Radmila Radić iz Instituta za noviju istoriju Srbije i Milan Koljanin iz Instituta za savremenu istoriju, ocenili su gostujući u Novom danu televizije N1, da bi katoličko-pravoslovna komisija koja će u Vatikanu raspravljati o kardinalu Alojziju Stepincu, trebalo da doprinese dijalogu i raščišćavanju tamnih strana istorije.
Alojzije Stepinac, zagrebački nadbiskup i kardinal, bez dileme jedna je od naj kontraverznijih ličnosti jugoslovenske istorije. Za jedne je zločinac i kolaboracionista uštaškog režima, za druge je neko ko je postavio temelje Hrvatske države i neko ko je odigrao značajnu ulogu u zaštiti Srba i Jevreja od zločina. Katolička crkva ga je 1998. godine proglasila blaženikom. I kada je delovalo 2014. da će postati svetac, papa Franja je formirao katoličko-pravoslavnu komisiju koja će raspravljati o Stepincu koja danas prvi put zaseda u Vatikanu.
Istoričarka Radmila Radić objasnila je u jutarnjem programu televizije N1 da je Stepinac jedna od ličnosti iz savremene istorije o kojoj se najviše pisalo, ali da tekstovi i monografije o njemu nisu svi istog tipa – oni iz krugova Katoličke crkve su pozitivno usmereni, i posmatraju ga kao žrtvu komunističkog režima, dok su i domaća i strana istoriografija objavile dosta toga kritičnog o njemu.
Ona je rekla da se u Hrvatskoj priča o ponašanju Stepinca toko Drugog svetskog rata uglavnom ostavlja po strani, ali je istakla da je Stepinac još pre 1941. imao negativno mišljenje o jugoslovenskoj državi, Srbima i pravoslavlju. Stepinac je, kako kaže, insistirao da su događanja u NDH posledica barbarskog odnosa Srba prema katolicima u 20 godina života u zajedničkoj državi, a iako se nije slagao sa svirepostima, govorio je kako Hrvatska ima prava da se brani od pobunjenika, i kako je ustaška država učinila mnogo dobrog za Katoličku crkvu.
Radmila Radić je ocenila i da Vatikanu i Katoličkoj crkvi ne odgovara da ostanu crne mrlje, ali da treba razdvojiti kako istoričari posmatraju ulogu Stepnica od pogleda crkve. Istoričari, kako kaže, ne mogu ulaziti u teološke razloge za proglašenje Stepinca za sveca. On je od početka do kraja branio veru i govorio ustaše podržavaju crkvu, bez obzira na sve ostalo šta se dešava, ističe gošća Novog dana.
Podrška NDH nikada se nije dovodila u pitanje
Istoričar Milan Koljanin ocenio je da je današnje zasedanje katoličko-pravoslavne komisije u Vatikanu, prilika da se iznesu različita mišljenja. Vatikan ima želju da se stvari iz neslavne istorije raščiste i dijalog ima širi značaj za rimokatolički i pravoslavni svet, ističe on.
Gost Novog dana je ukazao i na to da istoričari iz Hrvatske i Srbije na različite načine tumače iste činjenice. On podseća da je Stepinac 22. jula 1941. uputio Paveliću neku vrstu protesta i molbe, u kojem traži da se zarobljenicima omogući da u logore budu transportovani u humanijim uslovima. Dok je za hrvatske istoričare to primer humanosti, za druge je to primer cinizma, kaže Koljanin, ističući da je Stepnica sve vreme znao za masovne pokolje, i da uprkos povremenim protestima, nikada nije dovodio u pitanje podršku NDH.
On je ocenio i da se rad katoličko-pravoslavne komisije mora posmatrati i u širem kontekstu, jer je odgovornost Vatikana za dešavanja u Drugom svetskom ratu nesporna. Vatikan je, kako kaže, imao abivalentan odnos prema NDH, i postojali su ljudi koji su videli da se radi o jednoj državi zločina gde se vrši masovno uništenje pravoslavnog naroda.
Zato, smatra Koljanin, treba insistirati da se stvari ispitaju što detaljnije, i da se otvore arhive o pomenutim događajima. “Srpska pravoslavna crkva ne može da utiče na tu odluku (proglašenju Stepnica za sveca), ali ovaj gest pape Franje je u pravcu ekumenizma i u pravcu dugoročne namere da dođe do dijaloga i nečeg višeg”, ocenio je gost Novog dana.
(N1)
Izvor: NOVA SRPSKA POLITIČKA MISAO
Vezane vijesti:
„Stepinac je glavni kamen spoticanja SPC i katolika“
SPC i Rimokatolička crkva razgovaraće u Rimu o Alojziju Stepincu
Tajna dokumenta: Stepinac i komandant Jasenovca obmanuli svet
One Response
Tito imao tajne veze sa vatikanom jos u ratu a vatikanski fratar dragicevic je spasio pavelica i neke nemacke fasiste a stepinac kao blazeni je satanizam vatikana!