Prema zvaničnim podacima, u Srebrenici i na Zalazju prije 72 godine ubijeno je 228 Srba, od kojih 80 djece. Prema nezvaničnim podacima, ta dva dana ubijeno je više od 250 srpskih civila u Srebrenici i okolnim selima.
Polaganje vijenaca kod spomen kosturnice
Priredio: Miro PEJIĆ
Kod Spomen-kosturnice žrtvama ustaškog zločina u Srebrenici služen je parastos za više od 250 srpskih civila koje su ustaše ubile na drugi dan pravoslavnog praznika Trojice 1943. godine i treći dan Trojčindana na Zalazju.
Na Spomen-kosturnicu, u kojoj su, kako je napisano, položeni zemni ostaci nekih žrtava, postavljena je nadgrobna ploča na kojoj je navedeno da je 29. jedinica natporučnika Nezavisne Države Hrvatske Josipa Kurelca, u nadiranju ka Drini, počinila genocid nad srpskim narodom ubivši 2.262 srpska civila, među kojima 430 djece.
Prema zvaničnim podacima, u Srebrenici i na Zalazju prije 72 godine ubijeno je 228 Srba, od kojih 80 djece. Prema nezvaničnim podacima, ta dva dana ubijeno je više od 250 srpskih civila u Srebrenici i okolnim selima.
Prislužene su svijeće za pokoj duša ubijenih, a delegacije Boračke organizacije, organizacije porodica zarobljenih i poginulih boraca, kao i nestalih civila, te delegacija Srba članova opštinskog rukovodstva Srebrenice položile su cvijeće.
Parastos je služio srebrenički sveštenik Aleksandar Mlađenović u prisustvu potomaka i drugih Srba iz ovog mjesta.
„U Srebrenici su ustaše, prema njihovim pisanim dokumentima, 14. juna 1943. godine, ubile više od 155 srpskih civila, među kojima i porodicu jednog stomatologa Jevreja, kao i porodicu jednog predsjednika suda u ovom mjestu – muslimana koji je bio oženjen Srpkinjom“, navodi Miloš Nikolić.
Njegov djed Jovo sa snahom Vasilijom i jednom petočlanom jevrejskom porodicom ubijen je u kući u kojoj Miloš sada živi. Ubijena jevrejska porodica, prema Nikolićevim saznanjima, bila je u srodstvu sa književnikom Isakom Samokovlijom.
Nikolić ističe da je narednog dana u selu Zalazje ubijeno još 97 Srba (prema nekim podacima 107) među kojima 45 lica iz porodice Rakić, 16 Maksimovića i 15 Dragičevića.
U gomili ubijenih preživjelo je petoro djece – Rado i Milan Dragičević, Pero Rakić i Blagoje Stanojević koji su u međuvremenu umrli, a još je živa Rajka Rakić, udata Todorović.
Nikolić navodi da je Francetićev legionar, ustaški oficir Josip Korelec, zbog pogibije svog brata u borbama kod Srebrenice, naredio da se izvrši odmazda i predvodio je masakriranje koje su ustaše, uz pomoć domaćih pristalica, svirepo počinile nad srpskim civilima.
Ubijali su sve Srbe koje su zatekli u kućama. Stradale su mnogočlane porodice – Stevanović, Krstić i druge. Ubijeno je pet članova porodice pekara Ostoje Stevanovića kao i 15 civila iz srebreničkog sela Brežani koji su se tog dana zatekli u Srebrenici.
„Među ubijenim nije bio nijedan vojnik, a civili su ubijani svirepo i na različite načine“, priča Miloš Nikolić.
Prema njegovim riječima, ploče sa imenima nastradalih nalazile su se u srebreničkoj crkvi, ali su u posljednjem ratu polupane i odnesene jer su „potomci srpskih ubica htjeli da izbrišu istorijske činjenice i pamćenje o srpskom stradanju na ovom prostoru“.
Postavljena je nova ploča sa srpskim obilježjem u znak sjećanja na žrtve.
Spomen ploča
Nikolić navodi da broj i imena nastradalih 14. juna 1943. godine na ovom području nikada nisu tačno utvrđeni jer to nije bio interes komunističkog sistema, ali je nakon Drugog svjetskog rata taj ustaški oficir osuđen u Zagrebu i kažnjen na neku simboličnu zatvorsku kaznu.
Ubijeni su bačeni i djelimično zatrpani u jamu u blizini današnje policijske stanice, odakle je prilikom izgradnje kolektora dio posmrtnih ostataka 1971.godine prenesen u ovu kosturnicu, a dio iz drugih jama nikada nije dostojno sahranjen.
U Drugom svjetskom ratu nestala su sva srpska sela na širem području Sućeske, kao što su Slatina, Lipovac, Žedanjsko, Šušnjari i još neki srpski zaseoci. Srpska imanja su nakon rata, na neobjašnjiv način, zaposjeli i koristili muslimani.
Današnjem parastosu prisustvovao je Cvijetin Maksimović, čiji je djed Bogdan jedini iz porodice Maksimović, preživio pokolj na Zalazju, jer je ranije bio odveden u zarobljeništvo u Njemačku odakle se vratio 1945. godine.
Prema njegovim riječima, u Spomen-kosturnici nisu položene kosti nikavih imaginarnih antifašista nego Srba koje su ubile ustaše.
On navodi da se ove žrtve i zločini ne smiju zaboraviti i da su srpska pokoljenja dužna da se prisjećaju mučenika i odaju im poštu.
Vezane vijesti:
SUTRA PARASTOS ŽRTVAMA USTAŠKOG ZLOČINA – Jadovno …
Sedamdeset godina od zločina u Zalazju kod Srebrenice …
Zalazje- srpske žrtve niko ne primjećuje – Jadovno 1941.