U crkvi Svete Varvare u Gornjoj Sutvari i Miholjskoj Prevlaci danas je pomenom obilježena 101 godina od genocida nad Jermenima u Otomanskoj imperiji. Pored predstavnika Jermenske zajendice u Crnoj Gori, pomenu su prisustvovali predstavnici ruskog Balkanskog međunarodnog centra, Demokratske srpske stranke i brojni vjernici. Nakon pomena Jermenska zajednica u kanonici je priredila trpezu ljubavi, na kojoj su služena jermenska nacionalna jela. Jermeni su u u grbaljskom pravoslavnom hramu ispisali svijećama brojeve 1915 i 101 u znak sjećanja na godišnjicu genocida. Pomen su služili grbaljski parosi Jovan Rajak i Miajlo Backović.
U svojoj besjedi, Miajlo Backović je povezao sudbinu Jermena u Prvom i Srba u Drugom Svjetskom ratu. On je istakao da su Jermeni u svojoj istoriji imaju sjećanje nad nezapamćen genocid u Turskoj, a Srbi imaju živo sjećanje na Jasenovac.
„Hrvati i Turci umanjuju broj žrtava. Jermenima su oduzeli svetu planinu Ararat, a Srbima sveto Kosovo. I dan danas ponavlja se Nagorni Karabah, pokušavaju da ugroze našu braću Jermene preko Azerbejdžana. To ne radi narod Azerbejdžana, već Turci svojim silom i oružjem. Progon je progon. Samo mijenja svoje oblike i svoje oružje. Uvijek će Jermeni smetati Turcima i uvijek će Srbi u Hrvatskoj smetati nekim Hrvatima. Svi Turci ne mrze sve Jermeni niti svi Hrvati mrze sve Srbe, ali nažalost poslije toliko godina pokazalo se da stradaju Jermeni i Srbi, njihovi domovi, njihovo imanja i najviše od svega njihovo ime. Nije čudo što su naša braća Jermeni danas sa nama kao i svake godine. Oni sastradavaju sa Hristom kao i mi. Na istom smo krstu i na istom stradanju“, istakao je Backović. On je pozvao na pokajanje Srbe i Jermene. „Samo onda kad bude opšte pokajanje i jermenskog i srpskog naroda tada ćemo se vratiti na naše Ararate i na naše Kosovo“, poručio je gornjogrbaljski paroh.
Gurgen Zakojan iz Zajednice Jermena u Crnoj Gori kaže da Jermeni svake godine pomenom u pravoslavnim hramovima u Boki obilježavaju godišnjicu genocida svog naroda u Otomanskoj imperiji 1915. godine.
„1,5 milion naših sunarodnika je tada stradalo. Stradali su muškarci, žene i djeca. Mi se danas sjećamo i opominjemo na taj dan iako zvanična Turska negira da se to dogodilo“, kaže Zakojan dodajući da u Crnoj Gori danas živi oko 60 jermenskih porodica.
„Zato što nas ima malo, u zajednici nemamo predsjednika. Odlučili smo da svi budemo prvi među jednakima“, objašnjava Zakojan.
„Na današnji dan uvijek pozivamo na mir u svijetu i prekid neprijateljstva među narodima. Neka naša braća i sestre koji su poginuli prije 101 godinu počivaju u Carstvu nebeskom“, poručio je jedan od članova jermenske zajednice, Artur Anesjan.
Predsjednik Balkanskog centra međunarodne saradnje Viktor Kolbanovski jermenskoj zajednici i građanima Boke prenio je riječi podrške partije „Jedinstvena Rusija“ i Ruske federacije.
„Postoji veliki osjećaj ljubavi među našim bratskim narodima, Jermenima, srpskom narodu u Crnoj Gori, Srbima na Kosovu i Metohiji, narodu Sirije i drugim narodima koji se bore za svoju slobodu i dostojanstvo. Naša današnji skup je možda mali, ali je svet jer se priređuje u Grblju, postojbini Svetog Cara Lazara, osnivača nebeske Srbije. U vrijeme vašeg Kosovskog boja dogodila se naša Kulikovska bitka sa Svetim Dimitrijem Donskim sa blagoslovom Svetog Sergeja Radonješkog. Možda smo mali, ali zajedničkim snagama nastavljamo našu vjekovnu borbu“, istakao je Kolbanovski.
Jermensku zajednicu na pomenu u Grblju pozdravili su predsjednica DSS, Dragica Perović, predsjednik crkvene opštine Grbalj Peko Mazarak i predsjednik tivatskog DSS, Dejan Risančić.
Pomen povodom 101. godišnjice genocida nad Jermenina juče je priređen i u manastiru Miholjska Prevlaka.
„Svake godine 24.aprila organizujemo pomen žrtvama genocida Jermena u Otomanskoj imperiji. Zahvaljujemo se prijateljima iz Crne Gore koji se iz godine u godinu sjećaju toga dana. Imamo blisku istoriju obzirom da je i Crna Gora pet vjekova bila pod turskom okupacijom. Drago nam je zbog podrške pravoslavnih hrišćana iz Crne Gore. Podsjećam da su Jermeni jedni od najstarijih hrišćanskih naroda. Primili smo hrišćanstvo 301. godine n.e. Moramo to da pamtimo i njegujemo hrišćansku tradiciju, kako se tragedija poput genocida 1915. godine ne bi desila nigdje u svijetu“, rekla je predsjednica udruženja Jermena „Ani“, Ana Stivelban Petrosan. Ona je kako ističe potomak jermenskog ratnika koji je sa 300 saboraca došao da pomogne Crnoj Gori u Balkanskim ratovima. „Vaša istorija dosta liči na jermensku. Kao i odnos prema porodici, crkvi, tradiciji. Tu je i vaša muzika. U svemu ima sličnosti“, rekla je Petrosan.
Povodom 101 godišnjice stradanja Jermena, u manastiru Miholjska Prevlaka predavanje je održao kriminolog Svetislav Lutovac.
„U periodu od 1894. godine do 1896. godine Jermeni su već preživjeli jedan egzodus od sultana Abdula Hamida Drugog. Pretpostavlja se da je tada stradalo 300.000 do 400.000 Jermena. Početkom 20. vijeka, tokom Prvog svjetskog rata u Turskoj vlast preuzimaju mladomuslimani. Tada se desila jedna igra saveznika koji su pokušali da Rusiju u ratu razbiju na više frontova. Turska vlast je namjeravala da Jermene koji su podržavali hrišćane i Rusiju doportuju prema Siriji i Mesopotamiji. Na licu mjesta su hapsili i ubijali muškarce, a ženu, djecu i starce su deportovali. Turci to zovu „deportacijom“, međutim riječ je o strašnom genocidu, jer je u periodu od 1915. do 1923. godine, ubijeno preko 1,5 Jermena“, objašnjava Lutovac.
Pomenu Jermenima na Miholjskoj Prevlaci prisustvovalo je i desetak bajkera iz Herceg Novog, članova kluba „Vukovi“.
(in4s.net)
Izvor: ISKRA
Vezane vijesti:
O stradanju Srba i Jermena | Jadovno 1941.
Džejms Ridel: Ep o genocidu nad Jermenima | Jadovno 1941.
SRBI TREBA OD JERMENA DA UČE O KULTURI SJEĆANjA …