Hrvatska antifašistička „budnica“

Nakon rastakanja zajedničke države Jugoslavije, od proglašenja hrvatske nezavisnosti, slavi se 22. jun (pardon, lipanj) u šumi Brezovica kod Siska, kao dan „hrvatskog“ antifašizma. Nadobudni pritom ističu, da je to zapravo bio početak antifašističke borbe u okupiranoj Jugoslaviji, a poveli su je upravo Hrvati, da se zna, jer se to dugo namerno zataškavalo!

Istine radi, događanje u lipnju te daleke 1941.godine u Hrvatskoj, bilo je nešto malo drugačije, od novokomponovane „istine“, pa da se potsetimo.

Grupa od 39 komunista i simpatizera u Sisku, mahom radnika i poneki školarac, čuvši za nacistički napad na Sovjetski Savez, samoorganizovano je otišla u obližnju šumu, da se skloni od očekivanog hapšenja, u tim novonastalim okolnostima. U selu Žabno kod Siska, u šumi Šipražje, odlučuju na sastanku da osnuju odred, biraju komandira, i objavljuju početak antifašističke borbe (a ne beše nikakav narodni zbor).

Narednih mesec dana, lutajući okolnom šumom, u potrazi za tim „plašljivim“ Srbima, kojih su po kazivanju ustaške vlasti već bile pune okolne šume, uzalud će hrvatski antifašisti činili nadčovečanske napore da ikako stupe u kontakt sa tim strašnim srpskim četnicima, kako ih već u službenim dokumentima naziva vlast NDH. Ni partijska centrala u Zagrebu, koju povijestničari uporno zovu „hrvatski ćaća“, nije bila bolje sreće, te se antifašističko traganje nastavi u sisačkoj regiji, dok napokon ne uspeše da dopru do okružne veza za Kordun, gde su već dogovarali savetovanje u šumi Abez kod Vrginmosta (danas preimenovan u Gvozd), na kom je usvojen stav, da se na Kordunu i Baniji mora pružiti oružani otpor hrvatskom fašizmu, koji provodi genocid nad srpskim narodom. U vreme zajedničke države, na mestu dogovora u šumi, sagrađeni su kameni stupčići kao kolobrani, a na svakom je bilo upisano ime učesnika, i to latinicom za Hrvate, a ćirilicom za Srbe, uz prigodan tekst o „partiji kao vodilji“ opštenarodnog ustanka. Nakon ovog sastanka, ustanički vođa sa Banije, Vasilj Gaćeša, sa grupom srpskih ustanika napada 23/24.jula ustašku posadu u Banskom Grabovcu, gde zarobljava 12 pušaka sa municijom, upisujući Banijce u ljude, kako je tada govorio prost narod srpski, za podizanje ustanka protiv hrvatske zločinačke vlasti. Hrvatska vlast odmah organizuje kaznenu ekspediciju, te usput napada i antifašiste „Sisačkog partizanskog odreda“, koji će se rasterani, tek krajem jula, najzad prikupiti u šumi Brezovica, saznavši za opštenarodni ustanak u Drvaru i Srbu. Uslediće potom partijska pregovaračka akcija, da se nekako ubedi Vasilja Gaćešu, da prihvati te hrvatske antifašiste. Vasilj će se poduže premišljati, dal da prihvati te „kranjce“ ili da ih otera, onako srpski, jer eto mesec dana su tu, ali ne opališe ni metak, ne ubiše nijednog ustašu, ne naneše štetu hrvatskoj fašističkoj državi, a bore se za slobodu.

Ipak će retki komunisti uspeti da ubede Vasilja, da se ti hrvatski antifašisti prihvate organizovano, kako bi se mogli pokazivati narodu na narodnim zborovima, da nije sam, eto i Hrvati su protiv te hrvatske zločinačke vlasti.

Tek tada će sisčani krenuti u srpske krajeve, da bi 22. septembra (pardon, rujna) u šumi Šamarica, stupili u redove srpskih ustanika. Ali, to nije nikakav početak organizovane hrvatske antifašističke borbe, reč je zapravo o pojedincima a ne o narodu, koji tada slavi odlazak „ dičnih hrvatskih sinova“ na daleki Istočni front, da rame uz rame sa ostalim evropejcima slome te „azijate“, i uspostave novi poredak!

U srpskim ustaničkim redovima, sisčane će naročito paziti i čuvati, da im se ne daj bože što ružno ne dogodi, a kamo li da neko i nastrada, a došli su u borbu za Slobodu! Iako su bili paženi i čuvani, ipak će posle početka ustaške ofanzive na Šamaricu, početkom novembra meseca 1941.godine, sisčani doneti odluku da se sklone dok ofanziva ne prođe, i vratiće se nazad u grad Sisak, o čemu se baš i nezna detaljno!

Stvarno stanje na terenu Hrvatske, najupečatljivije opisuje Vladimir Bakarić, prvi čovek hrvatske partije, koji u novembru 1942.godine u Bihaću, na prvom zasedanju AVNOJ-a izjavi, da pozdravlja većnike u ime partizana iz Hrvatske i naročito naglasi –„ tačnije Srba partizana iz Hrvatske, jer Hrvata praktično i nema u partizanima“!

Posle pobede, udomljeni na državnim i partijskim funkcijama, sisčani su zaboravljali da ističu svoj doprinos antifašističkoj borbi, pritom naročito ne potencirajući taj važni 22. lipanj, kao početak antifašističke borbe!

Tek posle donošenja ustava iz 1974.godine, kada poče izgradnja hrvatske države, opsetiše se da im nedostaje dan „hrvatskog ustanka“ protiv mrskog okupatora, a Srb je bio srpski, te nisu ni mogli da ga svojataju!

Zato će početi izokola, da se „vlasi ne dosete“, najpre pričom o jakoj partijskoj organizaciji u gradu Sisku, a potim i o značaju izlaska sisčana u okolnu šumu, gde su osnovali „prvi partizanski odred“ u Jugoslaviji!

Sitnicu, da cele te `41. godine, u Krajini niko ne koristi izraz partizan, već najpre ustanik, pa potom gerilac, kada „slučajno“ stigoše prvi „španci“, donoseći taj izraz za male borbene grupe, pa tek potom uvedoše krajem godine izraz partizan, revizori istorije uporno previđaju, a sisčani eto već u lipnju proglasili partizanski odred!

Druga nerazjašnjena sitnica, kako to da su oni već 22 lipnja proglasili ustanak, a bravar u Beogradu tek 4.jula (pardon, srpnja) doneo odluku o opštenarodnom ustanku, a partijska disciplina bila stroga, a kazne još strože, naročito za samovolju!

Ali, dok je hrvatski neofašizam bujao kao kvasac devedesetih godina prošlog veka, bila je preko potrebna „priča“ da su zapravo Hrvati prvi u toj zajedničkoj državi počeli antifašističku borbu, i to kao partizani, a ona srpska u redovima JVuO, to se ne računa, to je i dobri Vinston odbacio, a on je bio objektivan, kao pravi britanski političar!

Od početka slavljenja 22. lipnja, hrvatsko rukovodstvo deli odlikovanja preživelim „sisčanima“, zaklinjući se pritom u antifašizam, prethodno brutalno porušivši sve partizanske spomenike, izuzev ponekog, sakrivenog u skrajnutim selima krajinskim!

Pritom, nikada i nigde ne pominjući, da su Srbi kao narod u Hrvatskoj, bili nosioci antifašističke borbe, izvojevavši slobodu i hrvatskom narodu, koji je većinski bio u redovima fašističke hrvatske vojske!

Doduše, kada srpska deca iz Vukovara recituju pesme Branka Ćopića u Srbu, kod spomenika opštenarodnom ustanku, policija posle uzima izjave od maloletnih recitatora i nastavnika kao organizatora, jer uznemiravaju hrvatske „domoljube iz obrambenog rata“, a živci su im tako tanki, stradali od četničke artiljerije i pratećeg arsenala!

Uostalom, hrvatska antifašistička borba ima potpuno iste karakteristike, kao i većina „dobro organizovanih pokreta otpora“ u zemljama EU, koji su naneli tako ogromne gubitke nemačkoj okupatorskoj vojsci, te još do danas nije utvrđen tačan broj likvidiranih, zato se ni ne objavljuje, da se ne potresu Nemci!

_______________________________________________________________________________________________

Budnica – pesma iz vremena Ilirskog preporoda, sa patriotskim sadržajem!

„Kranjac“ – naziv za Hrvata u Vojnoj Krajini, nastao posle Krbavske bitke, kada je većina Hrvata pred osmanlijama izbegla u pokrajinu Kranjsku, pa ih je carica Marija Terezija potom vraćala silom, da u Krajini ne bi bilo samo srpsko (vojničko ) stanovništvo, i austrijske zanatlije.

Autor: Vladimir Frolov

Izvor: Fond strateške kulture

Vezane vijesti:

Travanjska obljetnica | Jadovno 1941.

Hrvatske igre „Nezavisnosti“ | Jadovno 1941.

Hrvatsko „mudrovanje“ | Jadovno 1941.

Vatikanski „geometri“ | Jadovno 1941.