POTPISAN MEMORANDUM O SARADNjI PREBILOVACA I LIDICA

U Lidicama, kod Praga, danas je potpisan Memorandum o saradnji te češke opštine i Prebilovaca, kod Čapljine – dva mjesta čiji su stanovnici skoro istrijebljeni tokom fašističkih zločina u Drugom svjetskom ratu.

U ime Prebilovaca, Memorandum je potpisao Branko Ekmečić, predsjednik Savjeta Mjesne zajednice Prebilovci.

„Memorandum smo potpisali u velikoj nadi da ćemo i ubuduće sarađivati i da će biti i drugih ugovora između Prebilovaca i Lidica, odnosno Češke. Očekujemo da će i oni posjetiti Prebilovce i našu spomen-kriptu i crkvu koju smo skoro sagradili i koja će biti osveštana 8. avgusta“, izjavio je Ekmečić za Srnu.

Potpisivanju Memorandima u zgradi opštine Lidice prisustvovao je i paroh mostarski Radivoje Krulj.

Ustaše su 1941. godine u Prebilovcima ubile 850 Srba od ukupno 1.000 stanovnika tog srpskog sela u Hercegovini, koje, prema istraživanju japanskog lista „Asahi šimbun“, predstavlja najstradalnije selo u Drugom svjetskom ratu u Evropi.

Gradnja hrama u Prebilovcima, u čiju kriptu je položeno više hiljada posmrtnih ostataka Srba ubijenih u dolini Neretve za vrijeme Drugog svjetskog rata, počela je 1991. godine.

Međutim, tokom 1992. godine Hrvatska vojska predvođena generalom Jankom Bobetkom minirala je kriptu i bagerima praktično uradila sve da se tragovi zločina unište.

Iako je veliki broj moštiju uništen sačuvano je sedam sanduka. Sveti arhijerejski Sabor Srpske pravoslavne crkve kanonizovao je prebilovačke mučenike i od prošle godine se slave kao sveti svakog 6. avgusta.

Spomen-hram u Prebilovcima ponovo se obnavlja, zahvaljujući brojnim donatorima. Među njima veliki je broj Srba koji su porijeklom iz Hercegovine. Veliku pomoć i podršku u izgradnji hrama pružila je Vlada Republike Srpske.

Planirano je da obnovljeni Spomen-hram u Prebilovcima bude osveštan 8. avgusta.

Lidice su teško postradale poslije ubistva Hitlerovog protektora Češke Rajnharda Hajdriha. Atentat je izvršen 27. maja 1942, a Hajdrih je umro od zadobijenih rana 4. juna iste godine.

Poslije sumnje za vezu sela sa atentatorima, koja nije potvrđena, Nijemci su odlučili da nad Lidicama izvrše stravičnu odmazdu. Njeno izvršenje započelo je već 10. juna kada je cjelokupno stanovništvo sela uhapšeno, da bi muškarci zatim bili odvojeni od žena i dece.

Toga i narednih dana strijeljano je, bez ikakve krivice, 199 Lidičana, 192 muškarca i sedam žena. Poslije tri dana od hapšenja Nijemci su odvojili majke od djece.

Žene su odvedene u logor u Ravensbriku, a djeca, pretežno, u logor u Helmnu u Poljskoj. Tu su poubijana u kamionima-dušegupkama. Dio dece je predat njemačkim porodicama na usvajanje. Smrtno je stradalo 98 lidičke djece.

Poslije rata pronađeno je i vraćeno majkama ili drugim srodnicima 18-oro djece iz sela.

Prema dostupnim podacima ukupno je stradalo ili nestalo 320 stanovnika Lidica, odnosno 63,5 odsto stanovnika.

Selo je spaljeno i eksplozivom sravnjeno sa zemljom i tako potpuno uništeno 1. jula 1942. godine.

Izvor:

Vezane vijesti:

SARADNjA PREBILOVACA I OPŠTINE LIDICE

SRPSKE JAME I STRATIŠTA PRETVORENI U DEPONIJE

Prebilovačka deca među srpskim svetiteljima

Prebilovci – Jadovno 1941.