Zaboravljen ustaški zločin nad 12.000 Srba na Garavicama

Odbor za zaštitu prava Srba u FBiH saopštio je da se ovih dana navršava 78 godina od početka likvidacije oko 12.000 Srba na Garavicama, nedaleko od Bihaća.

U periodu od 23. jula do sredine avgusta 1941. godine na Garavicama, koje se u engleskoj literaturi definiše kao mjesto uništenja, ubijeno je 12 000 Srba. Garavice nisu bile logor, gdje su Srbi smještani i zatvarani, pa na nakon toga likvidirani, već je to lokacija za nestajanje, uklanjanje suvišnih. Prije likvidacije pojedine grupe dovedenih Srba bi provele maksimalno dva dana u bihaćkoj kuli – navodi se u saopštenju Odbora.

Navedeno je i da u magistarskom radu Saime Lojić iz 2018. godine, koji je odbranjen na Filozofskom fakultetu Univerziteta u Sarajevu, Odsjek za istoriju, pod mentorstvom Amira Duranovića, piše da „Garavice predstavljaju jedno od najvećih ustaških stratišta u takozvanoj Nezavisnoj Državi Hrvatskoj, ali i jedno od najvećih u Evropi u Drugom svjetskom ratu“.

Na toj lokaciji ubijeni su ljudi ne samo sa područja Bihaća i okoline, nego sa šireg područja obuhvatajući stanovništvo iz Like, Korduna, Bosanske Krupe, Otoke, Cazina.

Stradalnici su bili većinom srpske nacionalnosti, uz vrlo mali broj Jevreja.

Smatra se da je na tom području ubijeno 12.000 ljudi, a svi oni su nakon lažnih obećanja koja su im davale ustaše napustili svoje domove i dopremljeni na Garavice, gdje su zvjerski ubijeni.

Masovno stratište nosi jedno ime – Garavice, ali geografski obuhvata Garavice, Karađorđevo Selo /danas Kamenica/ i Ceravce.

Odbor za zaštitu Srba u FBiH navodi da su prilikom likvidacije Srba ustaše „uredno“ vodile zapisnike.

Prema zapisnicima iz 1941. godine koji se nalaze u Arhivu Unsko-sanskog kantona i Arhivu BiH, ubijani su muškarci, od najmlađih do nastarijih.

Prema jednom od zapisnika, najmlađa žrtva bio je Boško Šošić iz Srpskog Založja koji je imao 12 godina, a najstarija žrtva Miloš Radić, star 90 godina. Zapisničar prilikom likvidacije bio je izvjesni Jusuf Čelebić.

– U javnom prostoru FBiH u proteklim godinama, a i u ovoj godini i ovim danima, u govorima bošnjačkih i hrvatskih političara, u molitvama bošnjačkih i hrvatskih sveštenika koji dobijaju javni prostor, nema mjesta za strašno istorijsko stradanje koje se dogodilo Srbima u FBiH – upozoravaju iz Odbora za zaštitu prava Srba u FBiH.

Oni tvrde da, ne samo da nema mjesta za 480.000 protjeranih Srba, i hiljade likvidacija poput likvidacije Petra /sedam/ i Pavla /pet/ Golubovića i njihovih roditelja, nego nema mjesta ni za događaje poput Garavice, gdje je praktično u 15 dana 1941. godine likvidirano 12.000 Srba.

– Da je ubijeno 12.000 ptica neko bi se upitao zašto, je li trebalo, kako se to moglo desiti? Ali u javnosti FBiH nema mjesta za takva pitanja. Nema ni moralnog osjećaja ni potrebe da se to pitanje postavi, a nema, nažalost, ni moralne odgovornosti da se onima koji ova pitanja postavljaju omogući da se njihove riječi mogu čuti – ističe se u saopštenju Odbora za zaštitu prava Srba u FBiH, koje je potpisao predsjednik Đorđe Radanović.

On naglašava da većina građana u FBiH nije imala priliku i nema priliku da zna šta se desilo na Garavicama i šta su Srbi pretrpjeli u Drugom svjetskom ratu, odnosno da još nema svijesti o tome da su ustaški poglavnik Ante Pavelić i njegov saradnik Ademaga Mešić Srbima namijenili istrijebljenje.

– Svakodnevno smo svjedoci da se u medijima FBiH emituju reportaže o stradanjima Bošnjaka i Hrvata. Srba nema. Kao da ih nikad nije bilo. Mi smatramo da se treba sjećati svih, svakoj žrtvi odati počast, ali mi kao ljudi jednostavno ne možemo vjerovati da se potpuno ignoriše žrtva srpskog naroda koja je data u Drugom svjetskom ratu – konstatuju u Odboru za zaštitu prava Srba u FBiH.

Izvor: RTRS