Obilježeno 75 godina od Novosadske racije

U Novom Sadu danas je obilježeno 75 godina od zloglasne Novosadske racije u kojoj su mađarski fašisti u januaru 1942. godine počinili pogrom nad 2.000 Srba, Jevreja, Roma i pripadnika drugih nacija.

Gradonačelnik Novog Sada Miloš Vučević istakao je u obraćanju okupljenim kod spomenika „Porodica“ na Keju žrtava racije, da i danas osjeća gorčinu zbog strahota Novosadske racije.

„I danas osećam bes i gorčinu jer nije sprečen užas koji je zauvek okovao Novi Sad, kao što ga svakog januara okivaju sneg i led. Osećam tugu, nemerljivu i neizrecivu, zbog više hiljada pobijenih Novosađana – Srba, Jevreja i Roma. Među nedužnim stradalnicima bilo je mnogo dece, starih i nemoćnih ljudi. Jedina im je krivica bila to što su u zločinačkim umovima fašista bili druge nacije ili vere“, rekao je Vučević.

On kaže da je odrastao uz priče o jezivom ledenom januaru 1942. godine i o porodicama koje su nestale pod ledom Dunava.

„Ti datumi 21, 22. i 23. januar 1942. godine odredili su tragičnu sudbinu mnogih novosadskih porodica. Odredili su i sudbinu svih nas koji smo godinama kasnije stasavali i postajali ljudi. Često sam se pitao zašto su strahote Racije izabrale baš moj grad i moje komšije“, rekao je Vučević.

On je naglasio da je, učeći lekciju o životu i praštanju, naučio onu najvažniju da se mora boriti protiv fašizma, kao i svih drugih ideologija usmjerenih protiv čovjeka.

„I zato ćemo svakog januara na ovom mestu, na novosadskom Keju žrtava racije, dostojanstveno ponavljati svedočanstvo o ljudskom zlu, da tu lekciju nikad ne zaboravimo“, poručio je Vučević.

Prema njegovim riječima, istina o fašističkoj raciji trebalo bi da srpski narod ujedini u borbi protiv patološke mržnje i šovinističkog ludila.

„Verujem zato da se više nikad nećemo brojati i prebrojavati po krvnim zrncima, već samo po čestitosti. Verujem da će nam uvek biti važnije kakvi smo i ko smo, i, da ćemo na ružne reči odgovarati lepim. Siguran sam da ćemo u našem Novom Sadu uvek slobodno živeti i govoriti i srpski, i romski, i mađarski jezik, te se uvažavti i poštovati u svim našim razlikama“, rekao je Vučević.

O zloglasnoj Novosadskoj raciji govorio je i predsjednik Srbije Tomislav Nikolić koji je istakao da će se založiti da se u pravni sistem Srbije uvede ustanova „spomen-žrtve“, kao i pojam „zatiranje“ u znak vječnog sjećanja na stradanja srpskog naroda koja su jedna od najvećih u istoriji čovječanstva.

Poslije jevrejskog i pravoslavnog pomena nedužnim žrtvama Novosadske racije, besjede o tragičnim događajima održali su vrhovni rabin Srbije Isak Asiel i , Njegovo preosveštenstvo episkop bački Irinej.

Nikolić, Vučević i predsjednik Skupštine Srbije Maja Gojković položili su potom vijence na spomenik žrtvama Novosadske racije.

Vijence su položili i predstavnici ambasada Izraela, Mađarske, Velike Britanije, SAD, Njemačke, Ruske Federacije i Kipra.

Počast nevino stradalim žrtvama Novosadske racije odao je i veliki broj Novosađana.

Novosadska racija je naziv za pogrom koji su mađarski fašisti regenta Mikloša Hortija izvršili nad Srbima i Jevrejima u Novom Sadu tokom Drugog svjetskog rata. Racija je sprovedena u Novom Sadu i okolnim mjestima od 21. do 23. januara 1942. godine.

Za tri dana u Novom Sadu je brutalno ubijeno i pod led Dunava bačeno više od 2.000 nedužnih Novosađana.

Pojedini istorijski izvori navode da je ukupan broj nestalih tokom pogroma bio 4.500 nedužnih ljudi čija je jedina krivica bila što su Srbi, Jevreji ili pripadnici neke druge nemađarske nacionalnosti.

Izvor: SRNA

Vezane vijesti:

Novosadska Racija 1942. | Jadovno 1941.

Kako sam preživeo »novosadsku raciju« – Ivan Ivanji | Jadovno …

Skinija Jelke Jovandić | Jadovno 1941.

Hronologija januarske “Racije” 1942. (povodom 75. godišnjice tog Genocida)