BEOGRAD – Navršava se tačno 70 godina od dana kada je, prohladnog 8. decembarskog jutra 1941. godine, ispred zgrade u Ulici Džordža Vašingtona 21 – pod pretnjom streljanjem – počelo okupljanje beogradskih Jevrejki sa decom i starcima.
Za samo pet dana, do 13. decembra, svi beogradski Jevreji, naterani da prethodno predaju stvari i ključeve od stanova, „očišćeni“ su iz Beograda.
Njih ukupno 6.400 natovareno je u kamione i zaprežna kola. Prevezeni su u ogromne paviljone tek izgrađenog Beogradskog sajmišta na levoj obali Save.
Ko nije do aprila 1942. godine umro u ledenim halama od gladi, bolesti i mučenja, skončao je u zloglasnim dušegupkama. Samo troje dece je preživelo.
Staro sajmište, 70 godina kasnije, nema adekvatno obeležje po kojem se može naslutiti da su ovde na užasan način skončali beogradski Jevreji, a kasnije – kad je jevrejsko pitanje 1942. godine „rešeno u Srbiji“ – i više od 35.000 srpskih rodoljuba, antifašista.
Postoje dva spomenika, jedan na obali Save podignut tek 1995, i drugi, spomen-ploča u blizini mrtvačnice postavljena sredinom osamdesetih.
Šta se, međutim, dešavalo od 8. decembra 1941. do savezničkog bombardovanja 1944, mlade generacije ne mogu da saznaju, jer memorijalnog centra nema.
Umesto toga, u nekadašnjoj mrtvačnici, danas je restoran „Biber i so“. U nekadašnjem paviljonu smrti žive ljudi s porodicama, u veoma lošim uslovima. U drugim paviljonima, u zgradi pisarnice (čuvena kula), slikarski ateljei…
U zgradi Jevrejske bolnice, koju je grad Beograd 90-ih prodao privatniku (navodno nije znao šta kupuje), nalazi se restoran „Posejdon“. Nema gostiju. Sve je prazno. Sala za venčanje je zatvorena. Priča kaže da je devojci koja se u toj sali venčala kasnije pozlilo kada je, nekoliko godina kasnije, u obilasku saznala šta se u toj zgradi tokom rata dešavalo.
Izvor: blic.rs