MANASTIR UBOŽAC KAO UZOR ZA OPSTANAK

Za nas znaju samo popovi koji o slavi dođu da osveštaju slavski kolač i trpezu. Za one koji se deklarišu kao država – mi postojimo samo na biračkim spiskovima, navode Dragana i Dragan Tasić iz sela Močare

Urušeni manastir Ubožac iz 14. vijeka u kosovskom selu Močvare

Piše: Neđeljko ZEJAK

Urušeni manastir Ubožac iz 14. vijeka u kosovskom selu Močare jedno je od okupljališta preostalih Srba i onih koji su jednom već izbjegli pred terorom OVK poslije ulaska NATO trupa 1999. godine.

Manastir posvećen Vavedenju Presvete Bogorodice gradio je Isaije Stariji, savjetnik Dušana Silnog, a kasnije i kneza Lazara.

O tome svjedoče dva rukopisa sačinjena u prvoj polovini 15. vijeka, koji se čuvaju u biblioteci Pećke patrijaršije.

Zapisano je da je manastir bio napušten tokom Velike seobe Srba pod patrijarhom Arsenijem Čarnojevićem 1690. godine, ali je ubrzo oživio, jer je ponovo došlo do naseljavanja rajom – čuvarima srpsko-turske granice.

Ostaci manastira Ubožac

Jednom godišnje, na Markovdan 8. maja, Ubožac oživi. Okupi se i staro i mlado.
Pristignu tada iz svih krajeva Kosmeta, kako kaže mještanin Bogosav Nikolić, oni koji su trbuhom za kruhom ranije odlazili put zapadne Evrope, ali i oni koji su poslije 1999. godine u potrazi za slobodnim nebom napustili Močvare i istočnu Kamenicu.

Temelji manastira i crkve imaju osnovu upisanog krsta sa kupolom iznad centralnog dijela naosa, koji danas ne postoji. Apside su trouglaste, napravljene od klesanog kamena, mada dijelovi kamenih ukrasa nisu sačuvani.

Zapisano je da je Crkva manastira Ubožac veoma slična hramovima na Svetoj Gori.

Manastir se sastojao od crkve, trpezarija, podruma, pekare, kuhinje, štale. Bio je okružen zidovima sa dvije ugaone kule.

U organizaciji Zavoda za zaštitu spomenika kulture u periodu 1963-1966. vršena su obimna arheološka iskopavanja šireg pojasa manastirskog imanja. Otkriveno je jedinstvo stila manastira i pomoćnih objekata, što ukazuje da su sve građevine istovremeno konstruisane.

Stil gradnje vidljiv je na svakom koraku – tu su stare stogodišnje kuće sa podrumima i prizemnim prostorijama zidanim od kamena.

Iz tih kuća u zaseocima sa istočne strane sela Strelice, Grizime i novokomponovane kosovske opštine Ranilug sve rjeđe izbija dim i tako upozorava da je u istočnom dijelu Kosovske Kamenice sve manje Srba.

Nade i vjere u mogući oporavak i povećanje broja Srba, ipak, ima. Mještani kažu za Srnu da su hiljade hektara obradivih površina sa kladancima (prirodna izvorišta vode) proteklih vijekova hranile Srbe.

Stopama predaka idu i Dragana i Dragan Tasić, uprkos, kako ističu, potpunoj skrajnutosti sela. Oni istrajavaju u namjeri da naprave dom i opstanu u selu Močare.

Djevojčice Anđela (5), Bojana (4) i Tamara (2),kćerke Dragane i Dragana Tasića iz sela Močvare.

Njihove djevojčice Anđela (5), Bojana (4) i Tamara (2) „beo dan nisu gledale“, izuzev u rodnom selu, u koje odavno osim šumokradica i nakupaca drugi niko ne svraća.

Tasići kažu da im ne pada teško svakodnevno stražarenje i skrivanje djevojčica iza prozora prekrivenih tamnim zavjesama i dvorišne žičane ograde, koju čuva desetak vučjaka i šarplaninaca.

„Za nas znaju samo popovi koji o slavi dođu da osveštaju slavski kolač i trpezu. Za one koji se deklarišu kao država – mi postojimo samo na biračkim spiskovima“, navode Tasići.

U selu, u dvadeset domaćinstava, živi pedesetak Srba, od kojih je većina mlađa od 30 godina.

Oni pokušavaju da opstanu kao i manastir Ubožac, na koji svakodnevno gledaju.

Izvor: 

Vezane vijesti:

BOLjEVČANI SAMI POD NEBOM

MILETIĆ: UNIŠTIO SAM DJETINjSTVO SVOJOJ DJECI

SVETI NIKOLA IZ GORIOČA ČUVA SRBE

KOSOVO – JADOVNO 1941.