Neoborivi dokazi o genocidu u NDH

U Nezavisnoj Državi Hrvatskoj /NDH/ su, osim Srba, stradali Jevreji i Romi. Sve je vršeno u skladu sa tadašnjim hrvatskim rasnim zakonodavstvom, koje je praktično bilo prepisano iz nacističke Njemačke.

Priredio: Milomir SAVIĆ

Istoričar Goran Latinović rekao je da postoje neoborivi dokazi da je u Nezavisnoj Državi Hrvatskoj /NDH/ izvršen genocid nad Srbima, Jevrejima i Romima, ali da, nažalost, s obzirom na politiku bratstva i jedinstva nakon Drugog svjetskog rata, nikada nije do kraja istraženo šta se to zaista dogodilo.

„Nikada nije precizno utvrđeno koliko je Srba zaista ubijeno u NDH, postoje samo pretpostavke. Riječ je o nekoliko stotina hiljada ljudi i od genocida koji je sproveden u NDH srpski narod se do 1991. godine nije oporavio, ali s obzirom na dešavanja od 1991. do 1995. godine – srpski narod je praktično sveden na `ostatke ostataka` nekada brojnog stanovništva na toj teritoriji“, izjavio je Latinović Srni.

On je istakao da su u NDH, osim Srba, stradali Jevreji i Romi, te da je sve vršeno u skladu sa tadašnjim hrvatskim rasnim zakonodavstvom, koje je praktično bilo prepisano iz nacističke Njemačke.

Latinović je podsjetio da je istorijska nauka identifikovala dva korijena genocida prevashodno nad Srbima u NDH, a to su ideologija Rimokatoličke crkve i ideologija Hrvatske stranke prava.

„Po toj ideologiji trebalo je potpuno uništiti srpski narod i to po onoj devizi koju je otvoreno zagovarao tadašnji hrvatski ministar Mile Budak – trećinu Srba ubiti, trećinu protjerati, a trećinu prevesti na rimokatolicizam i pretvoriti u Hrvate“, napomenuo je Latinović.

On je naglasio da je genocid bio organizovan posao državne politike NDH koja je imala punu podršku nacističke Njemačke i koja se u velikoj mjeri temeljila na onoj politici koju je Njemačka provodila nad Jevrejima.

Prema njegovim riječima, savremena Hrvatska baštini od socijalističke Hrvatske, odnosno Jugoslavije, samo granice, dok sve ostalo, kada se danas uporedi terminologija i ideologija, malo više podsjeća na NDH.

„U savremenoj Hrvatskoj postoji potreba da se umanji broj žrtava genocida u NDH, ali treba istaći činjenicu da ljudi nisu ubijani samo u logorima, već je veliki broj ljudi stradao na kućnom pragu, što se zanemaruje u nekim razmišljanjima“, kaže Latinović.

On je zaključio da je sistem ustaških logora Jasenovac najveće stratište, ali da je ogroman broj ljudi ubijen i u selima, atarima i kućama u kojima je živio.

Predsjednik Udruženja građana „Jadovno 1941“ Banjaluka Dušan Bastašić u izjavi Srni navodi da je od Rimskih ugovora 18. maja 1941. do 26. avgusta Lika bila obuhvaćena takozvanom drugom demilitarizovanom zonom italijanskog okupacionog područja u NDH i da je u toj zoni civilna vlast bila u nadležnosti NDH.

On je naveo da je italijanska Druga armija reokupirala drugu i treću zonu na osnovu naređenja koje je dobila 15. avgusta, a likvidiranje se svodilo na masovno ubijanje hiljada zatvorenika u logorskom kompleksu Jadovno, što je trajalo od 10. do 25. avgusta, sa ciljem da ih Italijani zateknu što manje.

„O ovim zbivanjima svjedoči izvještaj Zapovjedništva Prve hrvatske oružničke pukovnije od 22. avgusta 1941, upućen Ravnateljstvu za javni red i sigurnost NDH, u kojem je navedeno da su ustaše zbog dolaska italijanske vojske bile prisiljene likvidirati kompleks logora Jadovno, što je značilo i sve njegove zbirne logore i sabirališta“, naveo je Bastašić.

U novonastaloj situaciji, Pavelić je naložio ustaškom dopukovniku Maksu Luburiću da u što kraćem vremenu, prije nailaska italijanske vojske, likvidira logor Jadovno na Velebitu, njegove pomoćne logore, kao i logore na ostrvu Pag, tako da je Luburić zadatak provodio izuzetno revno, nastojeći da što prije pobije zarobljenike i na taj način likvidira logor.

„Sve do 18. avgusta, zarobljenici su upućivani u Jadovno i ubijani nad usputnim bezdanim jamama ili pak u samom logoru. Posljednju grupu u logoru, 1.200 Srba i 300 Jevreja, ustaše su pobile između 15. i 20. avgusta. Sredinom avgusta je u Jadovnom usmrćeno i 3.000 Srba koji su tih dana i noći dopremljeni iz logora Slana“, istakao je Bastašić.

Bastašić je dodao da su ustaše u vremenu od 12. do 20. avgusta u dva navrata sa ostrva Slana prevezli 800 muškaraca, žena i djece, te tri puta po 150, i sve ih pobili nad jamama logora Stupačinovo, dok su preostali logoraši, njih 250, sljedećeg dana, 21. avgusta, u pratnji italijanskih vojnika prevezeni u Gospić gdje su privremeno bili spašeni.

Ljudi koji su vraćeni u kaznionicu 18. avgusta jedva da su se u njoj i zadržali. Narednog dana su između tri i šest sati povezani i odvezeni na željezničku stanicu Gospić, gdje su ih ustaše držali u sabiralištu sve do noći, a zatim ih ukrcali u 13 teretnih vagona, na koje su stavili katance. U izvještaju 1. hrvatske oružničke pukovnije od 22. avgusta, upućenog Ravnateljstvu za javni red i sigurnost NDH, o događajima vezanim za koncentracioni logor Gospić piše: „Dana 19. ovog mjeseca od 3 do 6 sati na 36 teretnih samovoza odveženi su četnici iz sabirnog logora iz Gospića na ovdašnju željezničku postaju, gdje su utovareni u vagone i odveženi u pravcu Zagreba.

Prva kompozicija upućena iz Gospića stigla je u Jastrebarsko 20. avgusta ujutro.

Iz Jastrebarskog je 20. avgusta uveče 900 Srba upućeno željezničkom kompozicijom u novoosnovani ustaški logor Jasenovac. Na željezničku stanicu Jasenovac su stigli u sedam sati izjutra. Ovdje su ih ličke ustaše koje su ih dopratili predali ustašama iz sastava 17. ustaške satnije.

Tek nakon sata pretraživanja i prepipavanja, istovarili su ih iz vagona, svrstali ih dva po dva, povezali žicom i poveli prema logoru, udaljenom od željezničke stanice oko pet kilometara. „Morali smo ići trčećim korakom. Tučeni su bili oni koji nisu mogli izdržati tempo hoda. Došli smo u logor koji je bio smješten u barakama na polju kraj jedne šume, blizu potoka Lonje. Odmah smo morali sjesti na mokru zemlju, dva po dva, i tu je ponovno nastalo pretresanje i oduzimanje ako je netko još nešto imao. Oko dva sata poslije podne zatvorili su nas u barake.“ Ovih 900 Srba, uglavnom seljaka, bili su prvi zatočenici u logoru Jasenovac.

Samo tri sata poslije prvog, iz Gospića je krenuo drugi transport, uglavnom sa Jevrejima, i preko Jastrebarskog i Zagreba takođe stigao u Jasenovac. Po dolasku ove grupe od oko 400 zatočenika, ustaše su iz dovršenih baraka istjerali Srbe i u njih zatvorili Jevreje, koji su po njihovom nalogu preuzeli i unutrašnju organizaciju logora sa svojim logornikom.

Direktor Spomen-područja Donja Gradina Tanja Tuleković u izjavi Srni podsjetila je da je koncentracioni logor Jasenovac osnovan avgusta 1941. godine s ciljem istrebljenja Srba, Jevreja i Roma u NDH.

„Ovaj logor smrti trajao je ukupno 1.337 dana i odnio 700.000 žrtava. Njegovo najveće stratište je Donja Gradina sa ukupno 105 masovnih grobnica raspoređenih na devet grobnih polja. Masovne grobnice u Donjoj Gradini, njihov oblik i raspored su dokaz da su likvidacije vršene planski i sistematski, a samim tim i etničko čišćenje NDH“, zaključila je Tulekovićeva.

Predsjednik Udruženja logoraša Drugog svjetskog rata Banjaluke Dobrila Kukolj u izjavi Srni svjedoči da je tri mjeseca bila zatvorena u koncentracionom logoru Jasenovac u kojem je preživjela strašnu golgotu i vidjela mučenja i ubistva Srba, srpske djece, žena i staraca.

Kukoljeva kaže da se sjeća prvih progona Srba sa Kozare od ustaša crnokošuljaša i njihovog odvođenja u sabirni logor Cerovljani, Ušticu kod Mlake, a zatim odvođenja u koncentracioni logor Jasenovac i Donja Gradina gdje se mučki ubijeni njen otac, brat, stričevi, djed, te ostale komšije.

Ona je rekla da nije mogla da broji dane i noći u Jasenovcu, ali da su „čupali travu koju su zatim jeli i pili vodu kada je padala kiša kako bi preživjeli“.

Kukoljeva je dodala da je iz logora Jasenovac izbavljena zahvaljujući posjeti Crvenog krsta, koji ju je dodijelio jednoj hrvatskoj porodici u Slavoniji koja se prezivala Petrušić.

Vlade Srbije i Republike Srpske organizovaće u petak, 19. avgusta, u Spomen-području „Donja Gradina“ centralnu manifestaciju povodom obilježavanja 75 godina od početka genocida nad Srbima, Jevrejima i Romima u koncentracionom logoru Jasenovac.

Programom i protokolom manifestacije do 19.00 časova planirano je okupljanje posjetilaca, potomaka žrtava i poštovalaca jasenovačkih stradalnika kod „Topole užasa“ u Spomen-području „Donja Gradina“.

Izvor: SRNA

Vezane vijesti:

Vladimir Dimitrijević o Jasenovcu (video)

Spisak pobijene dece u logoru Jasenovac

Ustaška fabrika smrti

U Gradini je na najzvjerskiji način stradalo od 350.000 do 400.000 ljudi , žena i djece – žrtava Jasenovačkog logora