Ubistva, paljevine, ponižavanja…Minobacački projektili na Visoke Dečane…Demoliranje pravoslavnih hramova… Ponovna protjerivanja povratnika…Za sve te zločine odgovaralo „nekoliko osoba“.
Priredio: Neđeljko ZEJAK
Sedamnaestog marta navršava se 11 godina od martovskog pogroma kosovsko-metohijskih Srba – to je datum koji je označio završetak organizovanog progona Srba sa prostora južne srpske pokrajine.
Signal za napade, ubistva, paljevinu imovine, crkava i manastira dali su tadašnja Radio-televizija Kosova i list „Koha“ emitovanjem lažne informacije da su u rijeci Ibar, u mjestu Čabra na sjeveru Kosova, Srbi utopili albansko dijete.
U sjevernoj Kosovskoj Mitrovici ubijeno je dvoje Srba. Istovremeno, u centru Prištine i na prilazima srpskim selima u ostatku Kosova počelo je masovno okupljanje Albanaca.
UNMIK policija i KFOR bili su nijemi posmatrači pohoda albanskih demonstranata na Čaglavicu, kod Prištine, Kosovo polje, Lipljan, Prizren, Obilić, Gnjilane…
Hiljade Albanaca probilo je policijsku blokadu na prilazu Čaglavici. Zapaljene su kuće i ranjeno petoro Srba. Srpski izvori sa terena javljali su o paljenju sela, rušenju i progonu.
U Podujevu je srušen Krst sa lokalne crkve, u Prištini zapaljena crkva Svetog Nikole, u Prizrenu su gorjeli Sveti Arhangeli, Bogoslovija i Hram Svetog Đorđa.
U Kosovskoj Mitrovici ubijena je Jana Tučev na terasi svoga stana, dok je od snajperskog hica poginuo Borivoje Spasojević, a nekoliko desetina Srba koji su branili liniju razdvajanja prema južnoj Kosovskoj Mitrovici je ranjeno.
U južnom delu grada spaljena je crkva Svetog Save, a srpsko selo Svinjare na oko tri kilometra od centra Kosovske Mitrovice – potpuno je opljačkano i spaljeno.
U Obliću je spaljeno pedesetak srpskih kuća u Cerskoj ulici. Gorjele su sve kuće u naselju Todorovići, kao i crkva u centru grada tik uz policijsku stanicu.
U prizrenskom regionu stradali su skoro svi objekti Srpske pravoslavne crkve, poginuo je Dragan Nedeljković. Spaljeno je sjedište episkopa, katedralni hram Svetog Đorđa zatrpavan je zapaljenim automobilskim gumama.
U Orahovcu je pretučen stariji bračni par, a zgrada pošte potpuno demolirana. U Štrpcu, u selu Drajkovce, ubijen je Dobrivoje Stolić, a njegov sin je teško ranjen i tokom noći je podlegao povredama.
U Gnjilanu su popaljene sve srpske kuće, ubijen je Boban Perić dok je Slavoljub Dabić pretučen do smrti; Srbi su evakisani u crkveno dvorište, a bilo je i nekoliko pokušaja napada na selo Šilovo…
U Vitini je lakše ranjen sveštenik Dragan Kojić i zapaljena škola. U Kosovskoj Kamenici započela su kamenovanja, prebijanja i zastrašivanja. Iz automobila sa srpskim registarskim tablicama izvučen je i pretučen Jugoslav Savić koji je nekoliko dana kasnije – preminuo.
U regionu Peći spaljeno je svih 25 povratničkih kuća, i to u Belom polju koje se „naslanja“ na bazu Italijanskih vojnika. Srbi iz centra grada su evakuisani u Pećku Patrijaršiju.
Manastir Visoki Dečani bio je meta pripadnika OVK koji su na ovu srpsku svetinju ispalili pet minobacačkih projektila…Na centralnom Kosovu u samoj Prištini bila je najteža situacija – upadi u stanove, premlaćivanja..
Spaljena je crkva Svetog Nikole u kojoj je izgorio jedan od najvrednijih ikonostasa SPC, rad debarskih majstora.
U Lipljanu je smrtno stradao Nenad Vesić..Prebijanja i paljevine sistematski su vršene i na Kosovu Polju gde je zapaljeno oko 150 domova, bolnica i Dom zdravlja, pošta, crkva Svetog Nikole…Iz kuće je izvučen Zlatibor Trajković i na očigled supruge poliven benzinom i zapaljen.
Nakon pogroma, većina raseljenih nije se vratila, a neki od njih i danas žive u kontejnerskom naselju u selu Ugljare, nedaleko od Kosova Polja…
Mada su najviši zvaničnci EU dali grancije da će krivci odgovarati – to se nikada nije desilo.
U Euleksu „nemaju vremena“ za izjave o martovskom pogromu, ali su Srnu uputili na državnog tužioca samoproglašenog Kosova, kome je prenijeto ovlaštenje da vodi istrage.
„Nekoliko njih osuđeno je na kazne zatvora“- kaže za Srnu portparol državnog tužilaštva samoproklamovanog Kosova Astrit Koljaj i navodi da su istrage vođene po regionima te da nemaju podatke o broju procesuiranih…
Vezane vijesti:
SUTRA OBILjEŽAVANjE 11 GODINA OD MARTOVSKOG POGROMA
Poziv za obeležavanje godišnjice martovskog pogroma u Gračanici
POZIV DA BUDE SPRIJEČEN 17. MART