U Bosanskim Lužanima, na inicijativu meštana tog i derventskih sela Novi Lužani i Kostreš, kao i brodskih Barica, a povodom 80 godina od genocidnog zločina nad srpskim stanovništvom u Drugom svetskom ratu, podiže se Spomen–park u znak sećanja na civilne žrtve ustaškog terora.
Piše: Ninko ĐURIĆ
Iza projekta su stale lokalne uprave, boračke organizacije i SUBNOR Dervente i Broda.
Beleg užasnog srpskog stradanja gradi se na mestu sa kojeg je većina od 410 nevino stradalih meštana vagonima transportovana u Slavonsku Požegu, gde su svirepo pogubljeni samo zbog svog srpskog imena i pravoslavne vere.
Lužanski sveštenik Dragan Zarić, završetak radova najavljuje do 26. avgusta, kada je u planu i služenje parastosa za žrtve, a čije su porodice nekada pomen bližnjima odavale u Slavonskoj Požegi, na mestu pogubljenja.
– Cilj je da trajno obeležimo mesto gde su naši preci posljednji put stajali živi i odakle su oterani u smrt. Tu u predratnim Lužanima, uz mlin i pilanu, postojale su i hale koje su ustašama poslužile kao sabirni centar za 410 Srbe iz ta četiri sela, a uskotračna pruga za njihov put bez povratka. Svi ti muškarci pravoslavci iznad 16 godina strpani su u vagone i transportovani do Slavonske Požege gde su svirepo umoreni – kazuje, za „Novosti“ sveštenik Zarić.
On dodaje da su evidencija i podaci o ovim ustaškim zločinima sačuvani zahvaljujući gorkom narodnom sećanju, svedočenjima bivšeg logoraša Dušana Trivunčevića, Nikole Čečavca, prikupljenih kao službenika pri opštinskom Vojnom odseku. Nikola je bio krunski svedok tog srpskog pogroma, pretekao je srećom jer je imao dve godine manje od 16 godina, sa koliko je u vagone strpan svaki privedeni Srbin, tog 26. avgusta 1991. godine.
Ni dan – danas se ne zna ni za grobove, ni za kosti, tih 410 derventskih mučenika. Nekada su njihovi potomci odlazili u Hrvatsku i nad jamom, odnosno njivog navodnog stratišta, odavali pomen.
UBISTVO SVEŠTENIKA PRETHODILO POGROMU SRBA
SLANjU 410 derventskih Srba na put bez povratka u Hrvatsku, prugom iz Bosanskih Lužana, prethodilo je svirepo ubistvo sveštenika u tom mestu Miloša Petrovića. Kako su „Novosti“ pisale, njemu je nedavno služen pomen i osveštan obnovljeni spomenik.
– Ustaše su u 32 godini ubile Miloša 14. aprila 1941. godine, četvrtog dana od proglašenja NDH (10.aprila), ispred parohijanskog doma. Taj sveštenik je bio prva žrtva ustaškog terora u tom derventskom selu, iz kog je već 26. avgusta u Hrvatsku i smrt poslato 410 Srba – podseća, za „Novosti“, paroh lužanski Dragan Zarić.
-Odavno je i to simbolično spomen obeležje u Slavonskoj Požegi, bestragom uništeno i sravnjeno sa zemljom. Zato ga sada podižemo u Bosanskim Lužanima. Umesto njihovih grobova, uz četiri uzvišenja koja simbolizuju njihova sela, za svakog nastradalog u betonski prsten sa pločicom na kojoj je zapisano ime i prezime žrtve zasadićemo stablo tise koje simbolizuje večnost-najavljuje sveštenik Zarić, uz zahvalnost Vasi Mičiću i ostalim meštanima na inicijativi i istrajnosti da ovekoveče beleg jednog od najvećih stradanja u istoriji derventskih i posavskih Srba.
Izvor: NOVOSTI