Na dječijem groblju u Sisku, gdje su sahranjeni srpski mališani stradali u logorima u ovom hrvatskom gradu od 3. avgusta 1942. do 8. januara 1943. godine, danas je služen parastos i održana komemoracija stradalima.
Komemoraciju su organizovali Srpsko narodno vijeće /SNV/ i Vijeće srpske nacionalne manjine grada Siska kako bi se odala pošta stradaloj srpskoj djeci.
Skupu su prisustvovali preživjeli i svjedoci stradanja najnevinijih žrtava ustaškog terora, te predsjednik SNV-a Milorad Pupovac.
Rukovodilac Odjeljenja za kulturu Srpskog narodnog vijeća iz Zagreb Aneta Lalić rekla je Srni da su u logore u Sisku dovođena djeca sa Kozare, Korduna, Banije, Moslavine i drugih područja koja su etnički srpska.
„Mnogi koji se time bave kažu da je ono što je Jasenovac bio kao logor za odrasle, mada je i tamo stradalo dosta djece, to isto bio logor u Sisku za srpsku djecu“, kaže Lalićeva.
O dječijem groblju u Sisku, prema riječima Lalićeve, niko ne vodi računa.
SNV i Vijeće srpske nacionalne manjine grada Siska, traži daleko veću pažnju i istinski napor da se mjesta, gdje su sahranjena djeca, dostojnije čuvaju i obilježavaju.
„Prije svega da uđu u registar kulturnih dobara, jer je to dječije groblje trenutno nezaštićeno. Očekujemo jedan bolji urbanistički plan koji će uzeti u obzir činjenicu da je tu toliko djece stradalo i sahranjeno“, rekla je Lalićeva.
„Želimo da se o tome govori na časovima istorije po školama, kao i da se oživi praksa dolaska na ovo dječije gorblje i da se tu drže časovi istoriji“, istakla je Lalićeva.
Prema njenim riječima, to su suštinske stvari koje bi, kada bi se dogodile, bile veoma značajne.
Preživjeli, koji su kao djeca bili zatočeni u sisačkim logorima, obići će sa domaćinima zgrade u kojima su bili smješteni srpski mališani za vrijeme trajanje logora, a do kojih se može doći.
Ustaško-njemački logor u Sisku osnovan je 3. avgusta 1942. po završenim operacijama na Kozari i Šamarici. U svom je sastavu imao i poseban logor koji se službeno nazivao „Prihvatilište za djecu izbjeglica“.
Dječiji logor u Sisku, najveći te vrste u NDH, nalazio se pod pokroviteljstvom „Ženske loze ustaškog pokreta“ i „Ustaške nadzorne službe“.
Neposredno upravljanje „dječjim prihvatilištem“ bilo je u rukama ustaše Antuna Najžera, ljekara po struci.
Logor je bio lociran u nekoliko objekata u gradu: zgradi bivšeg Jugoslovenskog sokola, tzv. Sokolani, dvorani ženskog samostana Svetog Vinka, magacinu solane Rajs, zgradi Guči, osnovnoj školi u Novom Sisku i tzv. Karanteni, odnosno jednoj od šest baraka sabirnog logora.
Djeca su ovdje, pa i ona najmanja, stara nekoliko mjeseci, morala ležati na podu, tek sa tankim slojem slame, bez odjeće i pokrivača.
Prvi transport u Sisak je stigao 3. avgusta 1942. sa ukupno 906 djece. Dan poslije dolazi još 650 mališana, a u trećoj grupi, koja je u Sisak dopremljena 6. avgusta, nalazilo se 1.272 djece.
U Teslićevoj staklari i u novopodignutim barakama, tzv. Karanteni, nalazio se opšti sabirni logor za muškarce, žene i djecu. Ovdje je tokom avgusta i septembra 1942. od roditelja koji su odabirani za prisilni rad u Njemačkoj oduzeto 3.971 dijete.
Tako je od 3. avgusta 1942. do 8. januara 1943. u Sisku bilo zatočeno 6.693 dječaka i djevojčica, Srba sa Kozare, Banije, Korduna i iz Slavonije.
Vezane vijesti:
Dječji logor u Sisku 3.08.1942. – 8.01.1943.