SREBRENICA: ZVANIČNA PRIČA NA „APARATIMA ZA VJEŠTAČKO DISANjE“

Stefan Karganović, predsjednik Nevladine organizacije „Istorijski projekat Srebrenica“, smatra da je zvanična priča o Srebrenici „na aparatima za vještačko disanje“ te da u nju više niko ne vjeruje – ni njeni promoteri u BiH, ni strani faktori koji tu priču iz sopstvene računice i dalje politički i medijski podržavaju.

Karganović je na okruglom stolu „Srebrenica prije Srebrenice“, o velikom srpskom stradanju 1992. i 1993. godine, za koje niko nije odgovarao, naveo da je ova organizacija sistematskim istraživanjima „minirala“ sve stubove na kojima ta priča počiva, pa ona sada opstaje na pozajmljenom vremenu i na blefu politički insceniranih sudskih presuda u Sarajevu i Hagu.

On je dekonstrukciju „lažne srebreničke priče“ podijelio na nekoliko segmenata: Utvrđivanje pravih uzroka i razmjera muslimanskih gubitaka; Raskrinkavanje DNK dokaza; Srpske žrtve; Legitimni gubici mješovite vojnocivilne kolone u julu 1995. godine.

„Istorijski projekat Srebrenica“ iscrpno se pozabavio stvarnim brojem muslimanskih žrtava. U okviru sistematskog istraživanja na ovu temu uradili su nešto što su vijeća Međunarodnog krivičnog tribunala za bivšu Jugoslaviju (KTBJ) „neobjašnjivo propustila“: jedini su pregledali i pažljivo proanalizirali celokupan forenzički materijal Tužilaštva.

Rezultat tog pregleda bio je šokantan – navodi Karganović. Polazeći od pretpostavke da zvanična priča odgovara istini, očekivalo se da će po obrascu ranjavanja skoro svi autopsijski izvještaji forenzičkih stručnjaka Tužilaštva pružati jednoznačnu sliku koja ukazuje na pogubljenja.

Međutim, nakon brižljivog ispitivanja, zaključeno je da nije bilo ni blizu 3 568 tijela, kako se se to navodi u KTBJ, zato što jedan „slučaj“ može da se sastoji od samo nekoliko forenzički beznačajnih kostiju.

Drugo, na osnovu materijalnih podataka sadržanih u forenzičkim izvještajima koje je Tužilaštvo predočilo, u svim masovnim grobnicama koje su se odnosile na srebrenička pogubljenja ukopano je 1 920 pojedinaca. To je daleko ispod cifre od 8 000 koliko je po ishitrenim medijskim tekstovima i politički obojenim izjavama tamo trebalo biti – rekao je Karganović.

Čak i u ovoj drastično smanjenoj populaciji ukopanih osoba ukazale su se značajne podgrupe od po nekoliko stotina pojedinaca sa raznovrsnim povredama. Neke od tih povreda bile su konzistentne sa pogubljenjem, ali mnoge druge bile su jedino u skladu sa pretpostavkom da su te osobe poginule tokom borbenih dejstava.

Prema neumoljivoj sumarnoj statistici, navodi Karganović, u 77 odsto slučajeva koje su u srebreničkim masovnim grobnicama ekshumirali stručnjaci Haškog tribunala – ili je način smrti nemoguće utvrditi ili su raspoložive indicije ubjedljivo ukazivale na smrt tokom borbenih dejstava.

Tu je bila i posebna kategorija od ukupno 442 lica koja su imala poveze preko očiju i vezane ruke, što je praktično isključivalo sumnju da oni jesu bili žrtve pogubljenja. Mada se uopšte ne dovodi u pitanje da je zločin bio izvršen, ovo složeno činjenično stanje baca najozbiljniju sumnju na olako prihvaćenu pretpostavku da je riječ o 8 000 pogubljenih žrtava.

Kada je postalo jasno da se primjenom klasične forenzike neće moći dokumentovati očekivani broj leševa, na suđenju Popoviću i ostalima prešlo se na DNK uparivanje kao glavno dokazno sredstvo (ili mehanizam dezinformacije) za potvrdu do sada nepotkrepljene tvrdnje da je 8 000 stanovnika Srebrenice pogubljeno po kratkom postupku – objašnjava Karganović u svom referatu.

Zadatak kreiranja takvih dokaza povjeren je Međunarodnoj komisiji za nestala lica /ICMP/ sa sjedištem u Tuzli. ICMP je na suđenju Popoviću pedantno predočila zaključak da je u svojim laboratorijama „identifikovala“ 5 336 žrtve u Srebrenici.

Karganović, međutim, navodi da je tu sporan naučni legitimitet. U krivičnom postupku kao što je srebrenički ključni podaci su način i vrijeme smrti, a ne identitet pokojnika. (Ovaj posljednji podatak svakako da jeste važan, ali to je u prvom redu za porodicu a ne za sam proces.) DNK analiza nema načina da razlikuje osobe koje su vjerovatno bile pogubljene od onih koje su stradale tokom borbenih dejstava. Radi se o krucijalnoj razlici: smrtni ishod u borbi nije krivično djelo, a ubijanje ratnih zarobljenika jeste.

Klasična forenzika, koja uključuje pregled posmrtnih ostataka i izradu podrobnog autopsijskog izvještaja, može da napravi tu razliku, a DNK analiza ne može. Iz neobjašnjivih razloga Tribunal nikada nije objavio spisak navodno „identifikovanih“ osoba, mada se u presudi poziva na brojčane podatke koje mu je dostavio ICMP, koji pod raznim neubjedljivim izgovorima odbija da imenuje ljude koje je navodno „identifikovao“ tako da je u vezi sa tim osobama provjera na terenu – nemoguća.

Sve čime se na polju DNK dokaza raspolaže jeste gola cifra, nepotvrđena dopunskom informacijom bilo kakve vrste – upozorava Karganović i pita: Zašto bi neko sistematski ometao provjeru rezultata uspješno obavljenog posla identifikovanja žrtava?

Zatim, šta god se dešavalo u laboratorijama ICMP u Tuzli i na drugim mjestima, potpuno je izvan mogućnosti bilo koga da sazna ili da to provjeri. Glavni objekat u Tuzli nema međunarodnu akreditaciju za DNK laboratorije. To znači da tamo niko nikada nije izvršio inspekciju i da rukovodstvo te laboratorije nikome nije pokazalo zadovoljavajuće dokaze da je profesionalno osposobljeno da se bavi ovakvim zadacima – ističe Karganović.

Sljedeća značajna dimenzija Srebrenice odnosi se na žrtve o kojima se ne govori, a to su srpske žrtve. Trik pomoću kojeg se one isključuju iz razmatranja izvodi se vrlo efikasno. Hronologija relevantnih događaja sužava se na tri dana u julu 1995, dok se trogodišnja dešavanja koja su tome prethodila potpuno ignorišu – napominje Karganović.

Prema podacima „Holandskog instituta za ratna istraživanja“ (NIOD) prvo su Srbi bili istjerani iz etnički mješovitih gradova. Onda su bili napadnuti srpski zaseoci okruženi muslimanskim mjestima i na kraju su bila pregažena i preostala srpska naselja. Stanovništvo je ubijano, a njihovi domovi poharani, spaljeni ili dignuti u vazduh.

Usljed toga „procjenjuje se da je u ovim napadima između 1 000 i 1 200 Srba pobijeno ili pomrlo, dok je njih oko 3 000 bilo ranjeno. Na kraju je od prvobitnih 9 390 Srba na području Srebrenice ostalo samo njih 860…“.

Neki pitanje srpskih žrtava osorno odbacuju kao „relativizacija genocida“, ali oni koji nastoje da žrtve druge zajednice gurnu pod tepih upravo jesu ti koji bezočno relativizuju. Priznati u apsolutnom smislu podjednaku vrijednost i dostojanstvo svih ljudskih života bez razlike, a ne samo pripadnika svoje grupe, a naročito u jednom bezumnom ratu kakav je bio u BiH – to je jedini pravedan i pristojan stav koji civilizovana osoba može da zauzme, navodi Karganović.

Tu su i legitimni gubici mješovite vojnocivilne kolone u julu 1995. Tu se radi o gubicima koje tokom proboja iz srebreničke enklave pretrpjela kolona 28. divizije Armije BiH , jačine od 12 000 do 15 000 ljudi. Nevladina organizacija „Istorijski projekat Srebrenica“ objavila je podatke iz 33 izjave koje su dali preživjeli učesnici proboja 28. divizije.

U tim izjavama navodi se 19 lokacija duž putanje proboja kolone gdje su se odigrali borbeni sudari sa srpskom vojskom i gdje je, po iskazima koje su ti očevici naknadno dali vlastima u Tuzli, kolona iz Srebrenice pretrpjela ogromne ljudske gubitke. Vojni vještak Haškog tribunal , Ričard Batler izjavio je pod unakrsnim ispitivanjem na suđenju Popoviću i ostalima da je, prema njegovoj profesionalnoj procjeni do 2 000 srebreničkih muslimana iz kolone moglo nastradati u borbenim dejstvima tokom proboja – podsjeća Karganović.

Postoje i druge procjene, od kojih Karganović navodi nekoliko. Načelnik štaba Armije BiH Enver Hadžihasanović posvjedočio je u Hagu da je 28. divizija iz Srebrenice tokom proboja imala 2 628 poginulih u borbenim dejstvima, a mirovni pregovarač Karl Bilt u svojim memoarima tvrdi da ukupni gubici muslimanske strane u proboju iznose „više od četiri hiljade“.

Najzad, u nedavno emitovanom norveškom dokumentarcu o Srebrenici reditelja Ole Fliuma intervjuisani američki obavještajac, a sada profesor na katedri nacionalne bezbjednosti na mornaričkom koledžu Džon Šindler iznosi svoje saznanje da je u borbama tokom proboja iz srebreničke kolone poginulo oko 5 000 ljudi, dok je strijeljanih zarobljenika bilo „oko 2 000.“

Tačan broj borbenih gubitaka kolone vjerovatno nikada neće biti utvrđen ali ukupan zaključak koji proizilazi iz presjeka svjedočanstava očevidaca i procjena osoba koje su sa stručnog ili zvaničnog stanovišta o tome mogle da se kompetentno izjasne glasi da su ti gubici bili ogromni – navodi Stefan Karganović.

To pokreće niz pitanja, a glavno glasi: Kakav mehanizam postoji, ako ga uopšte ima, da se povuče razlika između ove dvije pravno potpuno različite kategorije? Teret dokazivanja uvijek je na tužilaštvu, ili u svakom slučaju na onome ko nešto tvrdi.

„Ako zaista postoji potreba za `pozajmljivanjem` posmrtnih ostataka sa mesta pogibije gdje su bile vođene borbene operacije da bi se količinski popunili `eksponati u galeriji genocida`, onda je zvanična srebrenička mantra, koja se ritualno ponavlja već deceniju i po, zrela za sistematsko i sveobuhvatno preispitivanje“ – navodi Karganović.

„Pristalice zvanične srebreničke priče nikada se na naučan i sistematski način (da ne govorimo o poštenom) ne osvrću na navedene dimenzije srebreničke zagonetke. Najbolji – zapravo jedini – odgovor suprotne strane na pitanja koja mi postavljamo su uraganski bijes i pokušaji da se izlaganje protivničkih argumenata zabrani“ – zaključuje Karagnović i podsjeća da su vlasti iz Sarajeva zabranile distribuciju broja 223. beogradskog nedeljnika „Pečat“, od 29. juna ove godine, uz koji su čitaoci trebali da vide novo izdanje: „Srebrenica: falsifikovanje istorije“.

Ovaj okrugli sto organizovan je u nedjelju u okviru tradicionalne kulturno-sportske i komemorativne manifestacije „Petrovdanski dani – 20 godina zločina bez kazne“, koja traje do 12. jula.

Karganovićev referat pročitan je na okruglom stolu, ali on nije lično prisustvovao iz objektivnih razloga.

Izvor: