Posle preseljenja zatočenika Hrvata Rimokatolika i Muslimana iz logora Jasenovac III u Gradišku i preseljenja zatočenika Srba i Jevreja iz Gradiške u Jasenovac, očekivali su grupisani Srbi i Jevreji u Jasenovcu nova stradanja i teži režim. Sa druge strane iz slobode su stizale sjajne vesti: o kapitulaciji Italije, o napredovanju saveznika na svim frontovima i o sve većim uspesima oslobodilačkog pokreta u našoj zemlji. Slom Hitlerove Nemačke i njenih saveznika bio je pitanje dana, pa su se zatočenici bojali da će ustaše kod zatiranja tragova svojih zločina sve stare zatočenike poubijati. Zato su zatočenici počeli da pripremaju pobunu, da se tako dočepaju slobode. Zatočenik dr Mile Bošković, docent medicinskog fakulteta

Za najstrašniji i najveći zločin okupatora na Balkanu za sistematsko svirepo uništavanje oko milion mučenika po jasenovačkim logorima, za perfidno mučenje i ubijanje naroda, za nečuvena mučenja i ubijanja stotine hiljada dece, za reke prosutih suza ojađenih majki i bespomoćnih roditelja, za strahovita klanja i ubijanja maljevima, za nečuveno mučenje od 1337 dana i noći, za zločin, koga istorija do sada nije zabeležila kriv je i odgovara čitav jedan kriminalni sistem sadržan u pojmu nacizam. Na kriminalni nacistički program naslonio se u našoj, još gori, hrvatski narodno – oslobodilački ustaški pokret. Jasenovački zločin je posledica ova dva udružena sistema. Baš zato, u primerima mučenja, u  beskrajno dugim i teškim stradanjima,

Komisijski uviđaj i preslušavanje svedoka na licu mesta u Jasenovcu krajem oktobra 1946. godine Pokrajinska Komisija za utvrđivanje zločina okupatora i njihovih pomagača za Vojvodnu odredila je bila za dane 25. oktobra 1946. i sledećih dana ročište na licu mesta u Jasenovcu radi uviđaja i preslušavanja svedoka. Na ročište su pozvani svi preživeli zatočenici sa teritorije Srema, koji su  trebali da na licu mesta razjasne dotadašnje svoje iskaze i da u međusobnom dopunjavanju pruže Komisiji najpribližniju sliku postradanja Srba, Jevreja i Cigana koju su u logoru Jasenovcu, doživeli. Treba imati na umu da su zatočenici u logoru živeli pod raznim okolnostima, na raznim mestima i raznim područjima. Njihovo kretanje, i

Usamom mestu Jasenovcu, u Dimitrijevoj ulici ustaše su zauzele veliki dvospratni opštinski magacin, koji je držao u zakup tamošnji trgovac, Lujo Valter, pa su na zemljištu oko magacina i susednih srpskih kuća i vrtova formirali fabriku koža. Ideju za gradnju kožare dali su Jevreji zatočenici, koji su nastojali na sve moguće načine da se plasiraju kao neophodno potrebni stručnjaci i da tako sačuvaju svoje gole živote. Ta je fabrika izrađivala u početku samo gornje delove koža za obuću. Izrađivana su tzv. lica i to u svim kvalitetima i dezenima. Proizvođena je masna kravina i druga lica za teške vojničke cipele, a proizvođena su i najfinija lica za muške i ženske

Likvidacija logora broj III počela je savezničkim bombardovanjem. Prvo bombardovanje izvršeno je u proleće 1944. godine i za divno čudo prve bombe pogodile su u logoru ona mesta, na kojima su bile ustaše. Stradao je priličan broj ustaša, a od zatočenika bilo je samo nekoliko ranjenih. Jedna bomba pala je na zid ograde, druga je pala na mesto bivšeg logora III-C, a treća je pala između mlekare i novih objekata. Jedna bomba pala je isto tako na porušeni zid i nije eksplodirala. Već od toga vremena opaža se kod ustaša sve veća i veća nervoza, pa od toga vremena počinje i sistematsko uništavanje logorske imovine, logorskih zgrada i industrijskih postrojenja

Bolnice u logoru nije bilo sve dok nije bilo javljeno da će logor pregledati Međunarodna komisija Crvenog Krsta. To je bilo 6. februara 1942. godine. Pre toga dana užurbano se podigla jedna specijalna baraka, koja je navrat-nanos snabdevena bolničkim krevetima, belo ofarbana, tako da je iznutra dobila zaista izgled bolnice. Do ove barake, koja je bila određena za bolnicu, bila je podignuta još jedna baraka, kao buduća ambulanta i ona je isto tako iznutra dobila uređaj jedne obične ambulante sa najnužnijim nameštajem i priborom. Dotle su zatočenici ležali bolesni «smešteni po nastanbama. Tamo gde bi koga od njih slabost i bolest skrhala, tu bi i pao. Svedok Vukašin Žegarac, činovnik