Nad Bečejom se svake godine, krajem januara, nadvije tamna sena prošlosti

U Bečeju, 20. januara 1942. godine, streljani su Marko Garić, Milorad Rus, Rečo Janoš, Ištvan Nađ, Milorad Živkov-Popov, Marko Ostojić, Slavko Simin, Sever Stevanović, Crveni Jovan, Svetislav Čalenić i Milan Čiplić.

Na dan kada Srpska pravoslavna crkva i vernici slave Svetog Jovana Krstitelja, praznik posvećen svetitelju i proroku koji je krstio Isusa na reci Jordan, u mnogim domovima gore slavske sveće, služi se koljivo, lomi slavski kolač i pije crveno vino.

Međutim, nad Bečejom se svake godine, krajem januara, nadvije sena prošlosti, kada je na Jovandan, pre 79 godina, nasilno ugašeno 11 mladih života.

Drugi svetski rat je doneo velike promene u Svetu, pa tako i u srezu Stari Bečej. Okupacija je počela 13. aprila 1941. godine, ulaskom mađarske okupacione vojske.

Odmah je počeo masovni teror, hapšenja i progoni, sve u cilju da se na nasilan način izmeni etnička struktura stanovništva.Najveće stradanje na području Starog Bečej dogodio se u zimu 1941/42. godine tokom zloglasne racije, kada su likvidirani mnogi trgovci, lekari, intelektualci i uništene čitave porodice od strane mađarskih fašista. Ova racija obuhvatila je veće područje Bačke i u njoj je, tokom januara, ubijeno više hiljada ljudi, mahom Srba, Jevreja i Roma.

Zbog toga bi se ovom zločinu mogao pripisati i genocidni karakter. U Starom Bečeju je samoj raciji, prethodilo hapšenje dvadesetak omladinaca od strane opštinske policije. Ova hapšenja je tadašnji režim pravdao time da su svi uhapšeni bili pripadnici komunističke organizacije i da je kod svih pronađena velika količina skrivenog oružja.

Oni su odvedeni u zatvor koji se nalazio u zgradi Opštine na ispitivanje koje se sastojalo od inkvizitorskog saslušavanja. Jedni su osuđeni na kaznu zatvora, dok je njih jedanaestoro osuđeno na smrt streljanjem.

Molitvu za spasenje žrtava i poslednju pričest izvršio je prota Dimitrije Kolarov, neposredno pre egzekucije.

Streljanje je izvršeno u dvorištu zgrade, gde je nekada bio smešten Vojni okrug, a danas upravna zgrada Fadipa.

Život su izgubili Marko Garić, Milorad Rus, Rečo Janoš, Ištvan Nađ, Milorad Živkov-Popov, Marko Ostojić, Slavko Simin, Sever Stevanović, Crveni Jovan, Svetislav Čalenić i Milan Čiplić. Neka im je večna slava!kustos istoričarNemanja Karapandžić

Izvor: Gradski muzej Bečej – Városi Múzeum Óbecse