Više od 200.000 građana Srbije nije uspjelo da naplati odštetu od Njemačke

Zajednica udruženja žrtava Drugog svjetskog rata Srbije pokrenuće inicijativu da se obnove pregovori sa Njemačkom u vezi sa plaćanjem obeštećenja, izjavio je predsjednik Upravnog odbora Zajednice Dragan Novović.

On je naveo da više od 200.000 građana Srbije nije uspjelo do danas da naplati odštetu od Njemačke poslije Drugog svjetskog rata, bilo u svoje, ili u ime svojih predaka.

Nenaplaćena šteta, i to samo na osnovu prinudnog rada, procijenjena je na 290 milijardi dolara.

„Naša organizacija ima 90.000 članova, a naknadama za prinudni rad, koje su Nemačka, Austrija i Mađarska isplatile između 2001. i 2008. godine, obuhvaćeno je manje od tri odsto oštećenih u ratnim zbivanjima“, rekao je Novović za „Večernje novosti“.

On objašnjava da su obeštećenje dobili oni koji su preživjeli kocentracione logore i koji su bili živi 1999/2000. godine, međutim, novac nisu dobili njihovi nasljednici, ratni zarobljenici, odnosno pripadnici Vojske Kraljevine Jugoslavije koji su bili u vojnim logorima.

Novović navodi da pravo na naplatu ratne štete, koje ne zastarijeva, imaju ratni vojni zarobljenici i zarobljenici kocentracionih logora, robovski i prinudni radnici, potomci smrtno stradalih lica u znak odmazde i preminulih u logorima, kao i oni čiju je imovinu uništio ili odnio okupator.

„Iz cele Jugoslavije u vojnim logorima je bilo 350.000 zarobljenika, od čega 85 odsto iz Srbije. Samo njih 170.000 dočekalo je kraj rata“, kaže Novović.

Prijedlog zakona o obeštećenju podnijet je još 2004. godine kada je iz Bundestaga bila obećana isplata, ali nikada nije sprovedena.

Novac su do sada, u minornom iznosu, dobile žrtve medicinskih eksperimenta, a Jugoslaviji su vraćene stare demontirane mašine.

Konkretni razgovori u vezi sa obeštećenjem žrtava rata počeli su tek poslije 1970. godine, neposrednim kontaktima između Tita i njemačkog kancelara Vilija Branta.

U aprilu 1973. godine postignut je sporazum po kojem je Jugoslaviji isplaćen novac za privredni razvoj, a koji je upotrijebljen i za odštetu za Srbe stradale u logorima, dok Jevreji i drugi građani koji su pretrpjeli materijalnu štetu u zarobljeništvu nisu pominjani.

Vlada Savezne Republike Njemačke odobrila je zatim Vladi SFRJ povoljnu pomoć od 700 miliona maraka, kao zajam u tri tranše, a vjeruje se da je novac upotrijebljen za pokrivanje deficita, finansiranje izgradnje nuklearne elektrane „Krško“ i za pomoć Crnoj Gori.

Vlada SFRJ obratila se Njemačkoj 5. decembra 1991. godine i 23. aprila 1992. godine, a Udruženje ratnih zarobljenika Jugoslavije tražilo je da se Nijemci vrate za pregovarački sto, što je odbijeno.

Izvor: Radio Televizija Republike Srpske