SEĆANjE NA HRVATSKO GRANATIRANjE ŠIDA – MEĐU ŽRTVAMA SRBI, SLOVACI I MAĐARI

Navršilo se tačno 30 godina od kako su hrvatski ekstremisti granatirali uže područje grada Šida. Tokom granatiranja Šida je ubijeno četiri a ranjeno preko četrdeset građana srpske, slovačke i mađarske nacionalnosti. Brojni stanovnici ovog sremskog mesta su odali počast ubijenim sugrađanima.

01. novembra 1991. hrvatski ekstremisti su izvršili strahovit napad na Šid i Republiku Srbiju. Bio je ovo čist primer agresije čiji je cilj bilo ubijanje civilnog stanovništva.

U žestokom granatiranju grada tog hladnog, jesenjeg dana ubijeni su Đorđe Manojlović (27), Miroslav Šerfezi (26) – inače Slovak po nacionalnosti i Slobodan Mihaljević (37).

Samo mesec dana ranije tokom napada na Šid ubijen je Mumin Škodra (21) – pripadnik MUP-a a u proleće 1992. hrvatska zločinačka granata prekinula je život penzionerke Ane Aroksalaš (67), inače Mađarice po nacionalnosti.

Tokom hrvatskog terorisanja Šida u periodu od 1991. do 1992. teško je ranjeno preko pedeset osoba srpske, mađarske i slovačke nacionalnosti dok je istovremeno pričinjena velika materijalna šteta.

Povodom obeležavanja godišnjice od stravičnog zločina hrvatskih ekstremista, SUBNOR Šid obeležava Dan sećanja polaganjem venaca ispred spomen ploče stradalima.

Nadležni iz SO Šid istakli su da je bitno sećati se ovakvih događaja i svake godine ih obeležavati. Među okupljenim građanima bilo je i onih koji taj događaj dobro pamte i koji ističu da upravo sećanjem na stradale žrtve i teška vremena treba da gradimo sebe, čuvamo svoju istoriju i nadamo se da se nikada ništa slično neće ponoviti.

Žrtvama masakra u Šidu odali su počast građani mađarske i slovačke nacionalnosti koji su istakli da se žrtve – i poginule i ranjene ne smeju zaboraviti i da se o ovom hrvatskom zločinu mora više govoriti. U Šidu je tokom i nakon rata novi dom pronašao veliki broj srpskih i mađarskih izbeglica koje su hrvatski okupatori proterali sa vekovnih ognjišta iz Slavonije.

Taj sumorni i kišoviti novembarski dan kao da je slutio tragediju koja će zadesiti Šid i njegove stanovnike. Pripadnici HOS-a uspeli su da i pored velikog prisustva snaga tadašnje JNA na prostorima Bosutnskih i Spavčanskih šuma, dovuku artiljerijska oruđa iz kojih su tog novembarskog prepodneva počeli besomučnu artiljerijsku paljbu.

Iako su Šiđani mnogo pre drugih u Srbiji i tadašnjoj Jugoslaviji osetili posledice ratnih zbivanja na prostorima nekadašnje države, bilo je više nego evidentno da su bombardovanje svog grada dočekali potpuno nespremni.

U trenucima kada su hrvatski bojovnici neselektivno gađali pre svega civilne ciljeve i to u najužem gradskom jezgru, nesnalaženje i neverica doveli su do toga da su pojedinci mirno išli ulicama ili u prodavnice nesvesni da ih smrt vreba na svakom koraku. Tek kada se oglasila sirena centra za OIU koja je označila opasnost i kada je Radio Šid objavio da je reč o bombardovanju grada, većini je postalo jasno da je Šid postao meta napada hrvatskih oružanih snaga.

Nažalost za neke je bilo prekasno. Reč je pre svega o civilima koji su toga dana obavljali svoje svakodnevne poslove. Smrt ih je zatekla upravo na njihovom radnom mestu. Pre dve godine SUBNOR Šida je postavio spomen ploču na zgradi bivšeg PIK-a Šid u kojoj su svoje poslednje trenutke poveli Đorđe Manojlović i Miroslav Šerfezi iz Erdevika i Slobodan Mihaljević iz Višnjićeva. Šid će i kasnije u nekoliko navrata takođe biti bombardovan. I u tim napadima bilo je civilnih žrtava i razaranja.

DECA NA METI
Jedna od potencijalnih meta pripadnika HOS-a bila je i Dečja ustanova Jelica Stanivuković Šilja. Mališani koji su se tog prepodneva nalazili u dnevnom boravku samo pukom srećom su izbegli smrt jer je jedna od granata pogodila njihovu trpezariju u kojoj su se zajedno sa svojim vaspitačicama nalazili koji trenutak ranije.

SAJRUS VENS ZGRANUT
Sticajem okolnosti tog istog 5. novembra u posetu šidskoj opštini je došao tadašnji specijalni izaslanik Generalnog sekretara UN-a bivši američki državni sekretar Sajrus Vens. Visoki američki diplomata se na licu mesta upoznao sa posledicama granatiranja. Posebno je bio dirnut saznanjem da su u tom besomučnom bombardovanju na meti bila i nedužna deca.

ZAROBLjENA HAUBICA
Pripadnici tadašnje JNA koje su bile stacionirane u okolini Šida iako iznenađene u prvom trenutku, reagovale su relativno brzo i protivnička artiljerija je bila onemogućena u daljem dejstvu. Šta više pripadnici jedne od jedinica JNA su uspeli da zarobe haubicu iz koje su ispaljene smrtonosne granate na Šid.

DRŽAVA ZABORAVILA ZLOČIN
Nebriga države prema porodicama stradalih kao i prema samoj opštini Šid koja je prema svim parametrima doživela najveća razaranja i stradanja tokom ratnih zbivanja devedestih godina i koja je uz silna odricanja i pomoć narodu RS i RSK ostala zaboravljena od države bukvalno do današnjih dana. Možda će saznanje da će se počinioci i nalogodavci ovog zločina naći pred licem pravde donekle ublažiti gnev i doneti kakvu takvu moralnu satisfakciju porodicama stradalih ali i svim građanima najzapadnije opštine u Srbiji.

Izvor: Istina i Pravda – portal srpskog naroda