Poricanje Holokausta i genocida je dio zločina sa kojim se susrećemo i danas.

English

Povodom međunarodnog Dana sjećanja na Holokaust, 27. januara 2014. godine, u Ambasadi Republike Srbije u Londonu, otvorena je izložbena postavka „Moje Jadovno“. Tom prilikom prisutnim se obratio i sekretar UG Jadovno 1941. Predrag Lozo i objasnio neke od osnovnih činjenica vezanih za izložbu i sam kompleks logora smrti NDH, Gospić-Jadovno-Pag.

Vaša Ekselencijo, Ambasadore Republike Srbije,  Vaše Ekselencije, uvažene dame i gospodo:

Vizuelizacija istorijskih procesa i pojava otjelotvorenih u komleksu logora smrti Nezavisne Države Hrvatske, Gospić-Jadovno-Pag, pokušaj je sagledavanja onoga što je veoma teško objektivno i jednostavno objasniti i definisati. Estetska i metodološko-istorijska kao i  memorijalizacijska karakterizacija bilo kog stratišta i stradanja, stavlja pred autora niz dilema, poteškoća i izazova. Svjesni svoje ljudske, moralne i naučne odgovornosti, prvenstveno prema žrtvama, istraživači i stvaraoci  pokušavaju da objektivno oslikaju eksplicitne istorijske procese i događaje, sa jakom metafizičkom i suštinskom težinom, i da ih uvedu u uzročno posljedični kontekst vremena i prostora.

Posmatrajući osnovne činjenice vezane za Jadovno, uočićemo sve odredive elemente i prepoznatljive tačke izvršenja strašnog zločina genocida nad Jevrejima, Srbima i Romima. Istorijski kontekst posmatranja zločina svih zločina, pokazuje nam da dehumanizacija žrtve oslikava burne istorijske procese čiji se korijeni protežu na nekoliko vijekova i koji traju dugo posle samog zločina. Sva obilježja ovog strašnog, sistemskog, planski organizovanog i na velikom prostoru izvedenog zločina, sa velikim brojem učesnika i posmatrača, „skrivena“ i teorijski apstraktno označena raznim terminima, eksplicitno eksplodiraju u pogledu izmrcvarenog djeteta ili u posljednjoj poruci drhteće ruke žrtve koja se pismom najdražima, pozdravlja posljednji  put.

Suočavajući se sa imenom, ličnom i porodičnom pričom i nacionalnom ali uopšte ljudskom tragedijom, i prenošenjem stradanja u sopstveni sistem kolektivnog i individualnog saznanja o zločinu, svi zajedno prenosimo poruku vrijednosti života koja je najbolji i jedini suštinski nosilac kulture sjećanja i pamćenja. Dužni smo sjećati se, ali smo dužni svi zajedno svjedočiti da se strašni zločin ne bi ponovio, isto koliko smo dužni i živjeti da bismo obesmislili smrt. Ova prva izložba o pomenutom komleksu logora smrti, sama kao izložbena forma uopšte, ograničena je nizom faktora, ali je uspjela u potpunosti, ako sa sobom, u svojoj svijesti, ponesemo večeras odavde jedan pogled žrtve ili poruku: “Nikada više”!

Međunarodni značaj kompleksa logora smrti Gospić-Jadovno-Pag, kontekst izučavanja Holokausta i Genocida nad Srbima i Romima, kako u Nezavisnoj Državi Hrvatskoj sa svojim specifičnostima i karakteristikama, i faktografija koju možemo vidjeti na izložbi, obavezuje nas da upravo dane kao što je ovaj danas, posvetimo istini.

A istina se na žalost uvijek lako ne probija na svjetlost dana. Bolne slike ove istine pokazuju nam da ideološki kontekst genocida prouzrokuje niz drugih istorijskih procesa sa kojima se susrećemo i danas.

Srpski narod, pogotovu sa područja Hrvatske, najbolje je to osjetio na sebi tokom surovih ratova devedesetih, kada je pored nacionalne i vjerske pripadnosti, i uspomena na žrtvu predstavljala opasnost po život pojedinca i grupe.

Poricanje Holokausta i genocida je dio zločina sa kojim se susrećemo i danas. To poricanje nas bolno suočava sa realnošću i ono nas opominje da prevencija ovakvih pojava mora biti nešto na čemu ćemo insistirati. Na to nas obavezuje, osim dužnosti potomaka i poštovalaca žrtava, i činjenica da je ovaj sistem logora smrti preteča Jasenovca, kako ga nazivaju Balkanskog Aušvica.

Priča o kontinuitetu bestijalnosti Jadovna i Jasenovca oslikava obrise jednog sistema vrijednosti uništenja i negacije drugoga i drugačijeg, i kao takva ova mjesta predstavljaju jednu od najvećih mrlja u istoriji čovječanstva. Uspomena na ova i nažalost mnoga druga mjesta, jeste najbolja prepreka rehabilitaciji ideologije koja je rezultirala strašnim zločinom.

Mislim da je najbolje, ove fotografije i druge istorijske izvore prvog reda, pustiti da govore sami za sebe, jer koliko god se trudili da opišemo veličinu stradanja u ovom kompleksu logora smrti ili suštinu stradanja u Holokaustu i drugim Genocidima, uvijek će to najbolje uraditi žrtva svojom životnom pričom.

Te životne priče, poruke i pogledi sa ovih panoa obavezuju nas na razvoj pozitivnih vrijednosti ljudskog društva ali i stavljaju u poziciju odgovornog prenosioca jednog bolnog istorijskog iskustva na generacije koje dolaze iza nas.

Vezane vijesti:

U AMBASADI SRBIJE U LONDONU OTVORENA IZLOŽBA „MOJE JADOVNO“

ZAŠTO SE ODRIČEMO ŽRTAVA GENOCIDA ?

BASTAŠIĆ: ANTISRPSKA HISTERIJA DOPRINOSI NEGACIJI ZLOČINA NDH

JADOVNIČKA BROJANjA

STOP HRVATIZACIJI SRPSKIH INSTITUCIJA