Kada je na suđenju u jesen 1914. godine upitan zašto je ubio austrougarskog prestolonaslednika, Gavrilo Princip je odgovorio: „Narod trpi što je potpuno osirotio, što ga smatraju stokom… Ja sam seoski sin, znam kako je na selu i zato sam hteo da se osvetim i nije mi žao.“ Dolazak nadvojvode Ferdinanda u Sarajevo Principov blizak prijatelj, Borivoje Jevtić, poručio je budućim istoričarima da „kad se bude premetalo i istraživalo ono što je u nama“, moraju se razumeti ekonomske i političke prilike u Bosni i Hercegovini. Na samo nekoliko stotina kilometara od Beča, gde cveta moderna evropska kultura, gde stvaraju Gustav Klimt i Sigmund Frojd, austrougarska politička elita u Bosni i

„Nisam zločinac, ubio sam onog ko je činio zlo“, izjavio je Gavrilo Princip tokom suđenja.   Gavrilo Princip bio je tinejdžer, pa nije mogao da pretpostavi političke posledice ubistva Franca Ferdinanda, kaže istoričar Momčilo Pavlović. Seljak je u bedi, upropastili su ga potpuno. Ja sam sin seljaka i znam kako je na selu. Zato sam hteo da se osvetim i nije mi žao. Zločinac nisam jer sam uklonio onog koji je činio zlo – izjavio je Gavrilo Princip tokom suđenja za ubistvo Franca Ferdinanda 28. juna 1914. u Sarajevu. Ove njegove reči i danas, kad se navršava sto godina od atentata, izazivaju brojne polemike među istoričarima. Jedni ga smatraju teroristom,

BANjALUKA, 27. JUNA /SRNA/ – U selu Obljaj kod Bosanskog Grahova sutra će svečno biti otvorena obnovljena kuća Gavrila Principa, izjavio je Srni načelnik ove opštine Uroš Makić. „Uspjeli smo do Vidovdana da završimo sve radove na kući našeg heroja. Prigodnim svečanostima sutra ćemo obilježiti 100 godina od početka Prvog svjetskog rata“, rekao je Makić, napomenuvši da bi svečnostima trebalo da prisustvuje predsjednik Narodne skupštine Republike Srpske Igor Radojičić. On je podsjetio da je u obnovu kuće uloženo 50.000 KM. „Uložili smo mnogo truda i rada u obnovu Principove kuće i za nas je veoma značajno što je ona obnovljena. Ne smijemo zaboraviti heroje koji su dali živote za našu slobodu“, dodao

PRIJEDOR, 27. JUNA /SRNA/ – U Muzeju Kozare u Prijedoru danas će biti otvorena izložba „Stojanovići i Sarajevski atentat“ povodom obilježavanja 100 godina od početka Prvog svjetskog rata, najavila je autor izložbe viši kustos Vedrana Adamović.   „Pričajući još jednu priču o Sarajevskom atentatu, kroz priču o Stojanovićima, upotpunjujemo stogodišnjicu ovog događaja. Austrougarska aneksija Bosne 1908. godine bila je veliko razočaranje i veliko iskušenje za mlade nacionaliste, među kojima su bila djeca prijedorskog sveštenika Sime Stojanovića – Mladen, Georgina, Persida i Sreten, odgajana u duhu rodoljublja“, rekla je Adamovićeva Srni. Članovi „Mlade Bosne“ Mladen i Sreten Stojanović odlaze na školovanje u Tuzlu 1907, odnosno 1909. godine. Kao organizatoru štrajka protiv profesora i

Na isturenom jezičku zemlje, na ušću Rzava u Drinu, gdje je nekad bila Jalija, pa Sportski centar „Ušće“, za samo tri godine niklo je arhitektonsko i kulturno čudo, grad od kamena – Andrićgrad, koji će svečano biti otvoren na Vidovdan, 28. juna. Svečanost otvaranja grada od kamena i obilježavanja 100 godina od početka Prvog svjetskog rata počeće svetom arhijerejskom liturgijom, koju će u Hramu Svetog cara Lazara i kosovskih mučenika služiti Njegova svetost patrijarh srpski Irinej. Nakon liturgije na ulicama i trgovima Andrićgrada biće priređen bogat umjetnički program sve do 16.30 časova, kada će grad od kamena biti svečano otvoren ispred njegove već prepoznatljive kapije. Grad od kamena svečano će

PODGORICA, 25. JUNA /SRNA/ – Dvodnevni naučni skup pod nazivom „Crna Gora u Prvom svjetskom ratu“ počinje danas u Podgorici u organizaciji Srpskog nacionalnog savjeta. Ljubodrag Dimić govoriće na temu „Srpska istoriografija i početak Prvog svjetskog rata“, a akademik Dragoljub Živojinović „Crna Gora i velike sile“. Izlaganje Vukića Ilinčića naslovljeno je sa „Crna Gora i Sarajevski atentat“. „Bokelji, prva posada broda `Srbija“, naslov je rada publiciste Vaska Kostića, dok će književnica Milica Kralj govoriti na temu „Srpska poezija u Prvom svjetskom ratu“. Akademik Zoran Lakić izlagaće na temu „Crna Gora i Prvi svjetski rat 1914-1918 – Pokušaj prevrednovanja naučno zasnovanih ocjena“, a Aleksandar Lukić „Srpska i crnogorska vojska 1914. godine sa posebnim

SREBRENICA, 25. JUNA /SRNA/ – U Skelanima kod Srebrenice sutra će biti otkrivena spomen-bista majoru srpske vojske Užičaninu Kosti Todoroviću, po kome škola u ovom mjestu nosi ime. Bista će u 12.00 časova biti otkrivena u školskom dvorištu u okviru programa obilježavanja 100 godina od izbijanja Prvog svjetskog rata u srebreničkoj opštini. Tom prilikom evociraće se sjećanje na životni i ratni put Koste Todorovića. Major Todorović, kao komandant Zlatiborskog dobrovoljačkog odreda, poginuo je u borbama sa Austrougraskom u septembru 1915. godine na Karačića brdu iznad Srebrenice, a njegovo i tijela još mnogih njegovih saboraca neprijatelji su spalili na lomači u centru ove varošice. Nakon otkrivanja spomen-biste, učenici skelanske škole prirediće kulturno-zabavni program,

BEOGRAD, 25. JUNA /SRNA/ – Istoričar Predrag Marković ocijenio je da je akademska zajednica u Srbiji nespremno dočekala jubilej – 100 godina od početka Prvog svjetskog rata, što najbolje potvrđuje činjenica da u godini obilježavanja nije objavljena nijedna knjiga o „Mladoj Bosni“. On je naglasio da je, za razliku od Srbije, u svijetu izašlo mnogo knjiga koje se bave tom temom, dok Srbi o tome raspravljaju po novinama iako nijednu knjigu nisu izdali na englekom jeziku. „Mi bismo morali da imamo nekoliko knjiga na engleskom jeziku posvećenih tome, gde bi se vodila rasprava sa raznim argumentima za koje smatramo da nam ne idu u korist“, pojasnio je Marković za Radio-televiziju Srbije. On

BANjALUKA, 25. JUNA /SRNA/ – Episkop zahumsko-hercegovački i primorski Grigorije otvoriće sutra u vladičanskom dvoru u Mostaru izložbu arhivske građe „Mlada Bosna i Sarajevski atentat“, koju je povodom obilježavanja 100 godina od izbijanja Prvog svjetskog rata priredio Arhiv Republike Srpske. Pomoćnik direktora Arhiva Srpske Bojan Stojnić precizirao je da je izložba podijeljena na poglavlja koja se odnose na „Mladu Bosnu“, zavjerenike i izvršioce Sarajevskog atentata, sam atentat, julsku krizu i stradanje Srba u BiH, te da je napravljena na 50 panoa. „Za potrebe izložbe koristili smo građu Arhiva Republike Srpske, austrijskih arhiva, arhiva u BiH i Srbiji, kao i biblioteka u BiH i regionu“, rekao je Stojnić. On je precizirao da izložbu prati

PODGORICA, /SRNA/ – U organizaciji Matice srpske za Crnu Goru sinoć je u Podgorici održana promocija Zbornika poezije „Princip ponovo u Beču“, čiji je priređivač pjesnik i književni kritičar Slobodn Čurović. „Zbornik predstavlja antologiju srpske poezije posvećenu Gavrilu Principu, koji je sve što je radio radio u cilju borbe za slobodu, ne samo srpskog naroda, nego i dugih jugoslovenskih naroda na prostoru tadašnje Kraljevine Jugoslavije“, rekao je akademik Zoran Lakić. U Zborniku od 300 strana sabrano je više od 100 pjesama najznačajnih pjesnika sa prostora svih nekadašnjih srpskih zemalja, kao i iz dijaspore, koji baštine ime i svijetli mučeničko-herojski lik Gavrila Principa. Zbornik je obogaćen i najvažnijim istorijskim podacima vezanim za atentat u

Francuski istoričar Frederik Gelton za „Novosti“ o Prvom svetskom ratu i sarajevskom atentatu: Sve što se dogodilo bilo je iznenađujuće. Pucanj Gavrila Principa nije uzrok svetskog sukoba     FRANCUSKI istoričar Frederik Gelton boravio je ovih dana u Beogradu, kao jedan od učesnika naučnog skupa posvećenog 100-godišnjici Prvog svetskog rata, koji je organizovala Srpska akademija nauka i umetnosti. Gelton je bio predavač istorije međunarodnih odnosa na Institutu političkih studija u Parizu, i vojne istorije na Visokoj školi Sen Sir. Radio je kao istoričar u Ministarstvu odbrane Francuske, a u evropskoj naučnoj javnosti poznat je kao jedan od najboljih poznavalaca istorije. Naša kulturna javnost imala je priliku da čuje njegovo predavanje

BANjALUKA, 23. JUNA /SRNA/ – Jedan od vodećih bošnjačkih intelektualaca Muhamed Filipović izjavio je da se već godinama u Sarajevu i Federaciji BiH /FBiH/ može osjetiti antisrpski duh, koji pokušava napraviti reviziju istorije i da Gavrila Principa i pripadnike „Mlade Bosne“, među kojima je bio i veliki broj bosanskih muslimana, proglasi teroristima.   On je naveo da je Principov pucanj u austrougarskog prestolonasljednika Franca Ferdinanda predstavljao politički čin, koji po ničemu ne može da se nazove terorizmom. Filipović je za „Pres Republika Srpska“ rekao da se zgražava pokušajima pojedinaca iz bošnjačkog političkog i kulturnog života da propalu austro-ugarsku imperiju, koja je predstavljala surovog okupatora na ovim prostorima, predstave kao navodne prijatelje Bošnjaka i

ISTOČNO SARAJEVO, /SRNA/ – Kinoteka Republike Srpske, u saradnji sa Jugoslovenskom kinotekom iz Beograda, organizuje specijalni program povodom obilježavanja 100 godina od početka Prvog svjetskog rata pod nazivom „U kontekstu“, koji će biti održan od 24. do 30. juna u Istočnom Sarajevu.   Program počinje na Palama, u utorak, 24. juna, u 18.00 časova izložbom „Srbija i Srbi na filmu u Prvom svetskom ratu“ koja će biti otvorena u Galeriji „Cekovića kuća“. Izložbom je obuhvaćen materijal koji je, u najvećem dijelu, prvi put dostupan javnosti. Na oko 50 panoa biće prikazani fotogrami iz filmova koje su od 1914. do 1918. godine snimili pioniri srpskog filma, ali i saveznički i snimatelji iz neprijateljskih zemalja,

BANjALUKA, 21. JUNA /SRNA/ – Predsjednik Republike Srpske Milorad Dodik i pomoćnik predsjednika Ruske Federacije Igor Šogolev otkrili su danas u Banjaluci spomenik ruskom caru Nikolaju Drugom.   Predsjednik Dodik u obraćanju prisustnima rekao je da je otkrivanje ovog spomenika prilika da se srpski narod samo djelimično oduži velikom caru, velikom ruskom narodu i državi za podršku koju je od njih dobijao u odlučujućim danima. Predsjednik Srpske podsjetio je da je ovo dio manifestacije obilježavanja 100 godina od početka Velikog rata u kome su Srbi nesumnjivo bili najveći stradalnici. Dodik je napomenuo da o tome svjedoče istorijske činjenice koje nisu poklekle pod revizionizmom posljednjih dana koji bi da srpski narod stavi u onu nit