Oživljavaju se nazivi i simboli NDH, a međunarodni faktori ćute

Pokušaj da se umanji ili porekne zločin može se vidjeti i kroz upotrebu modernog hrvatskog jezika – na „Vikipediji“ Jasenovac se naziva „Sabirnim logorom“, što je suprotno odrednicama međunarodnih jezika u kojima se on označava koncentracionim logorom smrti, upozorava član Svjetskog jevrejskog kongresa Dario Atijas.

Razgovarao: Aleksandar LUKIĆ

Član Svjetskog jevrejskog kongresa Dario Atijas upozorava da „labilan stav međunarodnih predstavnika, uz nezrelost domaćih političkih struktura, dopušta u Federaciji BiH imenovanje ulica ili javnih objekata po imenima nacističkih i ustaških ratnih zločinaca“.

On u intervjuu Srni podsjeća na nazivanje osnovne škole u Dobroševićima po Mustafi Busuladžiću ili ulice u Mostaru po Juri Francetiću.

Nesmetano širenje mržnje prema Jevrejima omogućava i slobodna ulična prodaja antisemtiskih knjiga kao što su „Majn kampf“ i „Protokol sionskih mudraca“.

„To je nedopustivo, ali politiku međunarodne zajednice djelimično čine jasnijom aktuelna dešavanja u Hrvatskoj, jedne od potpisnica Dejtonskog mirovnog sporazuma.

Ona, iako to zvanično poriče, ima veliki uticaj na Hrvate u BiH, a ne može da se suoči sa zločinima svojih predaka nad Jevrejima u Drugom svjetskom ratu“, ističe Atijas.

On kao loše primjere navodi postavljanje ustaških tabli na javnim mjestima, kao i ustaški pozdrav „Za dom spremni!“, koji je sve zastupljeniji kod današnje hrvatske desnice.

Tu su i diplomatski nastupi hrvatskih zvaničnika, pa istup hrvatskog predsjednika Kolinde Grabar Kitarović tokom zvanične posjete Argentini, koja je bila utočište za ustaške zločince sa područja Hrvatske iz Drugog svjetskog rata.

„Pokušaj da se umanji ili porekne počinjen zločin može se vidjeti i kroz upotrebu modernog hrvatskog jezika, pa se na `Vikipediji` Jasenovac naziva `Sabirnim logorom`, što je suprotno odrednicama međunarodnih jezika u kojima se on označava koncentracionim logorom smrti“, upozorava Atijas.

Kao što se hrvatska politika pretače preko njenih granica prema hrvatskom narodu u BiH, tako se preliva i međusobno uvezana ekstremna desnica iz Evrope – sve naglašenija prema manjinama, posebno u Bugarskoj, Mađarskoj, pa i u Poljskoj.

„To su stvari kojih smo kao jevrejske zajednice svjesni, te suočeni s tim pokušavamo da širimo pozitivan duh. Ali, u tom pokušaju da unaprijedimo saradnju sa vlastima na svim instancama neophodna je i podrška međunarodne zajednice da se primijene već potpisane konvencije o ljudskim pravima“, navodi Atijas za Srnu.

On ukazuje da vlasti u Republici Srpskoj imaju više osjećaja po tom pitanju.

Atijas navodi da Jevreji za par godina proslavljaju 500 godina boravka na području sadašnje u BiH, u kojoj danas živi svega njih 1.000 u šest jevrejskih opština, od oko 70.000, koliko ih je živjelo do Drugog svjetskog rata.

„Komšijski odnosi su vrlo spefični odnosi u BiH. Nekada je to dobro, a nekada loše“, ističe Atijas, koji je i izvršni potpredsjednik Jevrejske opštine Doboj.

Kada je riječ o Doboju, Atijas ocjenjuje da se članovi ove zajednice danas osjećaju prilično bezbjedno i žive u tolerantnoj sredini, u odnosu na dešavanja u regionu.

„Na području dobojske regije do Drugog svjetskog rata živjelo je između 120 i 140 jevrejskih porodica, a podatke o njihovom životu crpimo iz različitih izvora, tako i iz arhiva lokalne pravoslavne crkve, islamske zajednice, ali i katoličke crkve“, navodi Atijas.

On pojašnjava da je sva dokumentacija o postojanju Jevreja u Doboju uništena, te da su pojedina svjedočanstva prikupljena u periodu Federativne Narodne Republike Jugoslavije, kao i da su smještena u Muzeju BiH, Zemaljskom muzeju i Muzeju genocida u Beogradu.

„Nažalost, danas nam nisu dostupni na uvid podaci o nekadašnjoj imovini u posjedu Jevreja, a koji se nalaze u dobojskom Zemljišnoknjižnom uredu“, navodi Atijas.

On kaže da su stradanja dobojskih Jevreja tokom Drugog svjetskog rata dokumentovana u rijetkim publikacijama, a na osnovu arhiva depeša zagrebačkog poglavarstva tadašnje Nezavisne Države Hrvatske /NDH/ sa jasnim instrukcijama o njihovoj deportaciji, kao i svjedočenjima savremenika.

„Žene i djecu su uglavnom deportovali u Đakovo u Hrvatskoj, dok su muškarci odvođeni u Jasenovac, Staru Gradišku i Donju Gradinu. Nema podataka da se iko živ vratio“, ističe Atijas.

Atijas je najavio da 2021. godine u Doboju žele da obilježe 500 godina postojanja Jevreja u BiH, 150 godina u Doboju, te 81 godinu od deportacije u koncentracione logore.

On poručuje i da neće odustati od namjere da se jevrejskoj zajednici vrati ili na drugi prihvatljiv način obešteti vrijednost oduzete imovine u Doboju, koju danas nesmetano preprodaju ili izdaju strana privatna lica i Gradska uprava.

Izvor: SRNA

Vezane vijesti:

Kako je hrvatska Vikipedija koncentracioni logor Jasenovac preimenovala u sabirni centar, a Pavelića u političara

Ustaški pozdrav „Za dom spremni“ biće vraćen u Jasenovac

Naziv škole „Mustafa Busuladžić“ za jedne sramota, a za SDA …