Ne prestaje otimačina!

U Evropi danas nema naroda čija se prava toliko brutalno gaze kao što je to slučaj sa Srbima u Crnoj Gori – upozorava Budimir Aleksić, profesor na Cetinjskoj bogosloviji.

Manastir Ostrog

Priredio: Tihomir BURZANOVIĆ

Mitropolija crnogorsko-primorska podnijela je do sada više od 130 dokaza crnogorskim vlastima za vraćanje imovine – samo 1946. godine pravoslavnim crkvama i manastirima u Crnoj Gori oduzeto je oko 3.500 hektara zemljišta.

Te godine u „državnu svojinu“ prešla je i imovina Crkve koja je u knjigama vođena „jedan kroz jedan“, na primjer, četiri zgrade u centru Podgorice ili zemljište u glavnom gradu na kojem su izgrađeni stadion „Budućnosti“ i košarkaška igrališta pod Goricom.

U Mitropoliji su svjesni da je dio te imovine upotrijebljen ili prodat više puta i da ne može biti vraćen u pređašnje stanje.

„Još nije donesen zakon o restituciji i obeštećenju crkvene imovine, pa su Crkva i verske zajednice diskriminisani odnosu na druga pravna i fizička lica, iako godinama apeluju i traže od vlade da se donese zakon i konačno izvrši pravedna restitucija u razumnom roku“, kaže za Srnu protojerej-stavrofor Velibor Džomić.

On podsjeća da crkvena imovina u Crnoj Gori ima svog titulara – Mitropoliju crnogorsko-primorsku, što potvrđuju hiljade tapija, ugovora o poklonu ili zavještanja, listovi nepokretnosti, kupoprodajni ugovori, povelje, hrisovulje…

Do Drugog svjetskog rata, Crkva je imala ogromne posjede u svojini, prema nekim računicama – gotovo trećinu teritorije Crne Gore! Manastirski kompleksi bili su veličine i do 800.000 kvadrata.

Manastir Dobrilovina imao je čitave planine i katune, sva sela oko manastira Ostrog bila su na crkvenoj zemlji, dok su u Bjelopavlićima mještani koji su imali kuće na crkvenim imanjima plaćali naknadu.

Samo manastir Sveta Trojica u Pljevljima imao je prije eksproprijacije oko 700 hektara šume, 68 hektara oranica i livada, mlinove i zgrade u pljevaljskoj čaršiji… Prema povelji iz 1482. godine, cijelo Cetinjsko polje, osim Bajica i Donjeg kraja, bili su vlasništvo Mitropolije crnogorsko-primorske.

Danas su na udaru i najveće svetinje – Cetinjski manastir i Manastir Ostrog. Samozvani mitropolit crnogorsko-primorski Mihailo, u narodu poznatiji kao raspop Miraš, prije neku godinu pokušao je da na silu zauzme Cetinjski manastir, ali su ga u tome spriječili vjernici SPC.

Mihailo Burić, profesor Univerziteta Crne Gore, član vladajućeg DPS-a i bivši gradonačelnik Podgorice, tvrdi da „vlasnik pravoslavnog svetilišta manastira Ostrog ne može biti Srpska pravoslavna crkva, već ona može da bude samo korisnik“!?

„Vlasnik na koga bi se mogao voditi ovaj manastirski kompleks može biti samo opština Danilovgrad, eventualno država, jer su opština i država po pitanju vlasništva suplementarni“, rekao je Burić crnogorski medijima.

Ova priča ne iznenađuje Budimira Aleksića, profesora na Cetinjskoj bogosloviji, jer to, kako kaže, traje još od vremena titoizma i otimačine crkvene imovine koja ni do danas nije vraćena Mitropoliji crnogorsko-primorskoj.

„Zakon o kulturnim dobrima je tako koncipiran da država ima `odrešene ruke`, pa može čak da zabrani skup kod manastira ako proceni da to treba uraditi. Suština svega je provođenje antisrpske ideologije i borba protiv srpskog identiteta i Srpske pravoslavne crkve“, kaže Aleksić za Srnu.

On navodi da crnogoski režim, od majskog referenduma 2006. godine, oblikuje identitet „novog crnogorskog čoveka“ tako što „forsira stvaranja države, nacije i jezika, a ostalo im je još nedovršeno pitanje crkve“..

„Na delu je državni, nacionalistički projekat. Siguran sam da u Evropi danas nema naroda čija se prava toliko brutalno gaze kao što je to slučaj sa Srbima u Crnoj Gori“, tvrdi Aleksić.

Prošle godine je inspektor Uprave za zaštitu kulturnih dobara Crne Gore, „zbog nezakonitih intervencija na manastiru Ostrog“, podnio krivičnu prijavu protiv Mitropolije crnogorsko-primorske i mitropolita Amfilohija.

Razlog je, kako navode, taj što su „urađeni mozaici intenzivnog kolorita sa likovima svetitelja na različitim i neuobičajenim pozicijama, podignuta Crkva Svetog novomučenika Stanka na platou iznad donjeg manastira Ostrog, napravljena kapija u porti gornjeg manastira, a dvorište popločano kamenim pločama“…

I Zakon o kulturnim dobrima, koji je djelo Ministarstva kulture Crne Gore (ministar je bio današnji ambasador Crne Gore u Beogradu) ide na ruku progoniteljima Crkve.

Mitropolitu Amfilohiju suđeno je zbog izrečene kletve: „Ko srušio taj hram, Bog ga srušio, i njega i njegovo potomstvo i časni krst mu sudio!“.

Amfilohije je poručio nadležnima u crnogorskoj vlasti da „gradnja hramova nije državno, niti pitanje za ministre, već za poglavare triju konfesija koje postoje u Crnoj Gori“.

Izvor: 

Vezane vijesti:

AMFILOHIJE: OVO JE ĆIRILIČNI NAROD I … – Jadovno 1941.

Zaboravili zavetni kamen – Jadovno 1941.

PREPLITANjE ISTORIJE I SADAŠNjOSTI – Jadovno 1941.

ALIJANSA NASILNO ODUZIMA TERITORIJE – Jadovno 1941.