Kulturno-istorijska baština uvačkog dela Starog Vlaha od nedavno se nalazi „na dlanu“ i u turističkim mapama. Javoru se nalazi i spomenik junaku majoru Mihailu Iliću
Belezi znamenitih ličnosti Starog Vlaha – patrijarha Gavrila Raškovića u manastiru Dubnica u Božetićima, majora Ilića na Javoru i vojvode Petra Bojovića u Novoj Varoši, osim što čuvaju uspomenu na slavne pretke i podsećaju mlađe naraštaje na međaše vremena, poslednjih godina nezaobilazni su i na turističkim mapama, u katalozima i turama onih koji organizuju hodočašća i posete u ovom kraju.
– Od pet prospekata koje priprema Turističko-sportski centar „Zlatar“, jedan je namenjen kulturno-istorijskom nasleđu – podseća direktor Rosa Jakovljević i najavljuje da će baština uvačkog dela Starog Vlaha biti „na dlanu“.
Kamena skulptura patrijarha Gavrila Raškovića (1595-1659) dočekuje posetioce u njegovoj zadužbini, manastiru Dubnica u novovaroškom selu Božetići, obnovljenom pre desetak godina. Beleg je rad nedavno preminulog vajara, Zlatiborca Vladana Mitrovića.
Nijedna zavičajna čitanka ili zapis o istoriji i zemljopisu kraja ne izostavlja obelisk ispod Vasilijinog vrha, najvećeg visa na Javoru. Ovde je, kraj Karađorđeva šanca i puta Nova Varoš – Ivanjica, još 1907. godine, prilozima naroda, podignut spomenik u slavu i čast majora Ilića i junaka Javorskog rata (1876-1878).
Odbivši naredbu o povlačenju u dolinu Moravice pred nadmoćnim Turcima i organizujući odbranu prirodnih tvrđava – Čemernice i Mučnja, a zatim sa isukanom sabljom pred vojnicima krenuvši na šanac, komandant Druge užičke brigade major Mihailo Ilić (1844-1876), Jagodinac, u 32. godini je ušao u legendu i pesmu.
Retko ko od posetilaca Nove Varoši propusti priliku da boravak ne ovekoveči fotografijom ispred spomenika vojvodi Petru Bojoviću (1853-1945), na gradskom trgu koji nosi ime učesnika šest oslobodilačkih ratova Srbije i komandanta Prve armije u proboju Solunskog fronta, rodom iz sela Miševići, na Zlataru.
Uz prospekte u štampanom izdanju na nekoliko jezika, ali i u elektronskoj verziji na portalima, u Novoj Varoši se nadaju da će grad uskoro dobiti profesionalne turističke vodiče, pa će crkve brvnare i mnogobrojni rimski i drugi spomenici izroniti iz zaborava, a posete Zavičajnom muzeju biti brojnije.
VOJVODA U BRONZI
Beleg vojvodi Bojoviću, jednom od najznamenitijih Starovlašana, otkriven je 52 godine posle njegove smrti, na Vidovdan 1997. godine. Skulptura visoka 2,7 metara rad je beogradskog vajara Miodraga Živkovića, a bronzu su darovali livci Bora.
PEĆKI PATRIJARH
Pećki patrijarh Gavrilo Rašković znamenita je ličnost srpske istorije i duhovnosti 17. veka. Rodom iz loze knezova Raškovića, u susednom Štitkovu, podizao je i obnavljao manastire i crkve (Kovilje, Dubnicu, Štitkovo), darovao knjige i dragocenosti, utvrđivao ognjišta vere i pismenosti u Starom Vlahu. Boravio je u Rusiji u tajnoj misiji oslobađanja balkanskih naroda od turske vlasti, pa je obešen u Brusi 1659. godine. SPC ga je proglasila za svetitelja.
Autor: Dragoljub Gagričić
Izvor: NOVOSTI
Vezane vijesti:
Srpsko čojstvo: Vojvoda Petar Bojović | Jadovno 1941.
Kako su komunisti ubili vojvodu Petra Bojovića (video …