Centralni pomen u znak sećanja na nevino stradale Srbe, Jevreje i Rome u zloglasnoj Raciji u južnoj Bačkoj održan je u ponedeljak, 4. januara 2021. godine, u Srbobranu.
Njegovo Preosveštenstvo Episkop novosadski i bački g. Irinej služio je parastos u Svetobogojavljenskom hramu, uz sasluženje sveštenstva naše Eparhije. Besedeći po završetku parastosa, vladika Irinej je kazao da uznosimo molitve za pokoj duša svih nevino postradalih one hladne zime 1942. godine.
Stradali su nevini ljudi, mnogi drugi su mučeni, hapšeni. Cilj naš nije da izazovemo bilo kakav revanšizam, bilo kakvo osvetničko raspoloženje, čak ni prema direktnim potomcima izvršiteljâ Racije. Kad nije cilj izazivanje bilo kakvog osvetoljublja onda je molitveni spomen neophodni temelj istinskog pročišćenja memorije, istinskog pročišćenja iz srca, iz savesti. Žrtva nevinih žrtava, njihovo stradanje, njihova smrt nije uzaludna, nije besmislena, jer oni nisu stradali želeći drugima zlo, nego su na pravdi Boga hapšeni, mučeni i ubijani. S druge strane, dželati nisu ubijali samo svoje žrtve nego najpre sebe, svoje duše, svoje ljudsko dostojanstvo i poigrali su se sa svojom večnom sudbinom na najneodgovorniji način. Na određeni način možda i njih treba više žaliti nego i same žrtve, jer su, u duhovnom smislu, najpre samoubice, a onda mučitelji i ubice drugih ljudi. Pouka i poruka za budućnost da se takvi zločinački poduhvati ne bi ponavljali – mi održavamo ovo molitveno sećanje i sabiramo se svake godine u drugom mestu da bismo obeležili Raciju na čitavom prostoru gde je ona bila sprovedena. Neka Gospod dade večni život i večno blaženstvo žrtvama Racije, njihovim potomcima utehu i blagosloveno sećanje na svoje časne pretke, a svima nama božićni mir, kazao je Episkop bački.
Posle parastosa, na platou ispred Svetobogojavljenskog hrama u Srbobranu, prisutnima su se obratili g. Igor Mirović, predsednik Pokrajinske vlade, i g. Radivoj Debeljački, predsednik Opštine Srbobran. Vence su položili predstavnici Skupštine Vojvodine, Pokrajinske vlade i Opštine Srbobran.
Molitvenom obeležavanju 79-godišnjice Racije u Bačkoj prisustvovali su i g. Ištvan Pastor, predsednik Skupštine Vojvodine, članovi Odbora za obeležavanje Racije u Bačkoj, kao i verni narod.
Na Božić 1942. godine, u južnoj Bačkoj, fašisti Mikloša Hortija izvršili su pogrom nad Srbima, Jevrejima i Romima. Racija je počela 4. januara u Čurugu, a nastavljena je i u drugim mestima Bačke: Gospođincima, Šajkašu, Đurđevu, Mošorinu, Titelu, Srbobranu, Loku, Gardinovcima, Vilovu i Žablju.
Godišnjica Racije u Bačkoj biće obeležena molitvenim pomenima i prigodnim sabranjima u svim parohijama arhijerejskog namesništva žabaljskog, kod spomen-obeležjâ, kao i na samim mestima stradanja, prema sledećem rasporedu:
Žabalj, 6. januar 2021. godine – Sveta Liturgija u Svetonikolajevskom hramu sa početkom oko 9:30 časova, u nastavku pomeni kod mesta stradanja u centru sela. U 12 časova pomen na Crnoj ćupriji, obraćanje i polaganje venaca.
Čurug, 6. januar 2021. godine – U 10 časova parastos, obraćanje i polaganje venaca u Muzeju Racije i pomen kod spomen-obeležja na Trećoj rampi.
Gospođinci, 8. januar 2021. godine – Sveta Liturgija u hramu Prenosa moštiju svetog arhiđakona Stefana u 9 časova, u nastavku obraćanje i polaganje venaca ispred hrama.
Šajkaš, 8. januar 2021. godine – Sveta Liturgija u hramu Svetog velikomučenika Dimitrija sa početkom u 9 časova, u nastavku pomen, obraćanje i polaganje venaca kod spomenika proti Svetozaru Vlaškaliću.
Gardinovci, 8. januar 2021. godine – Sveta Liturgija u hramu Prenosa moštiju svetog arhiđakona Stefana u 9 časova, u nastavku pomen, obraćanja i polaganje venaca kod spomenika u porti.
Lok, 8. januar 2021. godine – Sveta Liturgija u hramu Svetog proroka Ilije u 8:30 časova, u nastavku pomen, obraćanja i polaganje venaca kod spomenika u porti.
Vilovo, 8. januar 2021. godine – Pomen u hramu Svetog kralja Stefana Dečanskog u 11 časova, u nastavku obraćanje i polaganje venaca kod spomenika ispred hrama.
Mošorin, 8. januar 2021. godine – Sveta Liturgija u hramu Prenosa moštiju svetog Nikolaja Mirlikijskog na bregu u 9 časova, u nastavku pomen nad mestom stradanja „Bunar”, obraćanja i polaganje venaca.
Đurđevo, 9. januar 2021. godine – Sveta Liturgija u Svetovaznesenskom hramu u 9 časova, u nastavku pomen, obraćanja i polaganje venaca kod seoske škole.
Titel, 9. januar 2021. godine – Sveta Liturgija u hramu Uspenja Presvete Bogorodice u 9 časova, u nastavku pomen u hramu, obraćanja i polaganje venaca kod spomen-ploče ispred hrama.
Izvor: EPARHIJA BAČKA