U nedjelju 23.10.2022. sa početkom u 9 časova, u Malom Palančištu, kod Prijedora, u parohijskom hramu posvećenom Uspenju Presvete Bogorodice, biće služen parastos i obilježeno 80 godina od pokolja, kada su ustaše za samo jednu noć na zvjerski način ubile 342 stanovnika srpske nacionalnosti, među kojima je bilo 226 djece.
U noći između 22. i 23. oktobra 1942. godine, grupa ustaša, pripadnika Druge ustaške satnije Osme ustaške bojne, predvođena ustaškim poručnikom Batinićem, izvršila je pokolj nad stanovništvom Velikog Palančišta.
Ustaše su bez upotrebljenog vatrenog oružja, noževima, sjekirama, maljevima i vješanjem ubile 342 stanovnika, među kojima je bilo 226 djece do 17 godina starosti.
Te noći, na isti način ubijeno je i oko 200 stanovnika sela Malo Palančište i Jelovac. Ovo je bio jedan od najmonstruoznijih zločina koje su ustaše izvršile u ovom dijelu Potkozarja.
U Drugom svjetskom ratu u Velikom Palančištu stradalo je 536 stanovnika srpske nacionalnosti od ukupno 1.080 stanovnika, prema popisu iz 1941. godine.
Polovina stanovnika ovog sela bilo je žrtva planirane promjene demografske strukture u Nezavisnoj Državi Hrvatskoj /NDH/.
Prema zvaničnim podacima Istorijskog arhiva u Beogradu, ukupan broj stradalih stanovnika Velikog Palančišta sačinjavaju 464 civilne žrtve ustaškog terora i 72 lica stradala u Narodnooslobodilačkoj borbi /NOB/.
Tokom Drugog svjetskog rata u Velikom Palančištu je spaljeno i uništeno više od 80 odsto stambenih, poljoprivrednih i drugih objekata. Čitavi zaseoci bili su spaljeni, a brojna ognjišta u potpunosti ugašena.
Porodično stablo Belić je izbrisano sa lica Zemlje. Nemila sudbina je zadesila i porodice Banović, Ličanin, Stegić i brojne druge.
S ciljem očuvanja sjećanja na nedužno stradale stanovnike Velikog Palančišta, osnovano je Udruženje potomaka i poštovalaca civilnih žrtava rata od 1941. do 1945. godine Veliko Palančište.
Vezane vijesti:
Ustaški pokolj u Velikom Palančištu oktobra 1942.god.
OBILjEŽENA 70. GODIŠNjICA OD STRADANjA SRBA U PALANČIŠTU KOD PRIJEDORA