Novo Goražde – Jedna od glavnih ulica u Goraždu, sve do 1992. godine, nosila je ime Ksenije Tanasković, a dugi niz godina i opštinsko udruženje žena u ovom gradu na Drini.
Jednonacionalna bošnjačka vlast u Goraždu, od 1996. godine briše svaki istorijski trag srpskog bivstvovanja. Tako svoju ulicu u Goraždu gubi i Ksenija Tanasković. Zbog čega i zašto, samo je posleratnoj i aktuelnoj goraždanskoj bošnjačkoj vlasti znano.
Ko je, u stvari, bila Kseniji Tanasković, snaja iz nekadašnje čuvene goraždanske trgovačke porodice?
Odmah po organizovanju masovnog oružanog otpora srpskog naroda goraždanskog i delova rogatičkog i paljanskog kraja, 1941. godine, i lociranju ustanika u selo Vražalice, Ksenija Tanasković u Goraždu organizuje Centar sa saradnju sa ustanicima. Dokazujući na delu svoje rodoljublje, Ksenija, inače supruga Ljuba Tanaskovića, poznatog trgovca i domaćina iz ovog mesta, još pre Prvog svetskog rata prikupljala je pakete za španske borce, među kojima je bio i njen brat Vlajko.
U narodu poznatija kao „sirotinjska majka”, jer je brojnim akcijama i pre Drugog svetskog rata pomagala siromašne i socijalno nezbrinute, Ksenija sa prvim ustaničkim danima preuzima obavezu da snabdeva lekovima i sanitetskim materijalom i hranom.
Nije pripadala komunističkom pokretu, ali je bila dokazani patriota, i bila je izuzetno cenjena u gornjedrinskom i romanijskom kraju. Uostalom, zbog toga je posle Drugog svetskog rata među prvima i dobila svoju ulicu u centru Goražda.
Patriotska Ksenijina nit vraća nas u dane Prvog svetskog rata. Naime, i njen otac Simo Begović bez svake sumnje zaslužuje reči pomena.
Rođen je na Palama, gimnaziju je završio u Sarajevu, a potom i bogosloviju u Prizrenu. Kao sveštenik služio je u više parohija romanijskog kraja.
Sa pojavom organizovanog otpora austrougarskom okupatoru, prota Simo Begović pristupa „Mladoj Bosni”, boreći se protiv ugnjetavanja, proganjanja i obespravljivanja srpskog naroda. Ubrzo nakon sarajevskog atentata na austrougarskog prestolonaslednika Franca Ferdinanda, prota Begović dospeva u tamnicu sa još 30 uglednih Srba, kojima se sudi na takozvanom Banjalučkom procesu. I, naravno, po ekspresnom postupku, u euforiji austrougarske odmazde prema Srbima rodoljubima, svi su osuđeni na smrt.
Posle intervencije španskog kralja kod austrougarskog cara Josipa, osuđeni Srbi u Banjalučkom procesu su pomilovani. Tako im se smrtna kazna ukida, ali ne i teška tamnica. Simo Begović, zajedno sa srpskim rodoljubima, provodi pune četiri godine u aradskom zatvoru.
Po povratku kući, 1918. godine, prota Begović nastavlja sa službovanjem u paljanskoj eparhiji, a njegov ugled kod srpskih domaćina u ovom kraju postaje još veći, jer je svojim primerom pokazao kako se bori za odbranu svog naroda.
I, naravno, svoje istinsko rodoljublje prenosi na sina Vlajka, kasnije istaknutog španskog revolucionara u činu majora, i kćerku Kseniju.
Eto, tako se zaokružuje rodoljubiva i patriotska nit koja u najkraćem objašnjava ko je, u stvari, Ksenija Tanasković, Srpkinja kojoj je, kao i svim njenim sunarodnicima, bošnjačka vlast u Goraždu svojim jednostranim odlukama 1996. godine oduzela zasluženo dobijene ulice.
Autor: Slavko Heleta
Izvor: POLITIKA
Vezane vijesti:
Šta se desilo u Sarajevu nakon atentata 1914.