Danas se u Republici Srpskoj sa najiskrenijom zahvalnošću, sa molitvenim trepetom, sjećamo ruskih dobrovoljaca koji su pamteći djela svojih svetih otaca krenuli u pomoć srpskom narodu, ratom zahvaćenom u Hercegovini i Bosni.
I kada je cio svijet zaklanjao pogled od strahotnog srpskog stradanja, čak odobravajući zločinačko NATO-bombardovanje uranijumskim raketama, samo su pravoslavni Rusi stizali i pomagali u zavjetnom podizanju Republike Srpske kao posljednje odbrane srednjovijekovne bosansko-hercegovačke srpske baštine.
12. april je ustanovljen kao Dan sjećanja na ruske dobrovoljce u Otadžbinskom ratu 1992 -1995, a pamteći 12. april 1993. godine kada je započela bitka za oslobođenje Višegrada. Tada su poginula trojica ruskih dobrovoljaca, a više njih je ranjeno.
Ranama su podlegli Vladimir Safonov, Dmitrij Popov, a sa njima i najmlađi ruski branilac Republike Srpske – Konstantin Bogoslovski, koji je i vascijeli simbol stradanja ruskih dobrovoljaca za Republiku Srpsku.
Tačan broj ruskih dobrovoljaca u redovima Vojske Republike Srpske nije izvjestan. Pominje se suma od 500 do 700 vojnika. Nema ni tačnog broja poginulih.
Glavni pomen poginulim ruskim vojnicima i danas je održan u Višegradu pored spomenika na kome je upisano 37 ruskih imena. Pored groba Konstantina Bogoslovskog i njegove braće. Republika Srpska se djelimično odužila ovoj nemjerljivoj žrtvi i time što je 12. april uvrstila u zvanični kalendar Odbora za njegovanje tradicija oslobodilačkih ratova pri Vlade RS.
Inače, Republika Srpska je jedina zemlja u svijetu koja izvan Ruske Federacije zvanično slavi i moli se za pravoslavnog ruskog vojnika, osloboditelja.
Na isti dan, 12. aprila 2017. godine iznad Višegrada, na brdu Stari grad, u zahvalnost na rusko bratoljublje podignut je ruski-spomen krst visine 5,5 metara, a kao najljepši simbol žrtve za bližnjega.
Spomen-krst je izgrađen kao poklon Udruženja veterana „12. april” iz Kosovske Mitrovice.
Među ruskim dobrovoljica na ratištu Republike Srpske bio je i jedan ruski monah. Zamonašio se na Valaamu, ruskoj Svetoj Gori. Prekrasnim Božijim promislom stigao je iz carskog Petrograda, a odakle je Srbima ukazana najuzvišenija bratska ljubav od svetog cara Nikolaja Drugog Romanova.
Krenuvši na Svetu Goru Atonsku kao ikonopisac, prstom višeg smisla u Beogradu se susreo sa ruskim dobrovoljcima koji su polazili prema Republici Srpskoj. Njegovo pravoslavno srce skrenulo ga je sa puta ka Atonu prema Republici Srpskoj, tada ognjenom zidu na kome se branila cijela pravoslavna civilizacija. Poginuo je u jednoj od ratnih operacija. Njegovo tijelo su zarobili muslimanski vojnici. Poslije razmjene poginulih sahranjen je na pravoslavnom groblju u Donjim Miljevićima kod Sarajeva. Bio je to ruski monah i branič Republike Srpske, Roman Serafimović Mališev.
Na istom groblju sahranjeni su i drugi ruski dobrovoljci; ukupno njih osamnaest.
Sergej Ivanov iz Petrograda, Oleg Bondarec iz Kijeva, oficir Jurij Petraš iz Belorusije, uralski kozak Viktor Desjatov iz Jekaterinburga (poginuo spasavajući srpsku djevojku), zastavnik mornaričke pješadije Anatolij Ostapenko iz Perma, Aleksandar Škrabov iz Naberežnih Čelnova, oficir Valerij Bikov iz Petrograda, Valerij Gavriljin, hirurg Sergej Bataljin (poginuo izvlačeći ranjenike iz minskog polja; četvoricu je spasio). Aleksandar i Jelena Siljvestrovi (supružnici, oboje poginuli od istog rafala), Petar Mališev iz Moskve, Vadim Pigarjov, Boris Naumenko, Aleksej Tomiljin, Sergej Mirončuk iz Odese, Aleksandar Jurjevič Bočkarev iz Voronježa.
Poslije Dejtonskog sporazuma granica Republike Srpske najviše se mijenjala na štetu Srba oko Sarajeva.
Prošla je tačno pored groblja u Donjim Miljevićima. Grobovi ruskih dobrovoljaca ostali su u Republici Srpskoj. I u zemlji su na prvoj liniji.
Šta mi Srbi iz Republike Srpske možemo učiniti, a da se dostojanstveno odužujemo ovoj ljubavi?!
Samo ono što nam je zapovjedio Sveti Petar Cetinjski – ljubiti pravoslavni ruski narod kao dušu svoju, pripadati pravoslavnoj Rusiji kao desnici majke svoje!
Volimo i ljubimo Svetu Rusiju i veliki ruski narod kao što je i on nepostidno ljubio nas i umirao sa nama, i kad su nas svi prezreli, i kad su nas svi kamenovali.
GORAN LUČIĆ
Izvor: Slobodna Hercegovina
Vezane vijesti:
Obilježen Dan ruskih dobrovoljaca
Srpski narod i ruski dobrovoljci | Jadovno 1941.
Višegrad: Postavljeno spomen obilježke poginulim ruskim …
U znak sećanja na ruske dobrovoljce na Balkanu | Jadovno 1941.