Veritas: Saopštenje povodom godišnjice stradanja Srba iz zapadnoslavonskih sela Kip i Klisa u novembru 1991. godine

Od 12. do 18. novembra 1991, pripadnici hrvatske vojne policije u selima Kip (Daruvar), pod sumnjom da skrivaju oružje vojnog porijekla, i Klisa (Pakrac), radi „izmještanja“ stanovništva, pohapsili su 24 srpska civila, zatim ih doveli u Marino selo te ih zatvorili i držali u podrumu inprovizovanog zatvora “Ribarska koliba”, gđe su ih psihički i fizički maltretirali.

Najčešće su primjenjivani sljedeći načini mučenja: potapanje u vodi, priključivanje na induktorsku struju, odsjecanje ušiju, rezanje po prsima i solenje rana, gaženje nogama, udaranje metalnim šipkama i drvenim palicama. Samo su šestorica preživjeli mučenja, dok su osamnaestorica likvidirani, s tim da se za tijelima petorice još uvijek traga.

Za likvidaciju pomenutih civila Županijski sud u Osijeku je, u junu 2011, od šestorice optuženih pripadnika vojne policije ZNG, osudio dvojicu (Tomicu Poletto na 15 godina i Željka Tutića na 12 godina zatvora), dok je dvojicu, u nedostatku dokaza, oslobodio optužbe, a protiv trećeg je optužbu odbio zbog zastare krivičnog gonjenja. Presuda je potvrđena od strane Vrhovnog suda RH u decembru iste godine.

U periodu od 8. oktobra 1991. do 29. marta 1992. u logorima “Ribarska koliba” u Marinom selu i “Stara ciglana” u Pakračkoj Poljani, koje je osnovala jedinica za posebne namjene MUP-a RH pod komandom Tomislava Merčepa, likvidirano je, prema VERITAS-ovim podacima, više od 100 žrtava, uglavnom civila srpske nacionalnosti.

Većina likvidiranih potiče iz zapadnoslavonskih naselja sa područja Pakraca i Daruvara ali i sa teritorija opština Garešnica, Kutina, Bjelovar iZagreb. Sva ova naselja nalazila su se van područja u kojima se srpsko stanovništvo oružjem suprotstavilo nasilju hrvatskih oružanih formacija.

Poslije hapšenja, bez sudskog naloga, Srbi su dovođeni u pomenute logore, pojedinačno ili u manjim grupama, gđe su zadržavani nekoliko dana i poslije strahovite torture, ukoliko nisu podlegli mukama, izvođeni na stratišta i likvidirani.

Županijski sud u Zagrebu je, u toku 2005, nakon dugogodišnjeg postupka, pravosnažno osudio petoricu pripadnika MUP-a Hrvatske (Muniba Suljića, Sinišu Rimca, Igora Mikolu, Miru Bajramovića i Branka Šarića) na kazne zatvora od 3 do 12 godina, zbog ubistva nepoznatog muškarca i nezakonitog lišavanja slobode i iznude trojice Srba, koji su u oktobru 1991. iz Zagreba dovedeni u Pakračku poljanu, gđe su ih likvidirala nepoznata lica.

Županijski sud u Zagrebu je u maju 2016. godine nepravosnažno osudio i Tomislava Merčepa, tadašnjeg komadanta rezervne jedinice MUP-a RH i savjetnika u MUP-u RH, na 5 godina i 6 mjeseci zatvora zbog toga što “nije spriječio sebi podređene da vrše nezakonita hapšenja, zlostavljanja i ubijanja 31 civila dovedenih iz Zagreba, Kutine, Ribnjaka, Janje Lipe, Bujavice, Međurića, Zbjegovače i Pakračke Poljane, od kojih je 23 usmrćeno”, dok su iz činjeničnog opisa presude izostavljene žrtve (20) za koje se nije moglo utvrditi ko ih je hapsio i likvidirao.

Vrhovni sud je, presudom iz februara 2017, preinačio prvostepenu presudu tako što je optuženom povećao kaznu na 7 godina zatvora, koju, umjesto u zatvorskoj ćeliji, povremeno “izdržava” u elitnoj banji Krapinske toplice.

U prvom velikom egzodusu Srba iz zapadne Slavonije u sukobu devedesetih, koji je kulminirao nakon osnivanja pomenutih logora, na području opština Daruvara, Grubišnog polja, Podravske Slatine, Pakraca, Novske, Orahovice i Virovitice, etnički je očišćeno 193 naselja (10 gradskih i 183 seoska), u kojima je uništena većina kuća i imovine, a uništeno je ili oštećeno i 27 pravoslavnih hramova, dok je ovo područje, zbog hrvatskog terora i pritisaka, napustilo 52.320 Srba, od kojih se velika većina više nikada nije ni vratila na svoja imanja.

U Beogradu i Banjoj Luci, 18.11.2019.

P R E D S J E D N I K

Savo Štrbac

Izvor: VERITAS