Šta hoće naslednici zločinaca Mađara i Folksdojčera ?

U zadnje vreme pritisak predstavnika mađarske nacionalne manjine na vlasti Srbije za rehabilitaciju ratnih zločinaca i povraćaj njihove imovine je postao nesnošljiv. Osim pritisaka i ucena u skupštini, preko medija i tajnih razgovora sa predstavnicima vlasti, u sve se umešala i Madjarska koja otvoreno preti da će na svaki način sprečiti ulazak Srbije u EU.

O čemu je zapravo reč?

Predsedništvo AVNOJ-a 21. novembra 1944. godine, doneo je zakonski akt Nove Jugoslavije pod nazivom:
„Odluka o prelasku u državnu svojinu neprijateljske imovine, i o državnoj upravi nad imovinom neprisutnih lica i o sekvestru nad imovinom, koju su okupatorske vlasti u Jugoslaviji prisilno otuđile.“
Ono što se odnosi i pogađa sve Folksdojčere i pripadnike mađarske okupacione vojske i kvislinških formacija, je formulacija odluke, koja je glasila:
„Danom stupanja na snagu ove odluke u državnu imovinu prelazi sva imovina Nemačkog Rajha i njegovih državljana, sva imovina lica nemačke narodnosti, izuzev Nemaca koji su se borili u redovima NOV i POJ ili su podanici drugih neutralnih država, a nisu se držali neprijateljski za vreme okupacije; sva imovina ratnih zločinaca i njihovih pomagača, bez obzira na njihovo državljanstvo i imovina svakog lica, koje je presudom građanskih ili vojnih sudova osuđeno na gubitak imovine u korist države.
Imovina jugoslovenskih državljana takođe pada u ovom slučaju pod udar ove Odluke, bez obzira da li se lice nalazi u zemlji ili inostranstvu.“/*1
Ovom odlukom imovina pripadnika nemačke i mađarske nacionalne manjine u Jugoslaviji pre svega , prelazi u državne ruke pored onog što je od strane crvenoarmejaca i partizana u prolazu, lokalnih i drugih vlasti i pojedinaca pljačkom već odneto iz napuštenih kuća i imanja.
Najprecizniji su podaci iz nemačkih izvora prema kojima u državne ruke dospeva sledeća imovina folksdojčera:
Ukupno 97.490 zemljišnih poseda 637.939 hektara
od čega u:
– Vojvodini / Srbiji  68.035 poseda 389.256 hektara
– Hrvatskoj 20.457 poseda 120.977 hektara
– Sloveniji 5.474 poseda 114.780 hektara
– B i H 3.523 poseda 12.733 hektara
– Staroj Srbiji 1 posed 193 hektara
Što se tiče oduzete imovine mađarskih pripadnika vojske i okupacionih vlasti oduzeto je :
U Srbiji ukupno oko 8.000 poseda sa 49.700 hektara
Od čega 70% u Vojvodini i 30% u Hrvatskoj.
Ova sasvim pravedna i jedina moguća odluka Predsedništva AVNOJ-a potvrđena je juna 1945. godine Zakonom o konfiskaciji imovine i izvršenju konfiskacije, objavljenom u Službenom listu 12. jula 1945. godine.
Već 23. avgusta 1945. godine, donet je Zakon o agrarnoj reformi i kolonizaciji. Po odredbama ovoga Zakona je polovina oduzete zemlje raspoređena kolonistima, a ostatak predat novoformiranim poljoprivrednim kombinatima i zadrugama koje su pomogle poljoprivrednoj i prehrambenoj industriji nove Jugoslavije i mnogi uspešno radili do dolaska sadašnje vlasti.
Do kraja 1945. godine na imanja Folksdojčera i Mađara u Vojvodini i Slavoniji se doseljava oko 45.000 porodica iz svih krajeva Jugoslavije i to:
– iz BiH oko 12.000 (naseljeni u Banat i Južnu Bačku)
– iz Hrvatske oko  9.000 (okolina Sombora i Apatina)
– iz Crne Gore oko 7.000 (u Vrbas, Suboticu i okolna mesta)
– iz Uže Srbije oko 6.000 (Zemun, Pazova, Inđija)
– iz Vojvodine oko 6.000 ( preseljenja iz sela u veća naselja)
– iz Slovenije  oko 3.000 (napuštena naselja po Slavoniji)
– iz Makedonije oko 2.000 (Južni Banat)

Procenjuje se da je ukupno oko 200.000 kolonista, naseljeno do kraja 1948. godine na imanja Folksdojčera i Mađara u Slavoniji i Vojvodini u preko 100 uglavnom seoskih mesta, a manje u gradove.
Kolonisti su došli iz najnerazvijenijih krajeva Jugoslavije, onih koji su najviše postradali od ratnih pustošenja upravo od SS jedinica koje su sačinjavali pripadnici Folksdojčera, mađarske vojske i Honveda. Mnogi od kolonista, prvi put su imali priliku da vide električno osvetljenje u domovima, tekuću vodu i mnoge druge uređaje u domaćinstvu. Jedan broj kolonista iz brdskih krajeva i pored neuporedivo boljih uslova za život koji im je omogućen u novom zavičaju, nisu se mogli privići na vojvođansku ravnicu, pa se ubrzo vratio u rodni kraj ili sa celom porodicom ili uglavnom stariji članovi domaćinstva. Naravno, dobijena imovina: imanja, kuće i pokućstvo – nisu vraćeni državi.
U Hrvatskoj i Bosni i Hercegovini su najviše ekonomski i etnički nastradali najviše krajevi u kojima su skoro isključivo živeli Srbi. Pritajeni lokalni nacionalisti I predstavnici u vlastima u ovim republikama su forsirali iseljenje preostalih Srba kako bi dobili etnički čiste teritorije i ujedno rečili ekonomsko pitanje, kako prehraniti hiljade stanovnika u porušenim krajevima, bez nade za brzi ekonomski oporavak.
Imajući u vidu okolnost, da su kolonisti bili zaista iz najzaostalijih i najviše ugroženih krajeva Jugoslavije i da su među njima bile zastupljene i druge nacionalnosti, ne može se nikako uzeti kao verodostojna teza, po kojoj je naseljavanje Vojvodine posle rata vršeno isljučivo političkim merilima u korist Srba. Naročito ako se zna da je predsednik Komisije za sprovođenje kolonizacije Agrarnog saveta Vlade Federativne Republike Jugoslavije bio slovenac – Boris Kidrič.*/2
Svakako da je pitanje naknade štete Jugoslaviji od strane Nemačke na direktan ili posredan način posle rata dovedeno pre svega u vezu sa sudbinom imovine Folksdojčera u Jugoslaviji.
Nemački izvori su procenili da je vrednost te imovine bila 1945. godine oko 10 milijardi maraka rajshmaraka. Istovremeno je na Konferenciji o pitanju reparacija održanoj 1946. godine u Parizu, reparacioni dug Nemačke prema Jugoslaviji određen na 7,12 milijardi $ ne računajući nematerijalne gubitke (ljudske živote i prinudan rad). Iz svih ovih računica ne može se izostaviti pitanje naknade za rad, boravak  i smrt u nemačkim i mađarskim zarobljeničkim i radnim logorima, više stotina hiljada Jugoslovena, najviše Srba, koje se u jugoslovenskim procenama, kreću čak i do 30 milijardi maraka.*/3
Sva ova pitanja do danas nisu postavljena javno i zajedno pred kvalifikovane pregovarače, već su i dalje predmet špekulacija sa obe strane. Ujedinjenjem Nemačke i raspadom Jugoslavije ovo pitanje je naknadno još usloženo.
Posleratni pregovori vođeni su uvek u tajnosti, i za nemačku stranu su nezvanično okončani susretom i dogovorom između Tita i Branta na Brionima 1974. godine.
Iako je javno bilo poznato, da će dve od ne baš ugodnih tema tog sastanka biti pitanje sudbine Folksdojčera u Jugoslaviji i pitanje repatrijacija, saopštenje nemačke strane posle razgovora da će Jugoslaviji biti odobren kredit od 900 miliona maraka pod veoma povoljnim uslovima, imalo je u jugoslovenskoj, a posebno u srpskoj javnosti veoma negativan odjek.*/4
I pored svih napora jugoslovenskih vlasti, da se dobijanje kredita ne veže za razgovore o naknadi ratne štete, ipak je bilo jasno, da je za jugoslovensku stranu rešenje tog pitanja sve dalje.
U vezi sa teritorijalnim rasporedom oduzetih nepokretnosti (imanja, fabrika, radionica, mlinova i sl. posebno je potrebno naglasiti da posleratna teritorijalna podela zemlje ( po republikama ) ne odgovara teritorijalnom rasporedu pre 1941.godine, pošto je do tada važila podela Jugoslavije bila po Banovinama, koje se razlikuju kako po veličini i broju stanovnika, tako i po teritoriji na kojoj su se nalazile.
Što se tiče oduzete imovine pripadnika mađarske nacionalne manjine ona je podelila sudbinu slično kao i imovina Folksdojčera. Nikako ne stoje tvrdnje da su imanja i imovina Mađarima posle rata u Jugoslaviji oduzimani samo zbog nacionalnosti. Naprotiv, vršena je stroga istraga o pripadnosti pripadnika te manjine u neprijateljskim jedinicama tokom rata i učešću u zločinima nad Srbima, Jevrejima i Romima, a posebno srpskim Kolonistima koji su naseljeni posle Prvog svetskog rata i koji su gotovo istrebljeni. Mora se napomenuti da su zločini mađarske okupacione vojske bili ravni genocidnim aktima, koji su se sprovodili u NDH, kako su i sami Nemci ocenili tokom rata.
U oba primera posebno je važno imati u vidu činjenicu da su sva imanja žrtava Jevreja, Srba i drugih, tokom rata oduzimana i dodeljivana Folksdojčerima i Mađarima slabijeg imovnog stanja. O ovome ne postoji sasavim pouzdana evidencija. Potpuno je izlišno govoriti da su svoju imovinu tokom rata na ovaj način veoma povećali, kako pripadnici Folksdojčera, tako i Mađari u Vojvodini upravo na ovaj način.
Postojeća istoriografija i dokumenti govore o kakvo –takvom obeštećenju od strane Nemačke, ali je paradoksalno da je ratna šteta Mađarskoj – oproštena odlukom vrhovnih organa tadašnje vlasti. Ovo nije slučajnost i kada smo pomenuli Kidriča, dodajmo da je bilo očigledno da se insistiralo na ratnom obeštećenju u Sloveniji i Hrvatskoj, ali zato se odustalo od zahteva za plaćanje ratne štete od Mađarske, Bugarske, Rumunije i Albanije. Ona je jednostavno  – oproštena. Razlog se može naslutiti, Titova politika je bila da Srbi inače najviše materijalno oštećeni i etnički desetkovani ne dobiju ništa.
Kakva je bila politika Nemaca prema Srbima i Srbiji tokom rata, takva je bila i politika saveznika tokom i posle rata. Zapitajmo se : koji je veći grad ili industrijski centar u Sloveniji i Hrvatskoj bombardovan ili uništen u ratu ? Šta je uništeno u Srbiji – gotovo sve, ali opet obnova počinje od slovenačkih železara i fabrika, od Zagreba izgradnjom infrastrukture i tako dalje konačno preseljeljem preostalih farrika iz Srbije/ ali i Vojvodine  u druge krajeve. O tome postoji dokumentacija. Posebna je priča, kako su putovale mašine dobijene kao odšteta iz Nemačke i Austrije i dokle su stigle. Do Srbije ne.
Zaključak : Treba li vršiti restituciju imovine pomenutim i drugim pripadnicima manjina, koji su služili u neprijateljskim vojskama i neprijateljski se ophodili prema ostalim narodima u okupiranoj Srbiji i Jugoslaviji. Pa naravno da ne. Nikako !
Ukoliko neko želi da razgovara o ovome, e onda moramo početi od pitanja ratne štete koja je (ne)isplaćena Srbima i razorenoj Srbiji. Ali postoji još jedno važno pitanje : Zašto se račun (koji nikada neće biti plaćen zločincima) ispostavlja samo Srbiji ? Da li su Mađari i Nemci nešto slično zatražili i od ostalih naroda bivše Jugoslavije. Hoće li mesto Lovćenac – oaza nacionalistički orijentisanih Crnogoraca da vrati staro ime ovome mestu i da se svi kolektivno vrate u Crnu Goru ostavivši imovinu koja im je poklonjena posle rata.  I šta rade sada ti Crnogorci – ne valja im srpski jezik, srpska vlast, srpske škole ?  Pa vratite se bivša braćo odakle ste došli a Srbija će znati šta da radi sa tom imovinom, jer je dosta gladnih na jugu Srbije i na Kosovu. Hoće li Vuk Drašković objasniti malo tu priču oko dolaska njegove brojne porodice u Vojvodinu posle rata, pa svog rođenja i povratka u zavičaj. Šta je bilo sa dobijenom kućom ? Vraćena državi ili prodata, ili ?
Zahtevi predstavnika mađarske nacionalne manjine zasnovani su na dugogodišnjoj prikrivenoj podršci Nemačke i naslednika Foklsdojčera, a krajnji cilj je formula : Srbija nema para za odštetu – uzećemo Vojvodinu.
Ovo danas dostiže vrhunac bezobrazluka. Ali to će i biti, ukoliko sadašnja marionetska vlast na čelu sa Borisom Tadićem popusti pred ucenama mađarske manjine koje su prešle sve granice dobrog ukusa i lojalnosti državi u kojoj su akteri zločina ostali nekažnjeni, a njihovi potomci se ponose njihovom ulogom i žele propast Srbije i uništenje srpskog naroda. I vrhunac bezobrazluka, zvanična Mađarska podržava sve. Treba li Mađarskoj ispostaviti račun za sve žrtve i zločine, genocid  i razaranja toko rata. Naravno da treba i ne samo njoj. Svima kojima je oprošteno !
Zato svaki razgovor na ovu temu treba odbiti ili ga početi sa temom ratne štete i žrtava od 6. aprila 1941. godine, mada ako ćemo po pravdi, pravilno bi bilo od 1914. godine, kada su zemunski Nemci – dobrovoljci u austrougarskoj i nemačkoj vojsci okupirali Beograd i odneli sve što se moglo poneti, a sahranili sve što se moglo sahraniti od dece do staraca.
Za sam kraj, treba reći da nisu svi pripadnici nemačke i mađarske nacionalne manjine bili zločinci tokom rata. Naprotiv mogi su učestvovali ili sarađivali sa NOP i bili u partizanima, ali stostruko više je bilo onih drugih. Reklo bi se da su njihovi naslednici oni najaktivniji, a oni neupućeni među nima – najglasniji.
Ako ćemo da pričamo i da računamo žrtve i ostalo – hoćemo konačno čiste račune. !

_________________________________________________________________________________
*/1- Ova odluka je objavljena u Službenom listu D.F.J. br. 2/1945

*/2- Boris Kidrič, često nastupao sa pozicija isključivih slovenačkih nacionalnih i drugih interesa, juna 1946. godine je javno izjavio da je u Sloveniji rešeno nemačko i italijansko pitanje još krajem 1945. god. Citat: „Mi u Sloveniji nemamo problem nacionalnih manjina, pošto smo ih sve iselili.“

*/ 3- Nezvanične procene, oficijelne ne postoje (stručnjaci ocenjuju da nisu adekvatne).

*/ 4- Nezvanični nemački izvori i mediji su izjavljivali da je nemačka državna komisija ponudila odštetu za svakog jugoslovenskog građanina koji je bio u ratnom zarobljeničkom ili koncentracionom logoru u Nemačkoj u visini do 30.000 DM. Jugoslovenska strana je ovaj predlog navodno odbila pošto je odšteta trebala da se isplati direktno oštešenima, a ne organima SFRJ koji su trebali da regulišu naknade. Navodni razlog je i što je naknada u 90% slučajeva trebala da se isplati građanima srpske nacionalnosti. Posebno je sa srpsku javnost bilo neprihvatljivo što je ceo iznos kredita ( ili obeštećenja) iskorišćen za izgradnju nuklearne elektrane Krško od čega Srbija i srpski ošteni zarobljenici i žrtve nisu imali nikakve koristi.

Piše : Slobodan Maričić
novinar i publicista

Izvor: