Paulin Dvor – malo mesto poznato po velikom zločinu

Zločin u Paulin Dvoru godinama je bio prikrivan, a ni sada se o njemu ne govori. Upravo se juče navršilo 32 godine od ubistva 19 civila u ovom mestu.

Mesto Paulin Dvor danas teritorijalno pripada opštini Šodolovci iako putno nije direktno spojeno sa mestima ove opštine. Da biste do Paulin Dvora došli iz bilo kojeg dela ove opštine neophodno je da prođete kroz Ernestinovo ili Hrastin. Ovo mesto kao i većina koja pripadaju pomenutoj lokalnoj samoupravi naseljeno je dvadesetih i tridesetih godina prošlog veka porodicama solunskih dobrovoljaca i kolonista iz različitih krajeva novostvorene Kraljevine Srba, Hrvata i Slovenaca, mahom iz Like.

Ranija pustara u vremenu Austrougarske monarhije imala je osamdesetak stanovnika, a nakon kolonizacije taj broj se povećava na gotovo tristo stanovnika. Sa izbijanjem Drugog svetskog rata stanovništvo su raselile ustaške vlasti, a po njegovom završetku ljudi se vraćaju i ponovo se uspostavlja život. Tokom tog rata 16 meštana Paulin Dvora izgubilo je život kao borci, a njih sedam stradali su kao žrtve ustaškog i okupatorskog režima. Spomenik ispred zgrade mesne škole podignut je na dan državnosti Jugoslavije 1962. godine. Danas se i na školi, baš kao i na spomeniku vide tragovi poslednjeg rata, ruinirani, izrešetani, sa obezglavljenim borcem i tek sačuvanom pločom sa imenima nastradalih. Sredinom prošlog veka broj stanovnika ovog naselja kreće se između 400 i gotovo 500.

– Paulin Dvor je najmanje selo naše opštine i po zadnjem popisu stanovništva ovde živi 74 stanovnika od čega danas većinu čine Hrvati. Ljudi su se proteklih godina dosta iselili i situacija se menjala iz godine u godinu. Populacija stanovništva je uglavnom starija i većina se bavi poljoprivredom, odnosno pre svega ratarstvom. Opština u sva sela ulaže u infrastrukturu pogotovo se baziramo na potrebe ljudi. U Paulin Dvoru smo zadnjih godina uredili unutrašnjost seoskog doma, napravili smo dečije sprave da to malo dece ima mogućnost negde da se igra, a do kraja godine planiramo da postavimo i led rasvetu, dok do polovine sledeće godine planiramo uređenje ostalog dela društvenog doma – govori načelnik opštine Šodolovci Dragan Zorić.

Ostaci fudbalskog igrališta

Kroz Paulin Dvor prolaze dve ulice, Glavna koja vodi prema susednima Ernestinovu i Hrastinu, te Sportska ulica u kojoj jedino golovi na nekadašnjem fudbalskom terenu fudbalskog kluba „Dejan Bekić“, osnovanog 1968. godine koji je poneo ime po godinu dana preminulom igraču Crvene Zvezde, podsećaju na bilo kakav sport. Nedaleko od ovog terena na kojem se nekada igrao fudbal i organizovali turniri sa 20 i više ekipa, nalazi se novopodignuto groblje, na kojem se, između ostalih, nalaze i spomenici nastradalih meštana u zločinu koji se desio 1991. godine.

Zločin o kojem se ćuti
Iako se radi o jednom od najvećih i najbrutalnijih zločina tokom 1991. godine na ovom prostoru, o Paulin Dvoru danas se gotovo i ne govori. Sam zločin bio je skrivan od očiju javnosti dugo godina, čak su i tela žrtava nekoliko puta prebacivana i skrivana, u jednom momentu završila su čak u Lici. Manji publicitet zločin je dobio nakon poseta tadašnjih srpskih i hrvatskih predsednika Borisa Tadića i Ive Josipovića 2010. godine, a od tada pa do danas ovog zločina i ovog mesta retki se sete.

– Svake godine nekadašnji stranovnici i oni koji su izgubili nekoga iz familije dođu na taj dan, obiđu grobove svojih rođaka i prijatelja. Zvaničnih komemoracija nije bilo barem ne u poslednje četiri godine od kada sam načelnik opštine. Da li je neko bio na svoju ličnu inicijativu, a da mi sa tim nismo upoznati, to ne mogu da tvrdim, ali nam se službeno nije niko javljao – dodaje načelnik Zorić.

U Paulin Dvoru je u noći između 11. i 12. decembra ubijeno 19 meštana ovoga sela, među njima osam žena i četiri bračna para, prosečne starosti žrtava 64 godine. Ovaj zločin počinili su pripadnici 130. brigade hrvatske vojske, mahom stanovnici obližnjeg sela Vladislavci. Iako je u zločinu učestvovalo više ljudi za ovaj zločin suđeno je samo Enesu Viteškiću i Nikoli Ivankoviću. Nakon brojnih sudskih procesa i pravnih lakrdija Viteškić je osuđen na 11 godina zatvora, a Ivanković na 15 godina. Pri tome, nikome se nije sudilo za komandnu odgovornost niti za prikrivanje zločina.

Na spomen kompleksu u Paulin Dvoru podignuto je 15 spomenika nastradalima. U ovom zločinu život su izgubili: Jovan Gavrić, Boja Grubišić, Anđa Jelić, Boško Jelić, Bosiljka Katić, Dmitar Katić, Draginja Katić, Mile Katić, Petar Katić, Dragutin Kečkeš, Milan Labus, Vukašin Medić, Milica Milović, Spasoja Milović, Milena Rodić, Božidar Sudžuković, Marija Sudžuković, Darinka Vujnović i nepokretna starica Milka Lapčević čije je telo pronađeno u martu 1992. godine 2,5 kilometra od kuće, u blizini mesta Hrastin.

SRĐAN SEKULIĆ

Preuzeto sa: SAVEZ SRBA IZ REGIONA /  Srbi.