fbpx
Pretraga
Close this search box.
Ж | Ž

Podijelite vijest:

Monografija niške istoričarke – Slovenci u Srbiji pod nemačkom okupacijom 1941-1944

Istoričarka iz Niša, Ivana Gruden Milentijević, objavila je monogafiju „Slovenci u Srbiji pod nemačkom okupacijom 1941-1944.“, koja predstavlja prošireno izdanje njene prethodne publikacije „Stradanje Slovenaca u Nišu tokom Drugog svetskog rata“. Ivanina interesovanja kao istoričara -istraživača, vezana su podjednako za Drugi svetski rat kao i za Slovence, budući da ima slovenačko poreklo.
Ivana Gruden Milentijević; FOTO: SRBIJA VESTI

Najsuroviji sukob u istoriji čovečanstva, Drugi svetski rat, rezultirao je višemilionskim žrtvma, ogromnim materijalnim razaranjima i velikim promenama na političkom, ekonomskom i kulturnom planu savremene civilizacije.

Fotografija iz zarobljeništva koju je ustupila porodica deportovanog Slovenca

Nakon okupacije Kraljevine Jugoslavije 1941. godine nemačke snage su pristupile procesu deportacije jednog dela slovenačkog življa sa prostora južne Štajerske i Kranjske, na teritoriju porobljenje Srbije. Radilo se o praktičnom sprovođenju ideološkog principa nacizma – tzv. “borbe za životni porostor Nemaca” koji je podrazumevao rasnu i etnički čistu državu Trećeg rajha, i koji je za direktnu posledicu imao na desetine hiljada Slovenaca deportovanih sa svojih vekovnih ognjišta na prostor centralne Srbije. „Slovenci u Srbiji pod nemačkom okupacijom 1941-1944“ predstavlja rezultat dugogodišnjeg istraživanja ove teme.

Monografija se ne bavi samo Slovencima koji su u Srbiju doseljenji tokom ratnih strahota 1941 – 1944. godine, već i onima koji su se u Srbiju doselili između dva svetska rata.

Građa koju je autorka koristila prilikom izrade rukopisa rasuta je po ustanovama zaštite širom Srbije i Slovenije, a monografije koje su obavljene na ovu temu, uglavnom predstavljaju sećanja preživelih izbeglica iz Slovenije (Radovan Marinković, Miroslav Mojsilović, Svedočanstva/Pričevanja, Čačak 1978, Fran Roš, Slovenski izgnanci v Srbiji 1941-1945, Maribor 1967).

„Obe publikacije donose veliki broj podataka koji oživljvaju arhivaska dokumenta, ili ih dopunjuju. Slovencima kao izbeglicama u okupiranoj Srbiji ozbiljno se bavio u svojoj doktorskoj tezi Slobodan Milošević  (S. Milošević,Izbeglice i preseljenici na teritoriji okupirane Jugoslavije 1941-1945. godine , Beograd 1981). Rukopis monografije „Slovenci u Srbiji pod nemačkom okupacijom 1941-1944 godine“ predstavlja sintezu dostupne literature, i gradje iz  Arhiva Jugoslavije (fond Saveznički zavod za statistiku), fonda Komesarijata za izbeglice u okviru Arhiva Srbije , Muzeja novejše zgodovine Slovenije (zbirka Slovenski izgnanci), Arhiva Republike Slovenije (fonda SI AS 1627, Pooblaščenec državnega komisarja za utrjevanje nemštva na spodnjem Štajerskem) i velikog broja ustanova zaštite lokalnog karaktera“, napisao je recenzent monografije doc.dr Dejan Antić sa niškog Filozofskog fakulteta.

Monografija sadrži i spiskove Slovenaca stradalih u Srbiji, uz pedantno prikazan izvor za svakog stradalog pojedinca koga autorka navodi, a izvor ovih spiskova čine upitnici žrtava pronađeni u Arhivu Jugoslavije.

Recenzent doc.dr Dejan Antić i autorka Ivana Gruden Milentijević

„Na ovoj publikaciji sam radila skoro dve godine, a kao istoričar želela sam da personalizujem slovenačke žrtve u Drugom svetskom ratu u Srbiji i zato su izuzetno važni spiskovi žrtava koji se nalaze u rukopisu. U monografiji postoje i autentična sećanja porodica, kao što je slučaj sa životnom pričom oca našeg poznatog reditelja Dragomira Zupanca, koji svedoči o deportaciji svog oca“, kaže autorka Ivana Gruden Milentijević,

Prateći sudbinu žrtava i položaj slovenačkog stanovništva Ivana Gruden Milentijević je pružila doprinos  u rasvetljavanju pojedinih istorijskih belina iz prošlosti slovenačkog življa na teritoriji Srbije tokom nemačke okupacije.

Ovaj rad mlade istoričarke podržao je Urad Vlade za Slovence v zamejstvu in svetu, Nacionalni savet slovenačke nacionalne manjine u Srbiji i Slovenska kulturna zajednica „France Prešeren“ iz Niša. Nakon promocije, koja je održana u Gradskoj opštini Pantelej, tokom naredne kalendarske godine promocije će biti održane u Beogradu i Novom Sadu, a zatim i u Ljubljani i Celju.

Promocija monografije u Gradskoj opštini Pantelej

Izvor: SRBIJA VESTI

Podijelite vijest:

Pomozite rad udruženja Jadovno 1941.

Napomena: Izneseni komentari su privatna mišljenja autora i ne održavaju stavove UG Jadovno 1941. Komentari neprikladnog sadržaja će biti obrisani bez upozorenja.

Ostavite odgovor

Vaša adresa e-pošte neće biti objavljena. Neophodna polja su označena *

Pratite nas na društvenim mrežama: