Najava izložbe „Svedoci trajanja“

Manastir Zlatica (foto Darko Dozet)

Matica srpska i Društvo novinara Vojvodine,

pozivaju Vas na otvaranje izložbe fotografija,

SVEDOCI TRAJANjA, srpski manastiri i crkve u rumunskom Banatu

Pozdravna reč:

Predsednik Matice srpske prof. dr Dragan Stanić

Njegovo preosveštenstvo episkop budimski i administrator temišvarski g.g. Lukijan

O izložbi govore:

dr Milan Micić

Milorad Savić, autor projekta

Autor fotografija je fotoreporter Darko Dozet

Muzički deo programa izvodi

Kamerni hor DNV „Šijački“

PETAK, 24. april 2015. godine u 12 časova,

Svečana sala Matice srpske

Manastir Bezdin (foto Darko Dozet)

Tekst iz kataloga Milorada Savića, autora projekta:

„Srpske crkve i manastiri u rumunskom delu Banata čine pravoslavnu, nacionalnu, emotivnu i istorijsku celinu, a u projektu nazvanom „Svedoci trajanja“ predstavljeni su izložbom fotografija, pretežno fasada, katalogom i kompakt diskom.
Polazno mesto je manastir Bazjaš, podignut 1225. godine na levoj obali Dunava, kao zadužbina Svetog Save i nekadašnji metoh Pećke patrijaršije.
Razlog počiva ponajpre u tome što je Bazjaš mirovni simbol, iznikao na reci, širokoj kao more, koja spaja Rumuniju i Srbiju, uprkos činjenici da je, posle dobijanja autokefalnosti Srpske parvoslavne crkve, Ugarska neprestano pretila Srbiji oružanim sukobima, i zato što je opstao do danas i posle brojnih ratnih razaranja, mirnodopskih rušenja i paljenja.

Istorijski izvori svedoče da je arhiepiskop Sava, u nastojanjima da objedini srpski narod, krenuo 1200. godine u prvu diplomatsku misiju i uspešno završio pregovore sa ugarskim kraljem Andrašem Drugim. O tome je Domentijan u „Žitiju Svetog Save“ zapisao: „Dogovori se kralj (ugarski) sa velikašima da njegovu (Savinu) molbu ispune, da imaju mir i ljubav sa srpskim kraljem.“
Uz pomoć Svetog Save ubrzo su u Panoniji izgrađena četiri manastira – Bazjaš, Zlatica, Mesić i Kovilj.

Manastir Bazjaš (foto Darko Dozet)

Poseban značaj ima i manastir Bezdin, ovekovečen u vreme Svete ahrijerijske liturgije, služenja vladike budimskog i administratora temišvarskog Lukijana i vladike banatskog Nikanora, a u toku vraćanja Čudotvorne ikone Presvete Bogordice Vinčanske-Bezdinske, 28. avgusta 2011, koja je prvi put sa kaluđerima tu dospela 1740. godine, sklanjajući se od Osmanlija.
Posle manastira, slede fotografije raskošne Saborne crkve u Temišvaru, pa fasade hramova u Aradu, Čeneju i Malom Bečkereku, te iz Čakova i Srpskog Semartona, sa gostim iz Beograda, Vršca i Zrenjanina, u vreme obeležavanja tradicionalnih Dositejevih dana.

Manastir Sveti Đurađ (foto Darko Dozet)

 
Svedoci trajanja u rumunskom delu Banata brojni su i dragoceni, ali nisu, ovoga puta, svi mogli biti prikazani. To su muzejske postavke i zadužbine i dela brojnih znamenitih banatskih slikara, kao što su Stevan i Nikola Aleksić, zatim dela istoričara umetnosti, profesora Univerziteta dr Miodraga Jovanovića, rođenog Zrenjaninaca, pa neumorne i hrabre Vukice Popović, kustosa zrenjaninskog Muzeja, uz dobro poznate stvaraoce, hroničare i kulturne pregaoce iz rumunskog dela Banata, poput Stevana Bugarskog i njegovog kapitalnog dela „Srpsko pravoslavlje u Rumuniji“, ili Slavomira Gvozdenovića i njegove lirike posvećene ovom svetom nasleđu, ali i drugih savremenih stvaralaca.
Izložba „Svedoci trajanja“ kreće iz Zrenjanina, srca srpskog dela Banata, povezanog, zavičajnim, istorijskim, privrednim, kulturnim i drugim vezama sa rumunskim Banatom, i zbog sećanja na Konstantina Danila i na njegove ikone u temišvarskoj Sabornoj crkvi, kao i zbog potrebe da žitelji svih uzrasta, s obe strane granice, na jednom mestu, vide bar deo „belih tornjeva“ sa 56 crkava na „blagoslovenoj zemlji banatskoj“, a u rumunskom delu Banata.“

Plakat Svedoci trajanja

Vezane vijesti:

OBILjEŽENO 400 GODINA OD OSNIVANjA … – Jadovno 1941.

Barabanov: Srušeni manastiri – rana u srcu – Jadovno 1941.

IKONE I DUHOVNU BAŠTINU VRATITI KAD I … – Jadovno 1941.