Gideon Grajf: Srboljub Živanović platio visoku cijenu za stavove o Jasenovcu

Srboljub Živanović se zarekao da će uvijek govoriti u ime onih koji moraju vječno da ćute, smatrajući da će to pomoći i preživjelima i njihovim potomcima, rekao prof. Grajf na komemorativnom skupu u SANU

Izvor: Slovo ljubve

Izraelski stručnjak za istraživanje Holokausta Gideon Grajf poručio je danas u Beogradu da je profesor Srboljub Živanović platio visoku cijenu za beskompromisne stavove o koncentracionom logoru za istrebljenje Jasenovcu kojim su hrvatske ustaše upravljale ekstremnom okrutnošću i gdje je ubijeno više od 700.000 nevinih Srba, Jevreja i Roma.

Grajf je na komemorativnom skupu u Srpskoj akademiji nauka i umetnosti /SANU/povodom smrti akademika Srboljuba Živanovića, upamćenog kao člana Forenzičkog tima koji je 1964. godine vršio iskopavanja masovnih grobnica u Jasenovcu, istakao da je Živanović bio veliki naučnik, genijalan doktor, plemenit i čovjek od integriteta, a iznad svega hrabar čovjek koji je bez oklijevanja branio svoje stavove.

Komemorativni skup u SANU povodom smrti akademika Živanovića (Foto: Srna)

On je istakao da je Živanović bio suočen sa suprotstavljanjima koja nisu bila zasnovana na istorijskim činjenicama, nego su polazila od nemoralnih, pristrasnih a ponekad i zlih razloga.

Grajf je rekao da će Živanović, koji je istraživao Jasenovac i dokumentovao ekstremnu okrutnost hrvatskih ustaša, ostati zapamćen kao najmlađi doktor Forenzičkog tima koji je već 1964. godine iskopavao masovne grobnice u sistemu koncentracionog logora smrti Jasenovac.

– Nakon šokantnih otkrića o broju i uzrastu žrtava koje su se kretale od novorođenih beba do starih ljudi, profesor Živanović insistirao je da se tim mora vratiti i nastaviti sa istraživanjem. Vlada je insistirala na suprotnom, ali tim nije htio da promijeni izvještaj kada se radilo o sastavu i broju žrtava, nakon čega je vlada oduzela izvještaj i zatvorila ga za javnost – rekao je Grajf.

On je naveo da se Živanović zarekao da će uvijek govoriti u ime onih koji moraju vječno da ćute, smatrajući da će to pomoći i preživjelima i njihovim potomcima.

Profesor Živanović će, kako je istakao Grajf, uvijek biti zapamćen po naporima koje je ulagao za utvrđivanje istinitih i autentičnih činjenica o genocidu koji se dogodio nad Srbima, Jevrejima i Romima na teritoriji Nezavisne Države Hrvatske tokom Drugog svjetskog rata.

– Obećavam da ću se truditi da budem kao on – neustrašivi borac za istinu. On se nije plašio da govori ono što misli. Niko nije ućutkao profesora Živanovića i niko neće ućutkati ni mene – poručio je Grajf.

Član Svjetskog parlamenta Roma Dragoljub Acković rekao je na komemoraciji da su smrću profesora Živanovića najviše izgubili Romi.

– Profesor Živanović bio je jedini čovjek koji je smio da kaže koliko je stradalo romskog naroda svim naučnicima i nadrinaučnicima, da je stradalo oko 100.000 Roma. To je ostalo za vječnost – rekao je Acković.

Dopisni član SANU Mira Radojević istakla je da su profesora Živanovića, uglednog naučnika, pojedini kritičari osporavali tvrdeći čak da je amater koji neobjektivno pretjeruje zbog pripadnosti srpskoj naciji, uprkos svim njegovim naučnim radovima i znanju.

„Ako se pođe od činjenice da je Jasenovac već nekoliko decenija najvažniji simbol stradanja srpskog naroda u Drugom svetskom ratu i nacionalne politike NDH očito je da glavni cilj predstavlja dekonstrukcija jasenovačkog mita, navodnog, kako se sve češće ističe. Sledstveno tome, rušenjem mita bila bi relativizovana i obesmišljena sva postojeća znanja o genocidnom karakteru NDH“, navela je Radojevićeva u pismu koje je pročitano na skupu.

Na skupu, koji je organizovao Institut Diana Budisavljević, govorili su i akademik Radovan Saičić, preživjeli ustaškog logora za djecu Jastrebarsko Gojko Rončević Mraović, kao i forenzički antropolog i profesor Medicinskog fakulteta Univerziteta u Beogradu Marija Đurić, koja je govorila o impresivnim rezultatima naučnog rada Srboljuba Živanovića.

† † †

Živanović je rođen 1933. godine u Sarajevu, a diplomirao je na Medicinskom fakultetu Beogradskog univerziteta i 1964. godine postao jedan od najmlađih doktora nauka.

Bio je osnivač Udruženja antropologa Jugoslavije i član velikog broja domaćih i međunarodnih naučnih udruženja, a izabran je za člana Akademije nauka Republike Srpske 23. maja 2013. godine.

Za svoj rad u bioantropologiji, paleopatologiji, kao i na polju medicine, odlikovan je brojnim domaćim i međunarodnim nagradama, a Srpska pravoslavna crkva ga je odlikovala Ordenom Svetog Save za doprinos u radu na identifikaciji moštiju despota Stefana Lazarevića u manastiru Koporinu.

Otkrio je najstarije ostatke praistorijskog čovjeka na teritoriji nekadašnje Jugoslavije u Žitištu i Bačkom Petrovcu, utvrdio autohtonost stanovništva Balkana i šire Panonije i postavio novu metodiku utvrđivanja pola na skeletnim ostacima čovjeka, te našao niz novih elemenata u oblasti anatomije čovjeka, uporedne anatomije, antropologije i paleopatologije.

Najveći dio svog radnog vijeka proveo je kao redovni profesor na jednom od najstarijih medicinskih Fakulteta na svijetu Sveti Bartolomej na Univerzitetu u Londonu, a bio je gostujući profesor na nekoliko univerziteta u svijetu, uključujući Univerzitet u Oksfordu.

Autor je više od 30 knjiga od kojih je knjiga „Bolesti drevnih ljudi“ postala priručnik iz oblasti bioantropologije širom svijeta, kao i više od 150 naučnih radova u stručnim i akademskim časopisima, uključujući i čuveni časopis „Nejčr“ sa radom o Đerdapskim skeletnim serijama.

Suosnivač je fondacije za sećanje na Jasenovac i Holokaust sa sedištem u Londonu, kao i predsjednik Komisije za istraživanje istine o Jasenovcu, čiju je Deklaraciju o genocidu nad Srbima, Jevrejima i Romima u NDH usvojila Narodna skupština Republike Srpske 2015. godine.

Akademik Srboljub Živanović preminuo je 1. januara u 90. godini u Londonu, gdje je i sahranjen na pravoslavnom groblju.

Oprema: Stanje stvari

(Srna/RTRS, 26. 1. 2024)

Poslušajte zvučne zapise obraćanja, po hronološkom redu – (Slovo ljubve)