DANAS 27. GODIŠNjICA ETNIČKOG ČIŠĆENjA SRBA U POŽEŠKOJ KOTLINI

Navršava se 27 godina od etničkog čišćenje 26 srpskih sela Požeške kotline prema pisanoj naredbi državnog organa Hrvatske, koja je bila prva i jedina u Evropi poslije Drugog svjetskog rata, saopštio je Informaciono dokumentacioni centar „Veritas“.
U tom etničkom čišćenju 23 sela potpuno su uništena, a, prema još nepotpunim podacima „Veritasa“, ubijena je 71 osoba srpske nacionalnosti, od kojih su 33 bile žene, a 42 je bilo starijih od 60 godina.

Prema navodima „Veritasa“, za ovo etničko čišćenje još niko nije procesuiran ni pred međunarodnim ni pred domaćim sudovima.

„Veritas“ podsjeća da su tačno u podne 29. oktobra 1991. godine pripadnici civilne zaštite i policije počeli sprovoditi „Naredbu o evakuaciji“ svih mještana iz 26 sela podno Papuka i Psunja, sa isključivo ili pretežno srpskim stanovništvom, koju e dan ranije donio Krizni štab opštine Slavonska Požega.

Prema pisanoj naredbi, koju je potpisao predsjednik kriznog štaba Ante Bagarić, evakuacija se sprovodila „s ciljem zaštite njihovih života“ i omogućavanja uspiješnije odbrane odbrambenih položaja hrvatskih snaga na tom području od „četničkih terorističkih snaga i jedinica JNA“.

Evakuaciju je trebalo sprovesti u roku od 48 sati, a u selima koja je trebalo evakuisati živjelo je, po popisu stanovništva iz 1991. godine, 2.120 lica.

Većina stanovnika prozvanih sela odazvala se naredbi i napustila kuće, od kojih su neki utočište našli kod rođaka u obližnjim selima, a manji broj u hrvatskim selima označenim kao rejoni prikupljanja.

Iako je stanovništvu prilikom evakuacije obećano da će, kada se vrate, naći sve kako su i ostavili, odmah po nihovom odlasku započelo je sistematsko paljenje i miniranje srpskih kuća s očitim ciljem da se prikriju tragovi pljačke i da se stanovnici napuštenih sela u njih više nikada ne vrate, navodi „Veritas“.

Jedan broj starijih ljudi, koji nije htio ili mogao usljed starosti i bolesti da napusti svoja sela, stradao je prilikom sistematskog paljenja i miniranja kuća.

Da bi se hrvatskoj i međunarodnoj javnosti „objasnilo“ zašto su opljačkana i zapaljena srpska sela, u javnost je puštena teza da su to uradili sami Srbi prilikom povlačenja kako to ne bi palo u hrvatske ruke.

Vidjevši šta se desilo i u strahu za život, većina Srba iz evakuisanih sela kreće za BiH, koja u to vrijeme još nije bila obuhvaćena ratom, odakle nastavljaju put za Srbiju ili Istočnu Slavoniju, koju su kontrolisali tamošnji Srbi.

Manji broj utočište su našli u srpskim selima Gornji Vrhovci, Vučjak Čečavski i Šnjegavić, koja su odbila Naredbu o evakuaciji, i u kojima su formirane jedinice Teritorijalne odbrane /TO/, organizujući seoske straže i odbranu svojih sela.

U zoru 10. decembra 1991. jedinice 121. brigade iz Nove Gradiške i 123. brigade iz Slavonske Požege započele su napad na „nepokorna“ sela, koja su pala bez otpora, a stanovništvo se, zajedno sa pripadnicima TO, povlači prema BiH.

U tim selima su, nakon što je narod iseljen, pripadnici Hrvatske vojske opljačkali, minirali i popalili 616 stambenih i 590 privrednih objekata, dok su bez kuća ostala 1.492 lica.

U decembru 2000. godine iz jedne masovne grobnice u selu Šnjegavić ekshumirano je 13 posmrtnih ostataka, od kojih je do sada 11 identifikovano kao žitelji Šnjegavića i Vučijaka Čečavskog.

Od svih žrtava, porodice su do sada pronašle, identifikovale i sahranile tek 26 posmrtnih ostataka, dok je na spisku nestalih još 45 osoba.

Izvor: SRNA