicina potomaka žrtava iz Mostara grada uz pomoć u organizaciji Srpske pravoslavne crkvene opštine mostarske. Sa sigurnošću se zna za više od dvjesta odvedenih Srba iz Mostara da su svoje ovozemaljske živote skončali u ovom zloglasnom logoru, a pretpostavlja se da ih je više od trista pedeset, jer mnogi ni dan danas sa sigurnošću ne znaju gdje to nestaše grane sa njihovih porodičnih stabala…

Parastos jadovinskim žrtvama služio je Episkop Gornjokarlovački gospodin Gerasim uz sasluženje sveštenstva i monaštva Eparhije Dalmatinske, Zahumsko-hercegovačke i primorske, Braničevske i Gornjokarlovačke. Posle parastosa, Kadiš – jevrejsku molitvu za mrtve, čitao je zagrebački rabin Lučano Prelević.
Vjence na Šaranovu jamu položiio je predsjednik Hrvatske Ivo Josipović, koji je odao počast žrtvama logora Jadovno i izrazio saosjećanje sa svima koji su na tom strašnom mestu izgubili svoje najmilije. „Kosti ubijenih još su rasute po Velebitu, nijemo čuvajući tajnu zločina, i samo mali broj preživjelih mogao je svjedočiti o razmjerama ovoga zločina“, rekao je Ivo Josipović i dodao da je Jadovno, iako smatrano logorom, bilo puno gore i opasnije mjesto koje je „doslovno gutalo svoje žrtve i povlačilo ih u dubine velebitskih jama“.
Izaslanik predsjednika Srbije Borisa Tadića, Mlađan Đorđević sa majkom Borisa Tadića Nevenkom, čiji je otacbačen sa ostalima Srbima u Šaranovu jamu, položio je vjenac na spomen-obilježje u Jadovnom, rekavši da je Jadovno mjesto gdje ne treba dolaziti s mržnjom, nego s ljubavlju.
U ime predsjednika Vlade Republike Srpske Milorada Dodika, vjenac je položio njegov savjetnik Savo Lončar.
Na Šaranovu jamu vjence je takođe položiio i predsjednik Udruženja potomaka i poštovalaca kompleksa ustaških logora Jadovno 1941. iz Banja Luke, Dušan Bastašić, sa potomcima čiji su očevi bačeni u jamu, te rekaoda je za potomke žrtava područje kompleksa ustaških logora Jadovno mjesto za tihovanje, pominjanje, praštanje, i molitvu, a za potomke onih koji su činili zločine 1941. godine i devastirali spomen-obeležje 1971. i 1991.godine mjesto za stid, pokajanje i molitvu za spas duša. „Jadovno je, kao što mu i samo ime govori, jad, čemer i velika tuga i ovaj kompleks je pomno planiran za likvidaciju nepodobnih građana Pavelićeve NDH, a samo mjesto je pažljivo odabrano još prije početka rata“ Naglasio je da se prikrivanje istine, i omalovažavanja žrtava i ponižavanje njihovih potomaka u kontinuitetu nastavlja do danas.
Čas istorije održao je karlovački istoričar Đuro Zatezalo.

Inače, u logoru Slana na Pagu i Jadovnu, pominje se da je ubijeno je više od 45 000 hiljada ljudi. Episkop Atanasije Jevtić u svojoj knjizi „Od Kosova do Jadovna“ – dopunjeno izdanje, spominje da ih je bilo 81 000. UŠaranovu jamu je bačeno između ostalih i 73 sveštenika Srpske Pravoslavne Crkve, većinom iz GornjokarlovačkeEparhije. Među sveštenicima su se nalazili i svešetenomučenici Episkop Gornjokarlovački Sava Trlajić iMitropolit Dabro-bosanski Petar Zimonjić.
Zahvaljujući Episkopu Atanasiju Jevtiću ovim sveštenoslužiteljima Crkve Božije, 1988. godine postavljena je i spomen ploča da su postradali za Hrista na čelu svoga bogoljubivoga naroda u Jadovnu 1941.
Sjećanje na žrtve logora Jadovno 1941. godine organizovali su Srpsko narodno vjeće, Koordinacija jevrejskih opština i Savez antifašističkih boraca i antifašista, uz Udruženje potomaka žrtava logora „Jadovno 41“ iz Banjaluke. Na Šaranovoj jami, jednoj od 32 jame u kojoj su bacane žrtve, postavljena je obnovljena spomen-ploča,koja je tamo stajala do 90-ih godina prošlog veka.

Izvor: EPARHIJA ZAHUMSKO-HERCEGOVAČKA I PRIMORSKA