Spomenik ubijenim Čelebićanima poslije više od 100 godina

Na desnoj obali Drine, na lokalitetu Crna stijena u Studentskoj ulici u Foči, postavljena je spomen-ploča za 19 Srba iz Čelebića koje su austrougarski okupatori strijeljali 2. septembra 1914. godine.

Predsjednik Inicijativnog odbora za postavljanje spomenika, odbornik u Skupštini opštine Foča Žarko Todović rekao je da će spomen-ploča čuvati od zaborava nedužne civile.

„Oni su dali živote za našu slobodu i ovo je najmanje što možemo da uradimo za njih. Želim da zahvalim opštini Foča koja je omogućila podizanje spomenika, preduzeću `Prezent` koje je obezbijedilo radnu snagu i doniralo betonsko postolje, kao i kolegama odbornicima koji su finansijski podržali inicijativu“, rekao je Todović.

U avgustu i septembru 1914. godine Austrougari su strijeljali oko 200 stanovnika fočanskog sreza, uglednih ljudi iz gradskog staleža i mještana čelebićkog kraja na granici sa tadašnjom Kraljevinom Crnom Gorom.

Prva ubijanja Srba, i to sveštenika i trgovaca, izvršena su na mostovima na Drini, kod KPZ-a i u Brodu, gdje su držani kao taoci u avgustu 1914. godine uoči prvog ulaska crnogorske vojske u Foču.

Austrougari su ubrzo vratili izgubljenu teritoriju, nakon čega su uslijedila hapšenja mještana pograničnog kraja, koje su pred streljački vod izveli kada je crnogorska vojska drugi put došla nadomak grada.

Na Crnoj stijeni, na desnoj obali Drine, 2. septembra strijeljano je 19 Srba, a četiri dana kasnije, na lijevoj obali rijeke, na Šukovcu još 52 srpska rodoljuba.

Nakon ubijanja, uslijedilo je odvođenje stanovništva Čelebića, Meštrevca i Zavaita u logore kako bi se napravila tampon zona prema, za Austrougare, neprijateljskoj teritoriji.

Iz Foče je u logore od Sarajeva i Doboja do Arada u Rumuniji odvedeno 365 Srba i malo ko od njih se vratio.

Između dva svjetska rata na Čelebićima je podignuta spomen-crkva posvećena žrtvama tog kraja, a spomenikom je obilježeno i mjesto stradanja fočanskih trgovaca i sveštenika kod željeznog mosta u Foči.

Nakon Drugog svjetskog rata izgrađen je spomenik na Šukovcu, gdje su sahranjene žrtve strijeljane na tom mjestu i žrtve ubijene na Crnoj stijeni.

Tačno 103 godine nakon stradanja, sada je spomenikom obilježena i Crna stijena, koja se nalazi na polovini puta između KPZ-a i Bolnice, gdje je ubijeno 19 Čelebićana.

Izvor: SRNA