Pozivamo vas da odgledate dokumentarni film Stradanje i vaskrsenje livanjskh Srba, autora đakona Radomira Vrućinića. Film je sniman u Livanjskom polju tokom 2018. godine, a sadrži i razgovore sa mnogim akterima koji su živi svedoci ili istraživači istine o stradanju livanjskih Srba.
Ulaskom nemačkih trupa u Zagreb, 10. aprila 1941. godine proglašena je Nezavisna Država Hrvatska pod vođstvom Ante Pavelića i ustaškog pokreta. Već tokom aprila, vlasti NDH donose rasne zakone, kojima se Srbi, Jevreji i druge nehrvatske zajednice stavljaju van zakona. Sa proglašenjem NDH, dolazi i do uspostave ustaške vlasti u Livnu i okolini.
Ubistva su počela već 6. juna 1941. godine, kada je u jamu bačen Gubinski sveštenik Risto Ćatić sa 12 parohijana. Hapse se i ubijaju najugledniji i najbogatiji Srbi u Livnu – lekari, sudije, advokati, sveštenici i trgovci – da bi se narod obezglavio. Krajem jula počinje masovno ubijanje srpskog naroda, a kulminacija zločina se dogodila u danima oko Ognjene Marije, 30. jula 1941. godine. Livanjski Srbi su bacani u jame Dinare, Golije, Staretine, Tušnice, Kamešnice, muškarci pobijeni kod sela Prolog, nejač pobijena u čelebićkoj školi, na livadi Trnovac, na području Kupresa…., njih preko 1600, od tek rođenih do u starosti onemoćalih. Tih dana, oko Ognjene Marije, nestale su zauvek cele srpske porodice, a u nekim selima od toga dana sve do danas više nema ni jednog Srbina.
Godina 1941., teška i mučna, bolna i tužna, krvava i crna, stradalna i mučenička. Za livanjske Srbe, teško da postoje bilo koje druge asocijacije, koje im se i danas jave i od samog njenog pomena.
Početkom avgusta 1991. godine, mošti livanjskih mučenika položene su u kapelu koja je posvećena Svetoj velikomučenici Marini. Tom prilikom, zaupokojenu Svetu Liturgiju služio je blaženopočivši Njegova Svetost Patrijarh srpski g. Pavle sa episkopima SPC.
Parohija Livanjska i Udruženje Ognjena Marija Livanjska tradicionalno okuplja prognane Srbe iz livanjskog kraja na ovaj praznik u slavu postradalih predaka čuvajući na taj način sećanje na njih uz nadu u Vaskrsenje mrtvih i veru da se takvi zločini više nikada i nikome neće ponoviti, a da će srušeni domovi prognanih Srba biti obnovljeni kako bi raseljeni livnjaci nakon više od dve decenije izgnanstva mogli da nastave život u svom zavičaju.
Izvor: Ognjena Marija Livanjska